Sameiningin - 01.03.1945, Blaðsíða 28

42
kristindómsins, og öðru gullvægu í sögu, bókmenntum og
göfugum einkennum íslenzkrar þjóðar. Þann sérstaka blæ,
sem kristindómurinn hafði fengið í prédikunum Jóns
Vídalíns og Hallgríms Péturssonar, ásamt öðrum snildarleið-
togum íslenzkrar kristni, vildi hann varðveita hér í hinum
nýju átthögum. Um þetta andlega viðhorf vildi hann safna
hinum dreifðu Vestur-íslendingum saman. Þeirri samein-
ingartilraun helgaði hann lífs og sálarkrafta sína. Þeirri
hugsjón brást hann aldrei. Hann var henni trúr til dauðans.
Einna athyglisverðasta af öllu, í sambandi við sextugs-
afmæli Sameiningarinnar”, tel eg þá hugsun, sem felst í
þessu nafni og í því ljósi, sem það varpar á tilgang séra
Jóns, með blaðinu.
Því miður varð það hlutskipti “Sameiningarinnar”, og það
einmitt meðan séra Jón var við stýrið, að eiga nokkurn þátt
í deilum um kirkjumál og trúaratriði; en hvaða augum, sem
menn líta á aðstöðu blaðsins í þeim málum, er það víst,
að tilgangur ritstjórans var aðeins sá að verja hin helgu
óðul. Skoðanir og leiðtogar hafa komið fram með Vestur-
íslendingum, sem hafa orsakað klofning og sundrung í hin-
um andlegu málum. Þessi fámenni hópur Íslendinga í
Vesturheimi mátti ekki við því að vera klofinn í tvent eða
þrent: í sama litla bygðarlagi nú, ef til vill, tvær andvígar
stefnur. Þetta lamaði stórkostlega hið fámenna, veika
þjóðarbrot hér vestra. Því máttum við ekki vera í friði með
að þroskast hér út frá hinum göfugustu erfðum, sem vér
áttum. “Sameiningin” var ávalt trú nafni og upphaflegum til-
gangi. Með lúterskan kristindóm, komum vér frá íslandi,
og lúterskan kristindóm höfum vér leitast við að varðveita
•og þroska hér í landi. Frá því hefir “Sameiningin” ekki vikið.
“Sameiningunni” kyntist eg nokkuð frá upphafi vega
hennar, man eftir því þegar fyrsta sýnishornið kom út í
desember, 1885, las blaðið nokkurnveginn stöðugt, og var
samþykkur flestu, sem þar stóð. Fyrsta verk mitt í sambandi
við hana var það, ein 3 til 4 ár, að bera hana út um
Winnipeg-borg, til kaupenda, mánaðarlega. Eg gjörði það
ætíð fótgangandi.
Hið næsta verk mitt fyrir blaðið var leyst af hendi
sumarið 1899, fyrsta prestskapar ár mitt. Þau hjónin, séra
Jón og frú Lára ferðuðust það sumar til íslands, voru eina 5
mánuði í burtu. Hann fól mér, í fjarveru sinni, að sjá um
útkomu blaðsins. Ekki get eg kallað það ritstjórn þetta