Fréttablaðið - 19.04.2011, Blaðsíða 20

20 19. apríl 2011 ÞRIÐJUDAGUR
Því hefur oft verið fleygt fram í opinberri umræðu að stjórn-
mál gangi ekki út á neitt annað en
pólitískt skítkast, innanflokks-
átök og ómálefnalegar umræð-
ur. Um leið er því gjarnan haldið
fram að íslenska þjóðin þurfi að
standa saman. Því er hampað að
stjórnmálaflokkar vinni saman að
sameiginlegum markmiðum til að
leysa úr grundvallarvanda þjóðar-
innar og þá oftast verið að vísa til
efnahagskreppunnar sem Íslend-
ingar hafa glímt við undanfarin
rúm tvö ár. Stöldrum aðeins við og
horfum á þetta út frá augum kjós-
enda. Það er allt eins hægt að líta
svo á að átök í stjórnmálum séu til
góðs fyrir kjósendur þar sem þau
ættu að gefa skýrt merki um hvar
hver flokkur stendur í einstaka
málum. Þar með gera átökin það
að verkum að kjósendur eiga auð-
veldara með að gera upp hug sinn,
til dæmis þegar kemur að því að
velja á milli flokka í kosningum.
Þó að samvinna á milli allra
stjórnmálaflokkanna hafi yfir sér
„jákvætt“ yfirbragð þar sem allir
vinna saman og eru „vinir“ þá eru
líka nokkrar hættur í því fólgn-
ar. Fyrsta augljósa hættan er að
með slíkri samvinnu getur verið
ómögulegt að komast að niður-
stöðu sem allir eru sáttir við. Í
öðru lagi gæti niðurstaða sam-
vinnunnar takmarkast af þeim
sem skemmst vilja ganga, niður-
staða sem er ekki alltaf til góðs
fyrir kjósendur. Í þriðja lagi, þá
getur samvinna allra flokka gert
línur á milli þeirra óskýrar þar
sem kjósendur eiga erfitt með
að gera sér grein fyrir hvar eða
hvort það skilur á milli flokka.
Átök stjórnmálaflokka í málum
sem varða þjóðarhagsmuni eru því
mikilvæg fyrir kjósendur þar sem
þau draga fram hvar skilur á milli
flokkanna. Því er samt sem áður
ekki hægt að neita að einstaka
málum sem varða þjóðarhagsmuni
gæti mögulega verið betur varið í
breiðri samvinnu flokka til þess
að reyna að tryggja sátt um niður-
stöður. Það virtist vera tilgangur
samvinnu stjórnmálaflokkanna
um síðasta Icesave-samninginn.
Málið tók óvænta stefnu þegar
forsetinn ákvað að synja lögun-
um staðfestingar og vísa þeim þar
með til þjóðaratkvæðagreiðslu þar
sem samningnum var hafnað.
Í kjölfarið hófst pólitískur leik-
ur á milli flokkanna sem er langt
frá því að vera merki um samstöðu
þeirra til að vinna saman. Því var
haldið fram af sumum þingmönn-
um stjórnarflokkanna að van-
trauststillaga Sjálfstæðisflokks-
ins væri ekkert annað en pólitískt
útspil formannsins til að styrkja
stöðu sína innan Sjálfstæðis-
flokksins. Á móti lýsti formaður
Sjálfstæðisflokksins því yfir að
tilgangurinn væri að kanna hver
væri raunverulegur þingstyrkur
stjórnarinnar. Niðurstaðan varð
sú að stjórnin sat uppi með eins
manns meirihluta. Hver sem til-
gangurinn var þá er þetta skýrt
dæmi um það að stjórnmál ganga
út á átök. Svo lengi sem átökin eru
friðsamleg og málefnaleg þá eru
þau til góðs fyrir kjósendur þar
sem þau skýra línur á milli flokk-
anna. Kjósendur geta lesið á milli
línanna og greint málefnaleg rök
frá pólitísku „skítkasti“ og jafnvel
séð málefnaleg rök í „skítkastinu“
sjálfu.
