Fréttablaðið - 09.11.2010, Blaðsíða 12
12 9. nóvember 2010 ÞRIÐJUDAGUR
OBAMA Á NÖGL Indverski örlista-
maðurinn Ramesh Shah málaði
mynd af Barack Obama á nögl
þumal fingurs síns í tilefni af Asíuferð
Bandaríkjaforseta. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
EFNAHAGSMÁL Erlendir aðilar bera
allan fjárhagslegan kostnað af
hruninu og borga einnig hallann
á viðskiptum Íslands við útlönd
á síðustu árum.
Þ et t a seg i r
Gylfi Zoëga
hagfræðipróf-
essor að hafi
gleymst í þeirri
miklu ólgu sem
verið hafi hér á
landi frá því að
bankarnir fóru
á hliðina í okt-
óber 2008.
Í nýlegri grein í efnahagsrits-
inu Vísbendingu ber Gylfi saman
skuldastöðu þjóðarinnar erlend-
is í „upphafi ævintýrisins“ árið
2003 og svo árið 2010. „Niðurstaða
þessa yfirlits er sú að skuldastaða
Íslands erlendis sé furðulega góð
þegar tillit er tekið til erlendra
eigna þjóðarbúsins, þótt mikl-
ar brúttóskuldir feli vissulega
í sér hættu,“ segir hann í grein-
inni. Gylfi segir hreinar skuldir á
öðrum ársfjórðungi þessa árs geta
verið minni á öðrum ársfjórðungi
þessa árs en þær voru á öðrum
ársfjórðungi 2003, jákvæð eigna-
staða um 2,6 prósent, í stað nei-
kvæðrar um 68 prósent af vergri
landsframleiðslu.
„Ef hrein skuldastaða gagn-
vart útlöndum hefur ekki breyst
eða mögulega batnað á tímabil-
inu er niðurstaðan sú, að erlendir
lánardrottnar hafi greitt fyrir
viðskiptahallann og hann sé hluti
af því tjóni sem erlendir lánar-
drottnar hafi orðið fyrir hér á
landi,“ segir Gylfi og bendir á að
eftir standi bílafloti, byggingar og
borgarhverfi, en reikningurinn sé
falinn í gjaldþrota bönkum.
Gylfi slær engu að síður þann
varnagla að tveir stóru viðskipta-
bankanna séu nú í eigu erlendra
aðila. „Einnig hefur landið glat-
að lánstrausti sínu og óvíst hvert
skuldaóþol (e. debt intolerance)
erlendra lánardrottna gagnvart
Íslandi verður í framtíðinni.“
Um leið bendir Gylfi á að
þótt landið virðist sleppa vel
þegar litið sé á stöðu þess gagn-
vart útlöndum, þá eigi ekki hið
sama við um ýmsa þjóðfélags-
hópa. Íslendingar verði eftir
sem áður fyrir þeim skakka-
föllum sem fylgi hruni bólu-
hagkerfis, atvinnuleysi, skerð-
ingu kaupmáttar og samdráttar
framleiðslu.
Meginverkefni stjórnvalda
segir Gylfi nú hljóta að vera að
sannfæra erlenda fjárfesta og
banka um að greiðslufall íslenskra
banka og fyrirtækja árin 2008
og 2009 sé undantekning frá
reglunni. „Markmiðið hlýtur að
vera að tryggja íslenskum fyrir-
tækjum aðgang að erlendu fjár-
magni á sem lægstum vöxtum
og gera landið eftirsóknarvert
fyrir erlenda fjárfesta. Einungis
með þeim hætti er unnt að rjúfa
einangrun landsins, vinna bug á
gjaldeyriskreppunni og bæta lífs-
kjör.“ olikr@frettabladid.is
GYLFI ZOËGA
BIÐRÖÐ EFTIR NAUÐSYNJUM Þótt erlendir lánardrottnar taki á sig fjárhagslegt tjón
hrunsins verða Íslendingar að glíma við afleiðingar þess fyrir raunhagkerfið, segir
Gylfi Zoëga hagfræðiprófessor í Vísbendingu. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Reikningurinn
falinn í gjald-
þrota bönkum
Erlendir lánardrottnar greiða fyrir viðskiptahalla
bankaævintýrisáranna. Hagfræðiprófessor telur
erlenda stöðu þjóðarbúsins betri nú en um mitt ár
2003. Landið sleppi þó ekki við afleiðingar hrunsins.
Tryggðu þér miða á www.hhi.is, í síma 8OO 6611 eða hjá næsta umboðsmanni.
PI
PA
R\
TB
W
A
•
S
ÍA
•
1
02
80
8
Ha? Hvenær?
Oh! Ég gleymdi
að kaupa miða.
Drögum
miðvik
udagin
n
1O. nóv
ember
,
vertu m
eð!
Á morgun kl. 18!
Ekkert stress,
það er ekki of seint!
3.OOO manns
fá vinning!
EFNAHAGSMÁL Robert Zoellick, forstjóri
Alþjóðabankans, mælir með því að helstu iðn-
ríki heims taki upp gullfót eða aðra viðmiðun
fyrir gjaldmiðla landanna.
Með gullfæti er átt við það þegar gengi
gjaldmiðla er tengt ákveðnu magni af
gullforða sem seðlabanki hvers lands þarf að
koma sér upp. Slík viðmiðun var við lýði með
einum eða öðrum hætti allt frá nítjándu öld og
fram til 1971.
Zoellick skrifaði um málið í breska dagblað-
ið Financial Times í gær en þar segir hann
gullfótinn geta styrkt trú á gjaldmiðla heims-
ins eftir kreppuna og dregið úr verðbólgu, sem
fylgt hafi fljótandi gengi.
Skrif forstjórans komu á óvart í alþjóðlegum
fjármálageira í gær og vísuðu margir henni
út af borðinu. Jean Claude-Trichet, aðalbanka-
stjóri evrópska seðlabankans, sagði í sam-
tali við fréttastofu Reuters, málið ekki hafa
verið rætt á fundi hans með nokkrum af helstu
seðlabankastjórum heimsins hjá Alþjóðlega
greiðslumiðlunarbankans í Basel í Sviss í gær.
„Ég man eftir því að Jim Baker hafi viðrað
þessa hugmynd síðast fyrir löngu síðan, þegar
hann var fjármálaráðherra Bandaríkjanna á
níunda áratugnum. Ég hef ekkert um þetta að
segja frekar,“ sagði Trichet. - jab
ROBERT ZOELLICK Tillaga forstjóra Alþjóðabankans um
upptöku gullfótar hefur ekki fallið í kramið.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Skrif forstjóra Alþjóðabankans í Financial Times vekja athygli:
Mælir með því að gullfótur verði tekinn upp
FRÉTTIR VIÐSKIPTI ÍÞRÓTTIR LÍFIÐ UMRÆÐAN
MÁ BJÓÐA YKKUR MEIRI VÍSI?
Deildu Vísi með öðrum. Þeir sem
setja „like“ við Vísi á Facebook geta
unnið óvænta vinninga í hverri viku.