Samtíðin - 01.06.1934, Blaðsíða 7

S AMTÍÐIN
ar líkur til að geti orðið einhver
skerfur til alþjóðlegra vísinda.
Ég hefi áður sett fram sam-
feldar tillögur um nýtt skipulag
háskólans í greinum, sem komu
í Lögréttu 1924 og síðan í sér-
stakri bók (Islensk þjóðfræði).
^ mislegt í þessum tillögum virð-
ist hafa náð fylgi, því að þeim
hefir síðan verið hreyft af öðr-
Um> fcó að þær hafi ekki verið
teknar upp í heild. En það er
einmitt hin mesta nauðsyn, að
begai- gerð verður breyting á há-
skólanum í þessa átt, þá geri
menn sér í upphafi glögga grein
fyrir því heildarskipulagi stofn-
unarinnar, sem' að er kept.
Ég hefi stungið upp á því, að
jafnframt því að breytt verði
ýmsu skipulagi þeirra deilda, sem
fyiii eru, til þess að gera þær
víðtækari en nú, yrði stofnuð ný
deild, þjóðfræðadeild. í þessari
deild vil ég láta fást við vísinda-
legar og hagnýtar rannsóknir
()g fræðslu á ýmsum þeim efnum,
í andlegu lífi og atvinnulífi, sem
þjóðlífinu er mest þörf á og mest-
ar líkur eru til þess að við get-
um stundað á viðunandi vísinda-
legan hátt. Höfuðgreinar þjóð-
fræðanna yrðu þessar: bókvísi,
náttúrufræði, þjóðhagsfræði, þjóð-
niinjafræði og listmentir. Til bók-
vísi telst bókmentasaga og bók-
mentafræði, málssaga og mál-
í'ræði, saga og sögufræði. Til
náttúrufræði mundu teljast í
þessari nýju deild, landafræði
og staðfræði, grasafræði og
gróðurfræði, fiskifræði og sjó-
fræði, stærðfræði og stjömufræði
að nokkru leyti. Til þjóðhags-
fræða teljast þær greinar, sem
snerta rannsóknir á hagfræðaleg-
um efnum, á atvinnulífi og við-
skiftalífi heilbrigðismál, búmál og
útvegsmál. Til listfræða teljast
rannsóknir á skáldskap, hljómlist
og myndlist.
Svo að segja ekkert af þessu
er nú til hér í háskólanum, nema
það sem ég hefi talið til bókvísi.
En þörfin á hinu er þó afar brýn,
sérstaklega á þeim rannsóknum,
sem snerta atvinnulífið. En þær
rannsóknir verða ekki gerðar að
fullu gagni nema af mönnum með
hinni bestu mentun og reynslu,
sem völ er á, eins og háskóla-
mentun á að vera. Hinsvegar er
ýmislegt í þessa átt nú þegar
stundað utan háskólans og fyrir
opinbert fé. Mín tillaga var því sú
og er, að öllum' slíkum störfum
og rannsóknum, sem að þessu
lúta og eru vísindalegar rannsókn-
ir, verði safnað saman í háskól-
ann, og að öllum þeim rannsókn-
arstofum eða stofnunum, sem
ríkið rekur nú eða ætlar að reka,
og starfsmönnum þeirra, og öðr-
um einstaklingum, sem njóta op-
inbei’s styrks til samskonar
starfa, verði einnig safnað sam-
an í háskólanum. Með þessu móti
gæti fengist mjög góð háskóla-
deild fyrir þau fræði, sem okkur
eru nauðsynlegust, mjög góð
3