Icesave-samningurinn er dæmi
um mál þar sem afstaða flokk-
anna til samningsins gefur kjós-
endum ekki skýrt merki um hvar
einstaka flokkar standa, þó hún
gefi merki um hvar einstaka þing-
menn standa. Leiða mál líkum að
því að í næstu alþingiskosningum
verði það því önnur mál en nýj-
asti Icesave-samningurinn sem
mun hjálpa kjósendum að gera
upp hug sinn. Það verða mál sem
hefur verið tekist á um, jafnvel
með pólitísku „skítkasti“. Mál-
efnaleg og jafnvel stundum hörð
átök geta því allt eins verið merki
um heilbrigt fulltrúalýðræði þar
sem kjósendur fá skýr skilaboð um
hvar hver flokkur stendur í mikil-
vægum málum. Meginaðferð hnattveldisins við útþenslu
er að ná sem allra flestum ríkjum í
hernaðarbandalag við sig.
Það er allt eins hægt að líta svo á að átök í
stjórnmálum séu til góðs fyrir kjósendur.
Átök á milli stjórnmálaflokka
eru til góðs fyrir kjósendur
Stjórnmál
Eva Heiða
Önnudóttir
stjórnmálafræðingur
Eftir lok kalda stríðsins hefur orðið til eitt hnattveldi sem
nálgast miðstýrð heimsyfir-
ráð, bandalagið USA/ESB, sam-
einað í NATO. Og hnattveldið er
afar árásarhneigt. Þessar vikur
og mánuði snýst brölt þess um
full yfirráð á Miðjarðarhafi og í
Afríku. Það er til marks um víg-
stöðu hnatt veldisins að nú treyst-
ist nánast ekkert ríki til að standa
gegn stríði þess í Líbýu, öfugt við
innrásina í Írak 2003.
Meginaðferð hnattveldisins við
útþenslu er að ná sem allra flest-
um ríkjum í hernaðarbandalag
við sig. Kýpur er nú eina Evrópu-
ríkið sem ekki er fullgildur eða
aukaaðili að NATO og aðeins fjög-
ur ríki við Miðjarðarhaf eiga ekki
fulla eða aukaaðild að bandalag-
inu. Eitt þeirra er Líbýa. Öll ríki
Afríku nema fimm (þ.á m. Líbýa)
hafa verið sett undir Afríkuher-
afla Bandaríkjanna (AFRICOM).
Eftir fall múrsins hófu vestræn-
ir heimsvaldasinnar stórsókn sína
í austur og inn á svæði þar sem
áhrifa Sovétríkjanna hafði gætt í
meiri eða minni mæli. Í sókninni
er beitt fríverslun, skuldsetningu
gegnum lán, yfirtöku banka og
fjármálakerfa, mútum og þving-
unum til að koma á leppstjórnum,
innlimun í hernaðarsamstarf og –
stríði. Heimsvaldastefnan pakk-
ar stríðsrekstri sínum í fagrar
umbúðir. Utanáskriftin er aldrei
„herfang, auðlindir, aðgangur
fyrir auðhringa“ heldur „mannúð
og lýðræði!“ Milli veruleika og
yfirskins er gapandi gjá og hana
þarf að brúa með miklu lyganeti.
Stríðið sem heimsvaldasinn-
ar boða nú ákafast er innrásir í
þjóðríki í nafni mannúðar. Þegar
kommún isminn hvarf þurfti nýja
óvini til að réttlæta herstöðva-
netið mikla og tilheyrandi herferð-
ir. Lausnin var þessi: Mannúðar-
innrásir gegn harðstjórum og
illmennum. Vernda þarf íbúana.
Gallinn er að harðstjórarnir eru
margir og heimsveldin hafa löngum
átt vingott við þá. Engin harð-
stjórn er svo bölvuð að ekki megi
nýta hana. Með einu skilyrði þó:
Að hún tryggi fullan aðgang Vest-
ursins og auð hringanna að gögnum
og gæðum lands síns. Ef hún þybb-
ast gegn því gerir stríðsáróðurs-
maskínan úr henni skrímsli. Vest-
ræn stjórnvöld, leyniþjónustur og
fréttastofur sjá í samvinnu um að
þróa óvinamyndina og rækta jarð-
veginn fyrir mannúðarinnrás.
Stórsókn vestrænna heimsvalda-
sinna fylgir munstri sem tengist
efnahagslegu og hernaðarlegu mik-
ilvægi viðkomandi lands, sérstak-
lega yfirráðum yfir olíunni og flæði
hennar. Þess vegna búa olíuauðug
lönd Araba nú við mútu þægar lepp-
stjórnir, erlendar herstöðvar og
stríð. Sókn Vestursins hefur geng-
ið í nokkrum áföngum.
