Melkorka - 01.11.1955, Blaðsíða 4

/ N
óskar öllnm lesendum sinum
<jle$ile<jfia jóla
\__________________________________________/
kvenna. Eins og kunnugt er var hún unt tuttugu ára
skeið fonnaður Sambands sunnlenzkra kvenna og lét til
sín taka þar um margvísleg umbótamál, og um margra
ára skeið beitti hún sér at alhuga fyrir stofnun hús-
mæðraskóla að Laugarvatni. Ein samstarfskona henn-
ar komsl svo að orði í afmælisgrein að brennandi ætt-
jarðarást og mannkærleikur hafi alla tíð mótað athafn-
ir hennar og starf.
Eftirfarandi viðtal átti Melkorka við Herdísi í tilefni
afmælisins í sumar:
Ég er fædd á Grímsstöðum við Mývatn 5.
ágúst 1870, ólst þar upp til átta ára aldurs,
en þá flutti faðir minn, Jakob Hálfdanar-
son, með fjölskyldu sína til Húsavíkur. Við
vorum sjö systkinin sem komumst til full-
orðins ára. Eins og kunnugt er var faÖir
minn einstakur liugsjónamaður og braut-
ryðjandi kaupfélagsstefnunnar hér á landi,
enda var hann alla tíð blásnauður af þessa
heims gæðum og fórnaði öllum kröftum í
þágu þeirrar hugsjónar sem hann barðist
fyrir. Um skólamenntun okkar barnanna
var því ekki að tala, þó fór elzta systir mín á
kvennaskólann að Laugalandi og ég ogAðal-
björg systir mín fórum til Danmerkur um
aldamótin og dvöldumst þar nokkurn tíma.
Þótt við systkinin ættum þess ekki kost að
sitja mörg ár á skólabekknum, var mér
snemma ljóst hvílíkt uppeldisgildi Jrað hafði
að alast upp undir handarjaðri föður míns.
Það var skóli út af fyrir sig að lieyra hann
ræða áhugamál sín, og hinar nýju stefnur
sem voru aðskjóta upp kollinum iiér heima,
við sveitunga sína og samstarfsmenn. Við
ólumst upp í andrúmslofti stórra framtíðar-
drauma. Mér er óhætt að segja að öll fjöl-
skylda okkar fylgdi föður mínum að málum
og lagði alit í sölurnar, svo að hann gæti
gefið sig að hinu erfiða brautryðjendastarfi
hins nýstofnaða kaupfélags. Ég man að
mamma sagði stundum þegar þröngt var í
búi: Þú hugsar ekkert um l^örnin Joín; en
eigi að síður var hún honum samhent og
skildi hann vel. Mér vildi Jrað happ til að ég
skrifaði snemma góða rithönd og fór því
fljótt að hjálpa föður mínum við skriftir og
afgreiðslu. Á heimili okkar var mesti gesta-
gangur og erill frá morgni til kvölds eins og
á hóteli, en þó vannst föður mínurn oft
tírni til að lesa fyrir okkur, og ef hann var
mikið þreyttur tók hann í prjóna; honum
fannst Jrað hvíla sig bez.t. Hann lagðist aldrei
fyrir á daginn.
Mannréttindi og jafnaðarmannahugsjón-
in voru mikið rædd á heimili mínu. Faðir
minn var fulltrúi á Aljringi Jrjóðhátíðarár-
ið 1874 þegar nýjum áfanga var náð í frels-
is- og sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar og varð
fullur af eldmóði fyrir umbótum og menn-
ingarmálum.
Kynntist pú eltki snemma kvenréttinda-
eða kvenfrelsisbaráttunni?
Jú, þeim málum kynntist ég tiltölulega
mjög snemma, því Bríet Bjarnhéðinsdóttir
varð kennslukona lijá Guðjonsen 1896 og er
mér óhætt að fullyrða að flestum frístund-
um sínum hafi hún varið heima hjá okkur.
68
MELKORKA