Fréttablaðið - 16.03.2010, Blaðsíða 22

16. MARS 2010 ÞRIÐJUDAGUR4 ● fréttablaðið ● matur og krabbamein
Þegar Unnur Guðrún Pálsdótt-
ir, eða Lukka eins og hún er köll-
uð, tók ákvörðun um að lifa heil-
brigðara lífi fannst henni hvergi
vera hægt að finna nógu hollan
og hreinan mat. Hún ákvað því
að taka til sinna ráða og stofna
veisluþjónustuna HaPP sem býr
eingöngu til mat úr hreinu og
fersku hráefni. „Mér blöskraði líka
hvað heilbrigðiskerfið leggur litla
áherslu á hollt mataræði og fannst
ég þurfa að leggja mitt af mörk-
um en HaPP hefur það metnaðar-
fulla markmið að auka heilbrigði
Íslendinga.“
Lukka segir matinn sem fólk
setur ofan í sig skipta gríðarlega
miklu máli. „Líkaminn er stöðugt
að endurnýja sig og það hefur
mikla þýðingu úr hverju hann
hefur að moða. Spítalamatur er
til að mynda oft til þess fallinn að
halda fólki lengur á sjúkrabeðnum
heldur en hitt og verðum við sem
leggjum upp úr hollu mataræði og
heilbrigðiskerfið að fara að vinna
betur saman. Það er nauðsynlegt
að setja plástra þegar fólk er búið
að skera sig en við verðum líka
að reyna að koma í veg fyrir að
það fari sér að voða.“ Lukka held-
ur matarfyrirlestra og -námskeið
á vegum Krafts og Ráðgjafamið-
stöðvar Krabbameinsfélagsins auk
þess sem hún býður upp á einstakl-
ings- og hóparáðgjöf hjá HaPP.
Hún hefur kynnt sér viðfangs-
efnið í þaula og var meðal annars
fengin til að vera talsmaður mat-
reiðslubókarinnar Bragð í barátt-
unni sem Framför, stuðningsfélag
karla sem hafa greinst með blöðru-
hálskirtilskrabbamein, létu þýða.
„Bókin hefur að geyma dýrmæta
fræðslu og frábærar uppskrift-
ir og hefur opnað augu margra,“
segir Lukka.
En hefur hún sjálf fengið
krabbamein. „Nei, en móðursyst-
ir mín fékk heilaæxli og dó úr
krabbameini fyrir tíu árum. Eftir
að læknarnir höfðu gefið henni sex
mánaða lífslíkur lifði hún í sex ár
með breyttu mataræði og heil-
brigðari lífsstíl. Ég held að það
hafi kveikt svolítið í mér.“
Lukka segir ekkert samasem-
merki á milli hollustu og mein-
lætalífs og ber maturinn henn-
ar þess glöggt
vitni. Hún og
starfsfólkið gefa hugmyndaflug-
inu gjarnan lausan tauminn og
státa meðal annars af grænmet-
is-sushi sem er engu öðru líkt.
„Okkur fannst sushi alls stað-
ar eins og ákváðum að breyta að-
eins út af vananum. Þetta er matur
sem almennt þykir hollur en engu
að síður nota flestir hvít grjón. Við
notum bæði hvít, svört og brún
grjón en þau brúnu eru að mínu
mati bæði holl og bragðmeiri. Þá
notum við hnetur, hörfræ, svört
sesamfræ, marineraða sveppi,
spínat, aspas og ber svo dæmi séu
tekin og hefur það fallið vel í kram-
ið. Sushi-ið er, eins og annar matur
hjá HaPP, hugsað út frá næringar-
gildinu, en Lukka segir svörtu ses-
amfræin til að mynda afar kalkrík
og berin full af næringarefnum.
