Sameiningin - 01.09.1925, Blaðsíða 25

279
mikið hrós í mín eyru. Eg ihefi nefnilega oftar en einu sinni
orðið hálf-hvektur á iþvi sem allir hæla. ? Til dæmis er kvæS-
iö: “Þótt þú langförull legÖir”, eftirr Stephan G. Stephansson.
ÞaS er víst ágætt kvæði, eða svo er af þvi látiÖ. Andagift
skáldsins viöurkenni eg; og kvæöiS er laust vö aÖál-annmar'k-
ann, sem á honum er fundinn, það er létt og auSskiliS; og yrkis’-
efniS er gamla Island, sem mér er meinlaust viS. Alt um þaö
hefir mér aldrei orSiö gott af því ljóÖi. SvO' er einnig um ræSu-
korniÖ: “The quality of mercy” í “Feneyja-kaupmanninum” eft-
ir Shakespeare. Þrátt fyrir þa:ð, aS eg hefi miklar mætur á hö'f-
undinum, og þó aS fagurfræðingar lofi iþaö óðar'brot, hver í kapp
viö annan, þá hefi eg einhvern veginn fariö á mis viS gulliÖ þar;
ekki getaS orðiS hrifinn, þó eg sjái þar engin sérstök lýti. Og
önnur dæmi gæti eg nefnt.
Allir menn hafa víst einhvern snefil af rétttrúnaöar-fæ'lni, jafn-
vel lúterskir prestar. ÞaS er einhvers konar ósjálfráS tilhneig-
ing til aS hafna ileiösögn annara — enda þótt englar væri eSa
útvaldir — og sigla sinn eigin sjó; löngun til aö eiga sjálfur
dóma sína; einhver óljós beygur viS þann f jálgleika.-seim, sem
því miSur er stundum heyrahlegur í einróma lofsöngum. ESlis-
hvöt þessi er óska'barn aldarinnar, eins og alilir vita. En hún er
beggja blands. SjálfræöiS er ekki holt eða réttmætt, nema
stundum. ÓefaS hefir sú tilhneiging oft vilt mér sjónir, eins og
öðrum, og skapaÖ hjá mér hleypidóma gegn ýmsu því, sem í
sjáifu sér var gott. En oft hefir hún þó lotiS í lægra haldi. Þar
til má nefna ritninguna, eöa Njáls-sögu, sem eg tigna báðar,
hvora meö sínu móti; eSa þá Passíusálmana, sem eg hefi lesiS
oftar en ndkkuS annaS, nema sumar bækurnar i nýja testament-
inu. — Svo var auðvitað um mörg önnur rit, sem flestir lofa.
ÁgætiS reyndist svo mikiS, aö einræöis-tilhneigingin komst ekki
aS'og lét Okkert á sér ibera.
En svo eg snúi mér aftur a.ð sögunni, sem um er að ræSa,
þá finst mér, að fordómurinn einn ihafi þar ekki ráSiS úrslitum.
Eg er viss um þaS. Mér varÖ undir eins ein'hvern veginn flök-
ult af aðal-efninu. Gat ekki felt mig við söguhetjuna, þennan
John Halifax, sem ibókin. er heitin eftir. Hann á aS vera snild-
armenni í flestum hlutum, fyrirmyndarmaSur, persónugjörving-
ur alls þess, sem hárfínt er og hágöfugt f mannilegu eðili. ÞaS
er 'honum fyrinhugaS af höfundinum. En mér finst eins og
höfundinum hafi einhvem veginn mishepnast. Maöurinn nær
ekki því ágæti, sem til var ætlast.
Flestir kannast viö þjóSsöguna, sem segir frá þvi, þegar