1. áfangi. Júgóslavíustríðin
tvö. Strax eftir fall múrsins var
Balkan skagi eðlilegt fyrsta skref
í því að flytja vígstöðvarnar í aust-
ur og suður – og að réttlæta áfram-
haldandi tilveru NATO. Serbía
hafði sýnt ákveðið sjálfstæði og
var til trafala. Stríðsáróðurinn
gól: Þjóðernishreinsanir! 100-
200 þúsund Albanir horfnir, lík-
lega drepnir. Nauðgunarbúðir og
fjöldagrafir. Mannúðarinnrás er
nauðsyn! Veruleikinn: Alþjóðlegi
glæpadómstóllinn fann síðar alls
2.788 lík (Serba og Albana) í hinum
frægu „fjöldagröfum“ í Kosovo,
mest á svæðum þar sem Frelsisher
Kosovo var virkastur. Höfðu fallið
í stríðsátökum, ekki fjöldaaftökum
fanga. En Serbía laut í gras eftir
71 dags sprengjuregn NATO, og í
Kosovo kom brátt stærsta herstöð
Bandaríkjanna í Evrópu.
2. áfangi. Írak er næst-olíurík-
asta land heims og miðlægt í Mið-
Austurlöndum. Saddam Hussein
hafði þjónað Vestrinu dável en
varð sjálfráðari með tíman-
um. Yfirskin innrásar: Hann er
skrímsli sem ógnar heiminum með
gjöreyðingarvopnum. Mannúðar-
innrás takk! Veruleikinn: Vopnin
fundust ekki en innrásaröflin hafa
drepið yfir milljón manns og hrak-
ið þrjár milljónir á flótta og her-
námið er varanlegt.
3. áfangi. Mikilvægi Afganist-
ans er sem flutningsleið olíu frá
Kaspíahafssvæðinu. Talíbanar
reyndust ótraustir bandamenn
Vestursins. Yfirskin innrásar: 11.
september var skipulagður af Al-
Kaída í Afganistan. Og Talíban-
ar kúga konur. Mannúðarinnrás!
Veruleikinn: Aldrei birtist snefill
af sönnun fyrir tengingu 11. sept-
ember við Afganistan. CIA-menn
hafa nýlega metið það svo að í
Afganistan séu í mesta lagi 50 til
100 félagar í Al-Kaída. Ekki sem
rök fyrir að draga innrásar herinn
mikla tilbaka heldur rök fyrir
útvíkkun stríðsins til Pakistans.
4. Líbýa er rökrétt næsta
skref. Olíuríkasta land Afríku
og Gaddafí hefur stundum verið
Vestrinu óþægur. Hann hefur
lengi stimplað aðra Arabaleið-
toga sem leppa Vestursins, svik-
ara við Palestínu m.m. Nú í mars
komu 11 af 22 meðlimum Araba-
bandalagsins saman – undir for-
ustu Sádi–Arabíu, Íraks, Jórdaníu
og furstadæmanna við Persaflóa
– og svöruðu með því styðja flug-
bann á Líbýu. Það var það sem
Vestrið þurfti. Og Gaddafí skýtur
á eigin þegna! Svo nú ráðast mestu
manndráparar heimsins á landið
í mannúðarskyni. Veruleikinn:
Ólgan í Líbýu hefur frá upphafi
verið annars eðlis en t.d. í Egypta-
landi – og ofbeldið meira – af því
þar geisar borgarastríð, uppreisn
studd og vopnuð af Vestrinu.
Hnattveldið herðir tök sín jafnt
og þétt og líður enga óþægð. Hvað
um Ísland? Ömurleikinn endurtek-
ur sig. Landið styður Líbýustríðið
eins og öll framantalin árásarstríð.
Hnattveldið eina
gegn Líbýu
Líbýa
Þórarinn
Hjartarson
stálsmiður og
sagnfræðingur
FRÉTTIR VIÐSKIPTI ÍÞRÓTTIR LÍFIÐ UMRÆÐAN
FÁÐU BEITTUSTU
BRANDARANA Í SÍMANN
m.visir.is
Fáðu Vísi í símann!
Meiri Vísir.
Meira sjónvarp, meira útvarp, meiri fréttir, meiri upplýsingar,
meiri umræða, meira líf, meiri íþróttir, meiri virkni, meira úrval.
Þú færð meira af öllu á Vísi.
Skopmyndir Halldórs Baldurssonar eru á Vísi
HOLTAGÖRÐUM GLÆSIBÆ KRINGLUNNI SMÁRALIND WWW.UTILIF.IS
ÍS
LE
N
SK
A
/S
IA
.I
S
/U
TI
5
42
12
0
3/
11