Fréttablaðið - 29.10.2010, Blaðsíða 76

29. október 2010 FÖSTUDAGUR
menning@frettabladid.is
Tónlist ★★★★
Allt nema Bach
Halla Steinunn Stefánsdóttir fiðlu-
leikari spilaði verk eftir Noordt,
Baltzar, Biber, Vilsmayr, Telemann
og Maríu Huld Markan Sigfús-
dóttur
Girni, grúsk og gloríur er heitið á
frábærum tónlistarþáttum á Rás
1. Þeir fjalla um tónlist og „upp-
runaflutning“, þ.e. nútímaflutning
gamalla tónverka eins og þau voru
spiluð þegar þau litu fyrst dags-
ins ljós.
Sjálfsagt væri auðvelt að búa til
drepleiðinlega þætti um slíkt efni.
En Halla Steinunn Stefánsdóttir,
umsjónarmaður þáttanna, fær
hlustandann til að sjá tónlistina í
nýju ljósi. Hún fjallar af ástríðu
um gömul stílbrögð og hálf-úrelt-
ar fiðlustillingar. Svo kryddar hún
mál sitt með safaríkum sögum um
einkalíf og meinleg örlög. Hún
segir svo skemmtilega frá að það
er eins og að vera kominn aftur í
tímann. Tónskáldin birtast manni
ljóslifandi. Þau eru svo áþreifan-
leg að tónlistin í útvarpinu hljóm-
ar eins og hún hafi verið tekin upp
með nútímagræjum úr tímavél.
Þessi gamla, en síunga tón-
list fékk að hljóma á tónleikum í
Þjóðmenningarhúsinu á þriðju-
dagskvöldið. Halla Steinunn steig
þar fram með fiðlu í hönd. Á efn-
iskránni voru einleikstónsmíðar
eftir nokkra samtíðarmenn Bachs:
Telemann, Vilsmayr, Baltzar og
fleiri.
Á meðal verkanna var ein af
perlum tónbókmenntanna, Passa-
caglian eftir Biber. Þar heyrist
sama hendingin leikin aftur og
aftur. Ofan á hana prjónast alls-
konar tónamynstur, hrynjandi og
hljómar sem taka stöðugum breyt-
ingum. Síendurtekna stefið tákn-
ar verndarengilinn sem í ýmsum
trúarbrögðum fylgir hverri mann-
eskju, sama á hverju bjátar. Tón-
listin er þannig eins konar trúar-
leg táknmynd fyrir lífið á jörðinni,
og verndarengillinn sem er á bak
við allt. Það er unaðslega vel
útfært í tónlistinni.
Á tónleikunum sagði Halla
Steinunn frá þessu verki og hinum
líka. Rétt eins og í útvarpinu var
frásögn hennar lífleg og spenn-
andi. Og tónlistin kallaði fram
bjartar myndir af horfnum tíma.
Fiðluleikurinn sem slíkur var
ekkert endilega betri en einhver
annar, en það var ekki málið. Það
var frásögnin og stemningin sem
var aðalatriðið.
Ný tónsmíð eftir Maríu Huld
Markan Sigfúsdóttur var síðust á
efnisskránni. Flutningurinn var
að hluta til stafrænn og hljómaði
úr hátölurum, en fiðluleikarinn
spilaði með. Þetta var látlaus tón-
list, byggðist aðallega á kyrrstöðu-
hljómum, tærum en samt litríkum.
Útkoman var óræð, óáþreifanleg
og skemmtilega tímalaus. Eftir
fortíðarflakkið á undan fékk
maður smá snert af eilífðinni í
lokin. Það var óneitanlega viðeig-
andi. Jónas Sen
Niðurstaða: Skemmtilegir tónleikar
fiðluleikarans Höllu Steinunnar Stef-
ánsdóttur voru eins og ferðalag aftur
í tímann.
Fortíðarflakk og eilífðarstemning
HALLA STEINUNN Frásögn Höllu var
lífleg og tónlistin kallaði fram bjartar
myndir af horfnum tíma, að mati gagn-
rýnanda.
Norræna listahátíðin Ting hófst
í gær og stendur til 7. nóvem-
ber. Hátíðin er haldin í tilefni af
þingi Norðurlandaráðs, sem verð-
ur haldið hér á landi frá 1. til 3.
nóvember en í lok þess verða veitt
verðlaun Norðurlandaráðs í bók-
menntum, tónlist og kvikmynd-
um.
Finnski rithöfundurinn Sofi
Oksanen hlýtur bókmennta-
verðlaunin í ár fyrir skáldsög-
una Hreinsun, sem komin er út
í íslenskri þýðingu; norska tón-
skáldið Lasse Thoresen fær verð-
launin fyrir tónverkið Opus 42, og
Thomas Vinterberg hlýtur kvik-
myndaverðlaun ráðsins fyrir kvik-
myndina Submarino.
Á höfundakvöldi í Norræna hús-
inu á mánudag ræðir Silja Aðal-
steinsdóttir við Oksanen og leikar-
ar Þjóðleikhússins leiklesa valinn
kafla úr Hreinsun. Bókin var upp-
haflega samin sem leikrit og hefur
Þjóðleikhúsið tryggt sér sýningar-
réttinn á því. Á þriðjudagskvöld
verður verðlaunatónverkið Opus
42 eftir Lasse Thoresen flutt í
Kristskirkju í Landakoti en kvik-
myndin Submarino eftir Vinter-
berg verður sýnd í Bíó Paradís til
14. nóvember.
Auk verðlaunaafhendinganna
koma listamenn frá öllum Norð-
urlöndunum fram í fjölbreyttri
dagskrá í tengslum við hátíðina,
sem Norræna húsið í Reykjavík
skipuleggur. Margar helstu menn-
ingarstofnanir landsins taka þátt
í henni, til dæmis Þjóðleikhúsið,
Listasafn Reykjavíkur, Sinfóníu-
hljómsveit Íslands og Ríkisútvarp-
ið. Nánari upplýsingar um dagskrá
hátíðarinnar má finna á norraena-
husid.is/ting.
Norræn listahátíð í Reykjavík
SOFI OKSANEN
KOMIN
Í BÍÓ!
VINNINGAR AFHENTIR Í ELKO LINDUM. 149 KR/SKEYTIÐ. MEÐ ÞVÍ Að TAKA ÞÁTT ERTU KOMINN Í SMS KLÚBB.
SENDU SMS SKEYTIÐ
ESL UAE Á NÚMERIÐ 1900
OG ÞÚ GÆTIR UNNIÐ BÍÓMIÐA!
10. HVERVINNUR!
FULLT AF AUKA VINNINGUM:
TÖLVULEIKIR  DVD MYNDIR OG FLEIRA!
SÝND MEÐ ÍSLENSKU TALI!
BRÁÐSKEMMTILEG MYND
FYRIR ALLA FJÖLSKYLDUNA
ÞAR SEM ÆVINTÝRI TAKA
Á SIG NÝJA MYND
12:15 Fyrirlestur Veðurfarsferðalagið
Tom Juslin, Norræna húsið
17:03 Útvarp Víðsjá–um ting
Rás 1, fm 93,5
Kvikmyndir Bíó Paradís
Kvikmynda-
verðlaun
Norðurlanda-
ráðs 2010
www.midi.is / Bíó Paradís
Norræn listahátíð
Nordisk kulturfestival
Reykjavík
www.norraenahusid.is/ting 28.10.—7.11.2010
í d
ag
Hringdu í síma
ef blaðið berst ekki