19. júní - 19.06.1986, Blaðsíða 37

til hins opinbera, heldur en ef þau
væru tveir einstaklingar, sem greiddu
hvort í sínu lagi. Og út frá þessum sér-
staka þætti má rekja flest þaö annað,
sem að framan greinir og snúa því
algjörlega við, ef við ætlum að skoða
hjónabandið í samtímanum. Vinnan
aðskilur. Tómstundirnar aðskilja.
Skemmtanirnar slíta oft í sundur.
Fjölskyldan er ekki ein heild, heldur
miklu fremur safn einstaklinga, sem
varla ganga upp í þeim samnefnara,
sem heimilið á að vera.
Mig langar til þess að taka dæmi til
skýringar á hinum ótrúlegu breyting-
um, sem orðiö hafa á einni einustu
mannsævi. í marz s.l. andaðist frú Sig-
ríður Eiríksdóttir, hjúkrunarkona og
brautryðjandi í málefnum hjúkrunar,
heilsuræktar og fyrirbyggjandi starfs
vegna sjúkdóma. Hún hafði brotizt til
hjúkrunarnáms í Danmörku og horfið
síðan heim til að hasla sér völl hér,
hvað hún og gerði með glæsibrag. En
hún þráði að bæta við sig frekari
menntun og halda við sambandinu við
starfssystur erlendis og leita leiða fyrir
íslenzka hjúkrunarnema að halda utan
til náms. Þess vegna sótti hún eitt sinn
um styrk til Reykjavíkurbæjar vegna
slíkrar farar til náms og kynningar. En
henni var hafnað, og mér er tjáð ein-
vörðungu vegna þess, að hún hafði
sézt ganga niður í bæ við hlið manni,
sem hún leiddi. Ekki var það vegna
þess, að slíkl hafi þótt ósiðsamlegt.
Grein: Sr. Ólafur Skúlason
þar sem þar fór unnusti hennar og
síðar eiginmaður. En þeir vfsu herrar,
sem þar fjölluöu um umsókn hjúkrun-
arkonunnar, töldu fé sínu og skatt-
borgaranna kastað á glæ með því að
styrkja þessa konu, þar sem vitað væri,
að hún mundi senn giftast. Og til hvers
þá að vera að efla menntun hennar?
Hún mundi hverfa af vinnumarkaðn-
um.
Því get ég þessa litla dæmis hér, að
ég tel, að næst hinna miklu breytinga
á skemmtanalífi og möguleikum á því
sviði, hafi breytingin á starfi kvenna
utan heimilisins, ráðið sköpum um
mynd þess tíma, sem við nú lifum á.
Það er ekki lítil breyting frá húsmóður-
starfinu, sent innt var af hendi á heimil-
inu í hinum margvíslegustu tilbrigð-
um, eins og getið er hér að framan, til
þess að vera bæði húsmóðir, enda þótt
margt létti störfin nú, og vinna að auki
allt upp í fullt starf utan heimilisins.
Breytingin kemur fram bæði í álagi,
auknum skyldum, minni tíma heima
fyrir og hugsanlegri spennu við
makann, sem fram til síöari tíma, sá
einn um það að koma með mynd
umheimsins inn fyrir veggi heimilisins.
Ekki svo að skilja, að konan hafi verið
lokuð inni og ekki kynnzt neinu öðru,
heldur hitt að veruleiki starfsins, sem
maðurinn sinnti, átti sér engan keppi-
naut, þar sem konan var. Að vísu var
það ekki aðeins í skopsögum, sem
konan fékk lítinn hljómgrunn hjá
manni sínum, þegar hún var að segja
honum frá viðfangsefnum sínurn
heima fyrir við börn og bú, en nú getur
oft verið um beinan árekstur að ræða,
þegar konan vill fá að deila reynslu
sinni með manninum og hann sýnir
engan áhuga eða bregst jafnvel hinn
versti við og telur sér vera ógnað af
reynsluheimi konunnar utan veggja
heimilisins. Þar getur bæði komið til
nagandi kvíði vegna þeirra, sem
konan umgengst þar, sem og þeim sem
hún kynnist án þess að hann sé þar
nokkurs staðar nærri og eins hitt, að
vegur konunnar getur vaxið á vinnu-
stað hennar, meðan maðurinn stendur
í stað. Ogsú stund getur vel komið, að
hún færir meiri laun til heimilisins en
hann og veröur meira áberandi í sam-
félaginu en hann. Og það eru hreint
ekki ajlir karlmenn, sem þola slíkt og
eru heldur vart undir það búnir, svo
hefur kynjaskiptingin verið sterk og
hlutverk kynjanna afmörkuð.
Heimilið ekki lengur
miðdepill alls
I einni af fjölmörgum greinum, sem
fjölluðu um fermingarnar núna í vor
sagði höfundur það reynslu sína af
fermingu í fjölskyldunni, að þar væri
mest áberandi þörfin á því að slá í
sundur hjónarúmið! Lýsti hann þeirri
athöfn vel og gleymdi hvorki skrámum
né marblettum. Og var greinin öll hin
hnyttnasta. En það er margt, sem
verður til þess að slá í sundur hjóna-
37