19. júní - 19.06.1979, Blaðsíða 16

að gera, og þá á ég við upp á
framtíðina. Maður þarf á fjöl-
skyldu sinni að halda.“
„Annars er það dálítið skrítið að
í dag eru fjölskyldur svo litlar,
miðað við það sem þær voru í
gamla daga, en þó virtust færri
vandræðabörn en nú. Ég held það
sé of litið gert fyrir unglinga og
krakka í dag.“
„Unglingar svo til
réttindalausir“
— Er erfitt að vera unglingur?
Salóme: ,Já, það er frekar
erfitt.“
Embla: „Miðað við það að við
erum réttindalaus, þá er það erfitt.
Okkur gengur til dæmis erfiðlega
að fá vinnu, af því viö erum of ung
eða ekki nógu menntuð. Við getum
ekki skemmt okkur, — við megum
það ekki. Okkur er gefinn kostur á
Fellahelli og Bústöðum og sam-
komustaður unglinga i dag er
Hallærisplanið, þó ég fari þangað
reyndar sjaldan. En þar megum
við ekki vera.“
„Við þekkjum gott dæmi úr
Kópavogi. Þar söfnuðust krakk-
arnir saman í sjoppu, en það var
tekið fyrir það. Þá fóru þeir á leik-
völl, en voru rekin þaðan. Alls
staðar þar sem þeir reyndu að
koma saman, var þeim bolað
burt.“
„Smábörn fá, — flest að minnsta
kosti, — það sem þau þurfa, þó það
vanti að vísu pláss á barnaheimil-
um. Fullorðnir lika. En það er cins
og það detti þarna alveg út kafli,
og þá á ég við unglinga, sem mætti
sannarlega taka fyrir.“
„Ekki börn —
ekki fullorðin“
Embla: „Það er líka leiðinlegt á
veturna til dæmis, að geta ekki
fariö út í sjoppu eftir klukkan tíu,
því þá fáum við ekki afgreiðslu.
Salóme: „Og líka að koma inn í
sjoppu og vera spurður hvort
maður ætli að kaupa eitthvað. Ef
ekki, þá bara burt með þig.“
Embla: „Reyndar megum við
14
ekki vera börn og ekki heldur full-
orðin . . .“
Salóme: . . . „já, það kannast ég
sko við. Það er sagt; þú ert nú orðin
fimmtán ára og ekkert barn, þú ert
hálffullorðin. Eða; þú ert nú ekki
nema fimmtán ára, þú ert aðeins
barn. Og svo treystir fólk okkur
ekki. Ég meina unglingunum.“
Embla: „Nei, við getum tekið
dæmi. Segjum að þú farir í strætó
og dettir óvart á gólfið. Þér verður
áreiðanlega ekki hent út. Ef við
förum í strætó á föstudagskvöldi og
dettum á gólfið þá er okkur hent
út fyrir að vera á fylleríi í strætó.“
— I eljið þið sjálfar að þið séuð
vandræðaunglingar?
Salóme: „Nei, ég myndi ekki
segja að ég væri vandræðaungl-
ingur.“
Embla: „Það geri ég ekki heldur.
Þar fyrir utan, þá verður enginn
vandræðaunglingur af sjálfu sér.
Það er þjóðfélagið, vinir og fjöl-
skylda, sem hafa þar mikil áhrif.
Við tvær segjumst ekki vera
„vandræðaunglingar“. Við erum
ekki vandræðabaggi á þjóðfélag-
inu, þó svo að vísu ríkið borgi vist-
ina fyrir okkur. En við höfum
komið okkur i vandræði og fjöl-
skyldum okkar.“
„En aðalástæðan fyrir því að
krakkar fara út í einhverja vitleysu
er sú, að sambandið innan fjöl-
skyldunnar er ekki nógu gott. Svo
spila vinirnir þar inn í lika. Sjálf-
sagt gæti maður endalaust talið
upp ástæður, en oft er það þannig,
að foreldrarnir hafa ekki tíma fyrir
krakkana og svo eins og hjá mér,
þar sem fjölskyldan klofnar.“
„Skólarnir eru stór þáttur í þessu
líka. Það er algengt að kennarar
mismuni krökkum mikið. Ef ein-
hver er ekki jafn gáfaður og hinir
eða seinni til, þá hætta kennararnir
að nenna. Krakkar i barnaskóla og
þar uppúr þurfa ofsalega athygli,
sem skólinn verður að veita jafnt
og foreldrarnir. Ef krakkar verða
utangátta í skólanum, þá eru þeir
utangátta í hálfu lifinu. Skólinn er
það stór hluti af lífi okkar.“
„Staðráðin í að láta
allt ganga vel“
— Nú styttist í að þið farið
báðar heim aftur af Unglinga-
heimilinu. F’innst ykkur þið til-
búnar til þess?
Embla: „Ég er alveg tvímæla-
laust tilbúin til að fara heim núna.
Enda er ég á leiðinni. Ég er viss um
að nú kemur allt til með að ganga
vel. Það verður kannski erfitt að
koma heim aftur, en ég hef aldrei
áður verið eins staðráðin í að láta
allt ganga.“
Salóme: „Mér finnst ég tilbúin
til að fara heim. Mér finnst flest
ganga betur núna en það gerði
áður. Við tölum meira saman
heima en við gerðum. Annars
hefur mér alltaf gengið vel að tala
við mömmu. Sambandið á milli
okkar pabba hefur verið erfiðara.
En það er verið að reyna að laga
það núna. Eg held, að ástæðan fyrir
því að við getum ekki talað saman
sé sú, að við erum bæði lokuð. En
þetta hefur lagast. Hann var vanur
að taka hlutina svo alvarlega. Nú
er betra að tala við hann.“
„Ég á þrjá bræður og sam-
komulagið milli okkar er mjög
gott. Ég held, að ef ég væri eins og
bræður mínir, — ef ég hefði ekki
verið með nein vandræði, þá væri
þetta mjög góð fjölskylda.“
Embla: „Sambandið milli mín
og pabba hefur breyst ofsalega
mikið. Ég held í rauninni að þetta
hafi þurft. Að ég byggi annars
staðar en heima en gæti hitt
hann.“
„Mamma dó þegar ég var tíu
ára og þegar ég var send norður,
vegna þess að pabbi áleit að hann
væri að gera mér gott, varð ég
uppreisnargjörn og hélt að hann
vildi ekki hafa mig. Þó ég viti betur
nú. Uppúr því urðu sjálfsagt
vandræðin. í dag á ég Unglinga-
heimilinu sjálfsagt margt að
þakka, en einni fjölskyldu þó sér-
staklega og ættingjum.“
-EA