Fréttablaðið - 31.08.2011, Qupperneq 14

14 31. ágúst 2011 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Í öllum löndum Evrópska efnahagssvæð-isins, með tveimur undantekningum,
eru prentaðar bækur í lægsta virðisauka-
skattsþrepi eða undanþegnar virðisauka-
skatti. Sömu sögu er að segja
utan Evrópu. Bækur eru ýmist
undanþegnar virðisaukaskatti
eða skatturinn hafður í lægsta
þrepi, jafnvel í sérstöku undan-
þáguþrepi. Á Íslandi er lagður
7% virðisaukaskattur á prentað-
ar bækur, sem er nálægt meðal-
talsprósentu EES-landanna.
Röksemdirnar fyrir því að
bækur séu seldar með lágri vsk-
prósentu eru alls staðar þær
sömu: Lág skattlagning á bækur
og útgáfu stuðlar að upplýstri
umræðu, fjölbreyttri og frjálsri
tjáningu og styrkir málsam-
félagið. Jafnvel þeir sem tala
hundraðmilljónatungur á borð
við spænsku og arabísku telja að
móðurmáli sínu þrengt og því
þurfi að greiða fyrir því að bækur á þess-
um málum séu ekki of dýrar.
Í flestum löndum heims er sama bókin
þó skattlögð með tvennum hætti eftir því
hvort hún er stafræn eða gefin út á pappír.
Svo er einnig hér. Íslenskir rafbókales-
endur geta keypt bækur frá bandarískum
netsölum án þess að greiða af þeim virðis-
aukaskatt. Kaupi þeir íslenskar bækur
af íslenskum netsölum þurfa
þeir hins vegar að greiða 25,5%
virðisaukatt, hæstu virðisauka-
skattprósentu í heimi. Það er
ekki aðeins sanngjarnt í sjálfu
sér að sama bókin beri sama
skatt eftir því hvort hún er raf-
ræn eða prentuð. Það er einnig í
þágu þeirra markmiða sem lágur
skattur á bækur á að ýta undir að
náist: að tryggja að út komi sem
flestar bækur og um sem flest
efni þar sem eins margar skoð-
anir og hugsast getur eru viðr-
aðar á móðurmálinu.
Í tvígang hefur verið lagt fram
á Alþingi frumvarp til breyt-
inga á lögum um virðisauka-
skatt þar sem kveðið er á um það
réttlætismál að prentaðar bækur
og rafbækur skuli allar bera 7% virðis-
aukaskatt. Væri slíkt frumvarp samþykkt
myndi Ísland skipa sér í röð þeirra fáu
landa þar sem þetta sanngirnismál hefur
náð fram að ganga.
Sama bókin, sitthvor skatturinn
Menning
Kristján B.
Jónasson
formaður
Félags íslenskra
bókaúgefenda
Lág skatt-
lagning á
bækur og út-
gáfu stuðlar
að upplýstri
umræðu,
fjölbreyttri
og frjálsri
tjáningu.
Hvar eru okkar auðjöfrar?
Auðjöfrar heimsins keppast nú við að
skora á ríkisstjórnir sínar að hækka
á þá skatta. Þeir telja sig eiga nægt
fé á milli handa og vilja leggja sitt af
mörkum til uppbyggingar samfélags-
ins. Bandaríkin, Þýskaland, Frakkland
og fleiri lönd virðast uppfull
af auðjöfrum sem telja það
skyldu sína að gefa meira
til samneyslunnar. Ísland
virðist hins vegar ekki svo
heppið; þegar auðjöfrar þess
tjá sig um skatta er það til
að kvarta undan ánauð og
hóta því að hlaupa með auð
sinn í betra skattaskjól.
Málskýru lögfræðingarnir
Löngum hefur það verið haft fyrir
satt að lögfræðimál sé öðrum en
innvígðum óskiljanlegt. Væntanlega
verður breyting á því þegar ráðstefnu
um málfar í lögfræði lýkur, en þar
á að fjalla sérstaklega um hugtakið
málskýrð. Sá galli er reyndar á gjöf
Njarðar að það hugtak er ekki til,
en reyndar er til skilgreining á því
á skýru máli; nefnilega skýrt mál.
Er Björn ósammála
flokknum?
Björn Bjarnason hefur
kallað tillögu flokksráðs
Vinstri grænna um
rannsókn á aðdraganda stuðnings við
loftárásir Nató á Líbíu stórundarlega.
Í því ljósi er rétt að rifja upp tillögu
frá Bjarna Benediktssyni, formanni
Sjálfstæðisflokksins, og fjórum þing-
mönnum hans á síðasta þingi. Þeir
lögðu fram breytingartillögu
við tillögu um rannsókn
á aðdraganda stuðnings
við Íraksstríðið. Í henni
fólst að sjálfstæðis-
menn vildu rannsaka
aðdraganda stuðnings
við loftárásir á Líbíu.
