Fréttablaðið - 24.06.2010, Blaðsíða 8

24. júní 2010 FIMMTUDAGUR
EFNAHAGSMÁL Verði niðurstaðan sú
að miða útreikninga gengislána við
samningsvexti í stað hagstæðustu
vaxta Seðlabankans eða Reibor-
vexti, þá mun það koma harkalega
niður á efnahagslífinu, að sögn Más
Guðmundssonar seðlabankastjóra.
Már sagði á vaxtaákvörðunar-
fundi Seðlabankans í gær, þar sem
tilkynnt var um 0,5 prósentustiga
vaxtalækkun, að ef ekki væri fyrir
óvissuna tengda gengislánunum
hefði mátt lækka stýrivexti meira.
Þeir eru nú komnir niður í átta pró-
sent. Til samanburðar stóðu stýri-
vextir í tólf prósentum fyrir ári.
Fram kom á fundinum í gær að
efnahagsþróun væri í takt við spá
Seðlabankans frá í maí. Við bætist
að gengi krónunnar hefur styrkst
um fimm prósent frá síðasta fundi,
um sex prósent miðað við gengi
evru.
Már sagði mikilvægt að verja
bankakerfið fyrir áföllum af áhrif-
um gengislánanna en greindi ekki
á milli hvort um bílalán eða íbúða-
lán væri að ræða. Verði úrskurður
Hæstaréttar víðtækari og taki jafn-
framt til gengistryggðra íbúðalána
yrðu afleiðingarnar eftir því alvar-
legri.
„Ef þetta leiðir til þess að eigin-
fjárhlutföll bankanna fara niður
fyrir lögbundið lágmark, sem má
ekki útiloka, þá verða eigendur –
ríkissjóður og kröfuhafar – að koma
með nýtt eigið fé til að tryggja starf-
semi þeirra,“ sagði Már og lagði
ríka áherslu á að allar þjóðir liðu
fyrir það ef bankakerfi þeirra væri
illa statt.
„Ég held að fólk hafi ekki áttað
sig á þessu. Það er alveg klárt hver
muni borga, það eru allir hinir,
skattborgararnir,“ sagði Már. „Það
er líka alveg ljóst að þessi lán voru
ekki í neinu samræmi við efna-
hagslegan veruleika. Það er mjög
ÁHYGGJUFULLUR BANKASTJÓRI Skattgreiðendur munu á endanum borga fyrir
það ef ríkissjóður þarf að leggja Landsbankanum til aukið eigið fé, segir Már
Guðmundsson og telur mikilvægt að miða útreikninga gengislána við annað en
samningsvexti. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Gengislán gætu orð-
ið efnahagslífinu dýr
Bankarnir gætu farið á hliðina og átt erfitt með að styðja við efnahagsbatann
verði ákveðið að miða útreikninga gengislána við samningsvexti. Seðlabanka-
stjóri segir lánin ekki hafa verið í samræmi við efnahagslegan veruleika.
Samhliða vaxtaákvörðun Seðlabankans greindi Már ítarlega frá tveimur
málum: kaupum ríkissjóðs á skuldabréfum í evrum sem eru á gjalddaga á
næsta og þarnæsta ári og ádrætti á lánalínur við Norðurlöndin og Pólland.
Skuldabréfakaupin námu samtals 192 milljónum evra, jafnvirði rúmra
þrjátíu milljarða króna. Greining Íslandsbanka bendir á að eftir kaupin á
ríkissjóður eftir að standa skil á tveimur skuldabréfaflokkum upp á 871
milljón evra á næstu tveimur árum. Fram kom í máli seðlabankastjóra í gær,
að skuldabréfin hefðu verið undirverðlögð á markaði og því hafi ríkissjóður
hagnast á því að kaupa þau til baka auk þess að spara sér vaxtagjöld. Grein-
ing Íslandsbanka segir kaupverð vera beggja vegna 0,97 senta á dollarinn.
