Bjarmi - 01.06.2003, Síða 25

Sr. Jöna Hrönn Bolladúttir, miflborgarprestur
Klám
er hluti af hinni vestrænu fróunarmenningu
Þeir sem stunda eöa sækjast eftir klámi
eru örugglega að leita að lífsfyllingu.
Flestir eru ekki meðvitaðir um það í
upphafi að þeir eru að beita ofbeldi.
Það á að skemmta sér. Það er verið aö
leita að „kynferðislegri hamingju".
Vestræn menning er fróunarmenning.
Við islendingar tilheyrum menningu þar
sem öllum þörfum er fróað. Ef þú ert
svangur ferðu á skyndibitastaö. Ef þú ert
hræddur eða kvíðinn eru til töflur við
slíku. Ef þér leiðist ferðu í bíó. Ef þig
vantar spennu ferðu í spilakassa hjá
Rauöa krossinum eða Háskóla íslands. Ef
þér finnst þú eiga bágt ferðu í búöir og
notar kreditkort og ef þú hefur óuppfylltar
kynþarfir eru margir sem hafa fjölbreytt
tilboö um fróun á þeirri þörf sem öðrum.
Blekkingin er bara sú að þetta sem við
köllum hamingju verður ekki fundið með
slikum skyndilausnum. Hamingjan er þan-
nig gerð að hana þarf að rækta og ræktun
kostar tíma og þolinmæði. En skilaboðin
úr umhverfi okkar eru aldeilis ekki þau.
Þess vegna er klámið svo hræðilegt, af því
að það snertir svo mikilvægt svið. Ef kyn-
þörfinni er bara fróað og einhverjar
manneskjur notaðar í því skyni þá hlýtur
viðkomandi, hvort sem það er karl eöa
kona, að vera að fara á mis við inntak
kynlífsins. Eru ekki nakin samskipti elsk-
enda tjáning á grímulausu samfélagi sem
manneskjur þrá að eiga með maka sinum?
Þannig er klámið eins og vegvísir sem
einhver hefur tekið og snúið í öfuga átt.
Þar stendur stórum stööum „Kynferðisleg
hamingja" en svo vísar þaö út í móa. Og
jafnvel ekki bara út í móa, heldur jafnvel
fram af hömrum.
Þaö sem er sárast i þessu öllu er nið-
urlægingin. Það hefurvakið óhug minn í
sálgæslustarfinu hin síðari ár að ítrekaö
hafa leitað til mín pör af einhverjum til-
teknum ástæðum, en svo hefur komið í
Ijós aö hinn undirliggjandi sársauki er nið-
urlæging klámiðnaðarins sem oftast virð-
ist lenda þyngst á konunni. Þetta er svo
sársaukafullt svið. Það er ekki endilega
það að fólk sé svo feimið við að tala um
klámneyslu sína, heldur hitt að konan er
svo óörugg um að hún hafi leyfi til aö
finna til og rísa upp undan klámfarginu
vegna þess aö tíöarandi fróunarsamfé-
lagsins hefur lögleitt klámið sem valkost í
leit aö dýpri hamingju. En ég hef aldrei
hitt karlmann sem er ánægöur og sáttur
klámneytandi.
Ef við segjum ekki unglingunum okkar
satt um eöli kynlifs, þá erum viö alvarlegir
svikarar. Tiðarandi sem umvefur siðlausa
klámmyndastjörnu sem álpast til íslands og
gerir Geira á Goldfinger að hetju er alvar-
leg svik við unga fólkið í landinu. Klám er
ekki hlutlaus afstaöa til kvenna heldur er
þaö hlutgirni á konum þar sem dregin er
upp sú mynd að konur hljóti að vilja niður-
lægingu og njóti ofbeldis. Og það er hrika-
leg kynfræðsla. Við sjáum líka merki þess í
okkar samfélagi síðustu misseri hvernig hin
hulda hönd klámsins hefur kippt okkur
langa leið til baka í baráttu fyrir jafnri
stöðu kynjanna. Eg finn þetta á unglingun-
um sem ég hitti. Britney Spears-silikon-og
G-strengsmenning með öllu sínu „Wond-
erbra-æði" er umhverfi þar sem konur bara
stynja og vagga sér en hafa ekkert að segja
að öðru leyti (sbr. Popptíví). Orðið
„feministi" er orðiö að skammaryrði en það
er frekar svalt að vera „hóruleg".
Viö veröum að muna það að við erum
siöferðisverur, hvort sem okkur líkar það
betur eða verr. Siðferði snýst ekki um aö
kunna að skammast sín. Siðferði er hagnýt
þekking á eigin eðli og inntaki samskipta.
Ef okkur skortir slíka þekkingu eða virðum
hana að vettugi, þá erum við illa áttuð og
sífellt að lenda i ógöngum. Það er eöli sið-
ferðislegrar ábyrgðar að því meiri völd sem
þú hefur, því meiri áhrif sem ákvarðanir
þinar eða fordæmi hefur, þeim mun stærri
er siðferðiskrafan sem lífið leggur á þig.
Við lifum á timum þar sem forsjárhyggja
er bannorð, og auðvitaö er forsjárhyggja í
siðferðisefnum alls ekki af hinu góða. En
það er vegna þess að öfgar eru aldrei holl-
ar. Því veröum við að gæta okkar á því að
foröast forsjárhyggjuna ekki svo heiftar-
lega að viö endum úti í hinum öfgunum
sem er afstæðishyggja í siðferðisefnum.
Forsjárhyggja á þessum væng, afstæðis-
hyggja á hinum, en hvað er á milli? Það er
heilbrigð skynsemi. Samræmist klám heil-
brigðri skynsemi? Er afskræming ástarinn-
ar, undirokun kvenna og barna og rangar
upplýsingar til t.d. ómótaðra unglinga um
eöli kynlífs heilbrigð skynsemi? En hver er
hin heilbrigða skynsemi í þessum efnum?
Það er í hinum hógværa og þrautreynda
siðaboðskap kristinnar trúar. Þar endur-
speglast reynsla genginna kynslóða. Áskor-
un kristinnar trúar er áskorun um endur-
nýjun hugarfarsins andspænis aldarhætt-
inum á hverri tíð. „Hegðið yður eigi eftir
öld þessari," segir Páll postuli i bréfinu til
Rómverja 12:2: „Hegöið yöur eigi eftir öld
þessari, heldur takið háttaskipti meö end-
urnýjun hugarfarsins, svo að þér fáið að
reyna hver sé vilji Guðs, hið góöa, fagra og
fullkomna." Þannig hlýtur kirkjan í landinu
að vinna með öllu skynsömu fólki gegn
klámvæðingunni, því klám er ekki einungis
i andstöðu við kristinn siöferðisgrundvöll
heldur stríöir það gegn allri skynsemi og
veldur glundroða og ómældum þjáningum.
Frekari umfjöllun um klám og nei-
kvæöar hliöar þess verður í næsta tölu-
blaöi Bjarma. |
25