Lífið - 01.09.1936, Side 51

LÍFIÐ
209
hafði verið garðyrkjumaður, brotist áfram til
menta af sjálfsdáðum, en komið of seint í skóla til
þess að losna við málfarskæki æskuhéraðs síns. Mér
rann til rifja að hugsa um, að hann mætti sitja
með þetta merki alla æfina, og að það myndi vafa-
laust standa honum fyrir embættisframa við há-
skólann og gera honum vísindabrautina erfiðari.
í fyrirlestrum mínum í Svíþjóð sagði eg stund-
um, að á Islandi gæti gestur komið að prestssetri,
hitt mann að máli úti á túni, og átt tal við hann
góða stund, án þess að geta ráðið af orðfæri hans
og mæli, hvort það væri presturinn eða vinnumað-
urinn hans. — Þetta þótti furðulegt. Og þegar eg
sagði, að sveitabúar töluðu vandaðra og stílfastara
mál en höfuðstaðarbúar, fanst áheyröndum það
líkast fréttum af annari stjörnu.
III.
Málin geta klofnað við töku erlendra orða. Hætt-
an fyrir íslendinga.
Það er ekki ástæðulaust fyrir oss íslendinga, að
minnast þess, hvernig aðrar þjóðir eru á vegi
staddar í þessu efni. Tungan hefir ekki einungis
verið undirstaða menningar vorrar, heldur líka
sjálfstæðis út á við og jafnan inn á við. Þó að sam-
lyndi þyki hér stundum valt í landi, þekkjum vér
ekki hinn bitra fjandskap, er leiðir af því að þjóð
skiftist milli tveggja tungna. Enginn getur komist
hjá því að fyllast þakklátssemi við þær kynslóðir,
er vernduðu alþýðumál vort á erfiðustu öldunum.
14