Ætli Birni hafi þótt það
jafn stórundarlegt?
kolbeinn@frettabladid.is
Kínversk fræði við HÁSKÓLA ÍSLANDS
konfusius@hi.is | www.konfusius.hi.is
Hinsti flutningurinn
Oddi 101, fimmtud. 1. sept. kl. 17:00
Öllum opið og
aðgangur ókeypis
Konfúsíusarstofnunin Norðurljós kynnir
kínversku heimildamyndina
Í skugga róttækra breytinga,
verða áhrifin mest.
S
amþykkt flokksráðs Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs um að skipuð verði sérstök rannsóknarnefnd til
að fara yfir aðdraganda þess að Ísland studdi hernaðar-
aðgerðir Atlantshafsbandalagsins í Líbíu er veruleg tíð-
indi.
Hún er ekki fyrst og fremst til marks um ágreining á milli
stjórnarflokkanna eins og haldið hefur verið fram. Það hefur legið
fyrir frá upphafi þessa stjórnarsamstarfs að VG og Samfylkingin
hafa ólíkar skoðanir á veru Íslands í NATO og á hernaðaraðgerð-
um, sem miða að því að hindra
sturlaða einræðisherra í að
drepa eigin þegna, eins og átti til
dæmis við um aðgerðir NATO í
Kosovo.
Sömuleiðis liggur fyrir, eins og
Össur Skarphéðinsson utanríkis-
ráðherra rakti hér í blaðinu í gær
og forystumenn VG gera sjálfir í
Fréttablaðinu í dag, að allt hið stjórnskipulega ferli sem leiddi til
þess að fastafulltrúi Íslands hjá NATO studdi aðgerðir bandalagsins
í Líbíu var uppi á borðinu. Þar þarf ekki að rannsaka neitt.
Það eina, sem er kannski ekki alveg skýrt í málinu, er framganga
ráðherra VG og Árna Þórs Sigurðssonar, formanns utanríkismála-
nefndar. Í upphafi ályktuðu þeir sem fylgdust með ákvörðunum
íslenzkra stjórnvalda að þetta fólk styddi aðgerðir gegn Gaddafí
einræðisherra, vegna þess að bæði ríkisstjórnin og formaður utan-
ríkismálanefndar höfðu lýst yfir stuðningi við ályktun Öryggis-
ráðs Sameinuðu þjóðanna númer 1973. Orðalag ályktunarinnar fól
klárlega í sér að hervaldi yrði beitt gegn Gadd afí. Stuðninginn við
ályktunina töldu því margir stefnubreytingu af hálfu VG.
Eftir að fulltrúi Íslands hjá NATO hafði tekið þátt í ákvörðunum
um aðgerðir NATO, hrökk VG aftur í gamla farið. Andstaða við
loftárásir var ítrekuð – eftir á, þrátt fyrir að bæði ráðherrar og
formaður utanríkismálanefndar hefðu mátt vita að unnið var að
undirbúningi ákvörðunarinnar á vettvangi NATO.
Nú reyna forystumenn VG að skjóta sér á bak við það að meiri-
hluti á þingi hafi verið fyrir ákvörðun utanríkisráðherrans. En gátu
þeir, sem ráðherrar í ríkisstjórninni og áhrifamenn á þingi, ekki
reynt að koma í veg fyrir að NATO tæki ákvörðun um „árásar-
stríð“, til dæmis með því að hóta stjórnarslitum ef Ísland beitti ekki
neitunarvaldi gegn ákvörðuninni?
Þetta vilja flokksráðsmenn í VG vafalaust fá að vita. Ályktunin
er fyrst og fremst yfirlýsing um vantraust á þeirra eigin forystu.
Hægt er að rifja upp ýmis dæmi úr sögu forvera VG, Alþýðu-
bandalagsins, um að djúpstæður ágreiningur um utanríkismál var
ekki látinn hindra stjórnarþátttöku flokksins. Að ályktunin um
rannsókn á gjörðum forystumanna flokksins skyldi hafa verið sam-
þykkt í flokksráði VG mótatkvæðalaust er til merkis um að þeim
vaxi ásmegin í flokknum, sem vilja fremur standa fast á prinsipp-
unum og láta sverfa til stáls þegar ágreiningur er um afstöðu til
öryggis-, varnar- og alþjóðamála.
Hvað þýðir samþykkt flokksráðs VG um
rannsóknarnefnd vegna Líbíu í raun?
Vantraust á
flokksforystuna