Dvöl - 01.07.1941, Síða 37

D VÖL
195
Matthías á morgnana
mikið væran sefur,
en hann Kristján kvölddúra
kæra tíðum hefur.
Undir kærum Kristjáni,
kynjasmáum hali,
rær hann pabbi í rósemi,
reifuöum í sjali.
í seinni vísunni er orð, sem vel
gæti verið kjörorö heimilisins.
Það er orðið „rósemi“. Með því er
gefið í skyn, að meginþættir
heimilisins hafi verið kærleiki,
friður og rósemi, og eiginlega er
ekki hægt að velja þá fegurri.
Við vitum, að rósemi er ætíð sam-
fara trausti og trú, og þetta þrennt
eru dýrindisperlur á vegferðinni
gegnum lífið. Og rósemin hefir
ætíð fylgt þessu fólki,
Og hver vill nú rjúfa þenna
heimilisfrið, slökkva ljósið, þegar
allt sýnist lofa löngum og fögrum
degi? En það kvöldar stundum
snemma í kærleikshöll.
Ég man, að mörgum fannst mik-
ið um, þegar það fréttist, að Helgi
í Kotinu væri dáinn. Það kom svo
óvænt. Hann var svo ungur, og
dauðinn sýndist svo langt í burtu.
Ekkjunni var vorkennt. Hún var
ung og einmana með litlu dreng-
ina sína. Án efa hefir henni sjálfri
sýnst framtíðin skuggaleg, lífið
vegleysa ein. Við sjáum svo
skammt. Og svo hann Kristján
gamli. Hann missti þarna son
sinn. En fyrir gamalmenni skipt-
ir líf og dauði ekki máli. Hrukk-
urnar i andlitinu gátu ekki orðið
dýpri og drættirnir ekki hörku-
legri; kólga lífsins hafði þar full-
komnað öll sín handaverk.
Þótt Helgi félli frá á unga aldri
og auðnaðist ekki að leiða dreng-
ina sína nema skammt á veg, þá
er óhætt að fullyrða, að hann
lagði ekki minni skerf til þjóð-
félagsins en sumir, sem lengi lifa.
Svo vel eru þessir tveir synir hans
að manni, að hverri sveit og
sýslu er sæmd að slíkum mönn-
um.
Það var algengt í fyrri daga að
taka upp heimilin, þegar eitt-
hvað þessu líkt kom fyrir. Börn-
in voru tekin frá mæðrum sínum
og látin í þá staði, sem lægst var
meðgjöfin, án tillits til þess,
hvort heimilið var barninu hent-
ugt eða ekki. Það hefir líklega
verið af vana, hvað fólkið var kalt
fyrir þessu.
Þegar Ólöf var orðin ekkja,
varð hún að láta Matthías frá sér.
Sjálf fór hún í vinnukonustöðu og
hafði Kristján með sér; hann var
yngri. Þessi staða gat verið ærið
vandasöm og þreytandi í misjöfn-
um vistum, en í þessu sem fleira
var hún mjög heppin, jafnvel láns-
söm.
Helgi dó haustið 1882. Þá fór
Ólöf að Þambárvöllum í Bitru og
Kristján meö henni, en Matthías
fór að Einfætingsgili og var þar um
veturinn. Vorið eftir fór Ólöf að
Þrúðardal í Kollafirði, til Margrét-