Búnaðarrit - 01.01.1937, Blaðsíða 324
;504
BÚNAÐARRIT
hvernig það yrði liezt fóðrað. í því sambandi athugaði
hann ýtarlega afrak af búfé sínu og gerði samanburð
á því og fóðurkostnaðinum, svo að ljóst yrði hvað
ræktarleysi búfjárins og vanfóðrun kostaði.
Sem amtmaður var Stefán mjög umsvifamikill i em-
bætti, hvað þessi mál snerti. Á hverju sumri skrifaði
hann sýslumönnum þeim, er han var settur yfir, og
brýndi fyrir þeim að líta eftir ásetningi hjá bændum,
með aðstoð hreppstjóra sinna, og jafnl'ramt því skyldu
þeir hvetja bændur til hverskyns þrifnaðar og atorku
í búskapnum. Vitnar hann þá stundum til reynslu sinn-
ar og athugana. Var honuin og óhætl að gera það, því
hvorttveggja var, að hann var prýðilega menntaður í
búfræði, eftir því sem þá gerðist, og fyrirmyndar bóndi.
Er almennt álitið, að hann hafi mjög sveigt hugi Norð-
lendinga að því, að setja varlega á og fóðra betur en
áður hafði verið, og þannig lagt grundvöll að áhuga
þeim i búfjárrækt, er síðar kom í ljós. Til skemmtunar
skal ég víkja lítið eitt að bréfi, sem hann skrifaði sýslu-
mönnum í Norður- og Austuramtinu sumarið 1814.
Fyrst segir hann frá að almennur bóndi úti í Eng-
landi, John Baekwell að nafni, hafi ræktað upp nýtt
fjárkyn, er nefnist Border-Leichester fé, og sé það nú
orðið gerólíkt því sem hið upphaflega fé hans var. Nú
sé það orðið svo vænt, að veturgamalt l'é leggi sig með
100 pund af kjöti, og annað eftir því. Aðrir rækti
nautgripina, svo að nythæðin tvöfaldist eða meira,
þarna sé fyrirmyndin.
í Eyjafirði segist hann þekkja kýr, sem mjólki 17
potta á dag eftir burð, og hann segisl einnig vita um,
að hrútur í Eyjafirði hafi lagt sig með 78 pund kjöts
og 18 pund tólg. Þetta sé ómótmælanleg sönnun þess,
að hér séu til góðir búfjárstofnar, og því sé hér hægt
að rækta búfé með þessum góðu eiginleikum, ef alúð
væri lögð við.
Þá víkur hann sérstaklega að nautgriparæktinni. Þar