Seðlabankanum reiknast til að skuldir ríkissjóðs lækki við þetta um fjögur
prósent af landsframleiðslu.
Már segir í samtali við Fréttablaðið að reiknað hafi verið með því eftir
aðra endurskoðun efnahagsáætlunar AGS og stjórnvalda að draga á lánin
frá Norðurlöndunum og Póllandi. Það sé jafnframt hluti af því að aflétta
höftunum, sem vænta má eftir þriðju endurskoðun efnahagsáætlunarinn-
ar, þó ekki fyrr en í besta lagi í október. Lánin eru dýr, kosta í kringum tólf
milljónir króna á dag.
Norrænu lánin kosta 12 milljónir á dag
brýnt að þeir sem að málinu koma
finni lausn sem veldur því að við
förum ekki út af þeirri braut sem
við erum á. Annars fer illa fyrir
okkur,“ sagði Már og tók sem dæmi
fjármálakreppuna í Japan sem reið
þar yfir fyrir rúmum áratug. Hag-
kerfið hefur enn ekki jafnað sig á
þeirri kreppu.
jonab@frettabladid.is
JAFNRÉTTISMÁL Fjölmargar kvartanir hafa borist til
Jafnréttisstofu vegna umfjöllunar Ríkisútvarps-
ins um heimsmeistaramótið í knattspyrnu. Kvart-
að hefur verið undan því að aðeins karlar sjái um
lýsingar og umfjöllun um mótið.
Kristín Ástgeirsdóttir, framkvæmdastýra Jafn-
réttisstofu, segir nöturlegt að á sama tíma og
íslenska kvennalandsliðið standi sig frá-
bærlega vel séu þau skilaboð gefin að
konur hafi ekki vit á fótbolta. „Það er
fullt af konum sem hafa rosalega gaman
af fótbolta. Og allar þær stelpur sem eru
að standa sig svona vel og hafa verið að
gera í gegnum árin. Af hverju eru þær
ekki?“ segir Kristín.
„Ég vil taka það skýrt fram að þessir
karlar gera þetta mjög vel og eru fagleg-
ir,“ segir Kristín en bendir á að á Norð-
urlöndunum hvarfli ekki annað að ríkisút-
vörpum en að bæði kyn taki þátt í umfjöllun um
knattspyrnu.
Kvörtunum hefur verið komið til Ríkisút-
varpsins. Páll Magnússon útvarpsstjóri sagði í
samtali við Fréttablaðið að honum hefði sjálf-
um þótt fara betur á því að hafa fleiri konur.
Að öðru leyti vísaði hann á íþróttastjóra
RÚV, Kristínu Hálfdanardóttur. Ekki
náðist í hana við vinnslu fréttarinnar.
Þorsteinn J. Vilhjálmsson, umsjónar-
maður HM-þáttanna, sagðist í gær
vilja fá bestu sérfræðingana til þess
að tala um leikina. Það komi jafn-
réttismálum ekkert við. - þeb
RÍKISÚTVARPIÐ Jafnréttisstofu hafa borist
ábendingar og kvartanir vegna umfjöllunar
um heimsmeistaramótið. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
JERÚSALEM, AP Ísraelskir landtöku-
menn í austurhluta Jerúsalem hafa
hótað að bera út fjórar palestínskar
fjölskyldur með valdi yfirgefi þær
ekki byggingu sem Ísraelar halda
fram að sé í eigu gyðinga. Þeir
gefa Palestínumönnunum frest til
4. júlí.
Fjölskyldurnar halda til í palest-
ínsku hverfi í nágrenni frægrar
byggingar, Beit Yonatan, sjö hæða
íbúðarhúsi sem staðið hefur til að
rífa. Þar búa nú tíu gyðingafjöl-
skyldur.
Í reglugerð sem gefin var út fyrir
tveimur árum segir að rýma eigi
og loka Beit Yonatan. Hafa Ísra-
elsmennirnir sem þar búa nú gefið
frá sér yfirlýsingu um að þeir muni
ekki fara nema Palestínumennirnir
geri slíkt hið sama. .