HaPP býður sem fyrr segir upp
á fyrirlestra og fræðslu en einn-
ig veislumat og matarpakka. „Fólk
getur ýmist verið hjá okkur í gjör-
gæslu og fengið allar máltíðir
dagsins eða á göngudeild og valið
þær máltíðir eða millimál sem
henta.“ - ve
Hreint og úthugsað fæði
Lukka segir líkamann stöðugt vera að
endurnýja sig og að það skipti miklu
máli úr hverju hann hefur að moða.
Starfsfólki HaPP fannst sushi víða eins
og ákvað því að bregða út af vananum.
Blaðið er að mestum hluta þakið með grjónum. Sósurönd sett þvert yfir grjónin. Grænmeti, hnetum eða ávöxtum raðað í mjóa ræmu og rúllað upp.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Lukka notar meðal annars hnetur og sesamfræ en svörtu sesamfræin eru til að
mynda gríðarlega kalkrík.
Í rúllurnar má nota þá
ávexti og það græn-
meti sem hugurinn
girnist en hér á eftir
fara nokkur dæmi:

Hráefni:
Noriblöð
Soyablöð
Hvít sushigrjón
Svört sushigrjón
Sesamfræ
Pecan-hnetur
Macadamia-hnetur
Jarðarber
Bláber
Brómber
Hindber
Spínat
Klettasalat
Ferskar kryddjurtir
Snjóbaunir
Sellerí
Agúrka
Gulrætur
Léttsteiktir
Sveppir
Sósur:
Cashew-hnetumajones
1 bolli cashew-hnetur
1,5 bolli vatn (eða
rejuvelac)
Sjávarsalt
Jarðarberjasósa
1 bolli jarðarber
3 msk. ólívuolía
3 msk. lime-safi
¼ tsk. cayenne-pipar
Mögulegar samsetn-
ingar:
Sushirúlla í nori með
svörtum hýðisgrjónum,
agúrku, snjóbaunum,
jarðarberjum, hindberj-
um, hvítum sesamfræj-
um og gulrótum.
Sushirúlla í túr-
merikkrydd-
uðu
soyablaði með bláberj-
um, jarðarberjasósu,
svörtum sesamfræjum,
myntu og klettasalati.
Sushirúlla í spínat-
soyablaði með fetaosti,
hökkuðum macadami-
an-hnetum í sesamolíu,
snjóbaunum, léttsteikt-
um sveppum og kórí-
ander.
Lýsing:
Veljið nori eða soyablað
og setjið á bambus-
mottu.
Þekið 3/4 hluta
blaðsins með grjónum.
Veljið eina af sósun-
um og setjið rönd af
henni þvert yfir grjónin.
Raðið svo grænmeti,
kryddjurtum, hnetum,
fræjum eða ávöxtum
í mjóa ræmu og rúllið
upp. Skerið í
jafna bita.
Grænmetis- og ávaxtasushi
Lukka segir sushi með berjum bragðast
afar vel og berin eru full af hollustu.
● VERNDANDI FÆÐA Matur hefur mismunandi virkni í líkamanum
og geta sumar fæðutegundir haft verndandi áhrif gegn krabbameini, góð
áhrif á ónæmiskerfið eða verið uppspretta nauðsynlegra næringarefna.
Hér á eftir fara nokkur dæmi:
Ber eins og bláber, hindber, jarðarber og brómber innihalda sýrur sem
geta hindrað virkni próteina sem eru nauðsynleg fyrir myndun krabba-
meins.
Kryddjurtir eins og túrmerik, mynta, kóríander og fleiri innihalda virk
efni sem hafa bólgueyðandi áhrif og hamlandi áhrif á æxlisvöxt.
Sveppir innihalda fjölsykruna lentínan og hafa örvandi áhrif á ónæmis-
kerfið. Þetta á sérstaklega við um austurlenska sveppi eins og shiitake-,
maitake-, enokitake- og ostrusveppi.
Svört sesamfræ og grænt grænmeti er sérstaklega kalkrík fæða.
Heimild: HaPP-veisluþjónusta