Hugur - 01.01.2000, Page 112

110
Björgvin G. Sigurðsson
HUGUR
hans,“ segir Sigurður um hve þroskaleitin skiptir miklu í lífi sérhvers
manns.
Tvær lífsstefnur
Sigurður ræðir þessar tvær lífsstefnur í erindunum út frá sjónarmiði
almennrar sálarfræði og gerir tilraun til að varpa ljósi á sum einkenni-
legustu fyrirbrigðin í sálarlífi og menningu samtíma síns. Hann
bendir á ýmsar þroskaleiðir og ýmis þroskamörk er standi fólki
almennt til boða í hérvistinni en leggur ekki beinar lífsreglur eða boð-
ar ákveðna lífsstefnu. Þannig reynir Sigurður að gefa yfirlit yfir þá
mörgu kosti og þær ólíku leiðir sem blasa við sálinni og hvernig hún
getur fært sér þær í nyt. Hann segir fjölbreytnina eiga við margar
hömlur að etja og til þeirra allra svari vissar tegundir einlyndis. Þar er
fyrst að gæta sérhæfingar og samhæfingar samfélagsins, verkskipti,
siðavenjur og siðferði svo eitthvað sé nefnt, sem leggja margar höml-
ur á frumeðli manna en gera lífið um leið auðveldara og áfallaminna.
Endurtekningin getur af sér vanann sem er dæmdur mjög misjafnt
frá einlyndu og marglyndu sjónarhorni, en er alltaf að hans mati einn
merkasti þátturinn í lífernislistinni. Eðli sálarinnar stefnir að kerfun
og samhengi og í því sambandi er gerð grein fyrir byggingu skapgerð-
arinnar, afstöðu ýmissa gæfuleiða, svo sem nautnar og gleði, ham-
ingju, viljaþreki og sjálfsvaldi. Loks er orka sálar og líkama takmörk-
uð og það setur fjölbreytninni skorður. Sú takmörkun ræður því
hversu langt verður komist í marglyndi og í hvaða myndum öfgar
þess koma fram. Líkt og framkvæmdin er meginrót einlyndis, má
rekja flest í marglyndinu til viðkvæmninnar vegna þess að hæfileik-
inn til að verða fyrir áhrifum og þörfin á því verða ekki aðskilin. Við-
kvæmnin getur komið fram í mörgum myndum; sem tilfinningaþörf
eða íhugunarþörf en hinsvegar getur hún alið af sér vafahyggjuna. Líkt
og Sigurður segir í blaðafregninni: ,,[Ú]r öllu þessu er svo leik-
hyggjan ofin þar sem maðurinn situr sem áhorfandi sjálfs sín og
annarra við lífsins strauma án þess að láta hann ná tökum á sér. En
leikhyggjan og draumalífið, líf í listum og ímynduðum heimum eru
lífernislist marglyndisins á hæsta stigi.“
Sigurður segir bæði einlyndi og marglyndi geta þurrkað upp lindir
sálarinnar og endað í auðnuleysi sem aftur geti orðið til þess að ungu
fólki opnist aldrei lífsins undur. „Enginn maður segir við sjálfan sig,