Borgarstjórn Jerúsalem ákvað
svo á mánudag að jafna við jörðu
22 palestínsk heimili í borginni, en
þau eru á fyrirhuguðu ferðamanna-
svæði. Nir Barkat, borgarstjóri
Jerúsalem, segir að framkvæmd-
irnar gefi borginni langþráða and-
litslyftingu og þær 22 palestínsku
fjölskyldur sem búi í húsunum,
megi byggja sér hús annars stað-
ar í hverfinu.
Þó sé ekki komið á hreint hver
borga skuli fyrir þær framkvæmd-
ir. - sv
Ísraelskir landtökumenn í Jerúsalem vilja palestínskar fjölskyldur burt fyrir 4. júlí:
Hóta að beita fjölskyldur valdi
JERÚSALEM Ísraelsmaður og Palest-
ínumaður takast á fyrir utan eitt af
umdeildu húsum Jerúsalem.
Jafnréttisstofu hafa borist margar kvartanir vegna umfjöllunar RÚV:
Konur vanti í HM-umfjöllun
Hagsmunasamtök
Heimilanna
www.heimilin.is - heimilin@heimilin.is
ÁSKORUN Á ALÞINGI
NÝTT LÁNAKERFI
Hagsmunasamtök heimilanna skora á ráðherra og
Alþingi að afgreiða eftirfarandi lagafrumvörp með
,,Heimilispakkanum” áður en Alþingi fer í sumarfrí:
Hópmálssókn
Hámark á verðbætur við 4% frá 1.1.2008 og þak á
óverðtryggða vexti
Umboðsmaður lántaka
Fullnaðar fyrning veðkrafna takmarkist við 4 ár
Lyklafrumvarpið
Greiðsluaðlögun einstaklinga
Greiðsluaðlögun fasteignaveðkrafna einstaklinga
með 2 eignir
Rannsókn á fjárhagsstöðu heimilanna
Stjórnvöld tryggi, með tilmælum ef þarf, að allar fjármálastofnanir
endurreikni ,,áður” gengistryggð lán, án gengistryggingarinnar og
með upphaflegum vaxtakjörum.
Stjórnvöld eru beðin um afsökunarbeiðni til handa þeim er
orðið hafa fyrir ómældum skaða og þjáningum sem ekki verður
bættur með neinum hætti, en hefði mátt koma í veg fyrir að
miklu leyti með skjótum viðbrögðum stjórnvalda og almennum
skuldaleiðréttingum.
Stjórnvöld sýni frumkvæði, festu og ábyrgð til leiðréttingar
verðtryggðra lána heimilanna þar sem augljós
forsendubrestur hefur orðið.
UNNIÐ VERÐI AÐ AFNÁMI VERÐTRYGGINGAR ÁRIÐ 2010
Samtökin vilja áframhaldandi samvinnu við stjórnvöld um
réttindamál heimila, viðsnúning á skuldavandanum og mótun nýs
lánakerfis, allt til hagsbóta fyrir íslenskt samfélag.
Taktu þátt í að verja hagsmuni heimilanna og móta lánakerfi
til framtíðar og SKRÁÐU ÞIG í Hagsmunasamtök heimilanna.
VEIÐIKORTIÐ 2010
OG STANGARSETT
Meira í leiðinniWWW.N1.IS / SÍMI 440 1000
Veiðikortið 2010 og 7’ stangarsett.
Í settinu er: letingi, box með
spúnum og sökkur. Hægt er að
velja á milli veiðistangar með
opnu eða lokuðu hjóli.
Safnkortshafar borga aðeins
6.990 kr.
auk 1.000 punkta
Fullt verð: 10.990kr. x4
Punktar gilda fjórfalt.Tilboðið gildir til 31.07 2010 eða á meðan birgðir endast.
Vr. A97 2000 / A97 2001
HEYRNARSTÖ‹IN
Læknastö›in, Kringl
unni • Sími 568 7777
• heyrnarstodin.is