Faxi - 01.01.1988, Blaðsíða 3

ÞRÓUNARVERKEFNIFYRIR
SVEITARFÉLÖG Á SUÐURNESJUM
Aðdragandi verkefnisins
Árið 1983 voru norskir ráðgjafar
frá ráðgjafafyrirtækinu INDEVO
staddir hér á landi í tengslum við
verkefni á vegum Iðnaðarráðu-
neytis sem var kallað „TAKTU
ÞÉR TAK“. Ég var þá nýbyrjaður
sem iðnráðgjafi hjá SSS og fékk
tækifæri til að taka þátt í verkefn-
inu, sem í raun var ársnámskeið í
stofnun og rekstri fyrirtækja. Hjá
þessum norsku ráðgjöfum heyrði
ég fyrst talað um átaksverkefni
eða þróunarverkefni og þeirra
góðu reynslu af þeim, en í Noregi
hafa 73% sveitarfélaga reynt
átaksverkefni í einhverri mynd.
Síðan, er ég tók þátt í samstarfi
iðnráðgjafa á Norðurlöndum
heyrði ég norsku iðnráðgjafana oft
minnst á þessi átaksverkefni og að
þau höfðu gert mikið gagn sér-
staklega á þeim stöðum:
Þar sem samstaða fólksins hefur
verið lítil: Lítið um frumkvæði og
hugmyndaauðgi. Menntun lítil,
t.d. fáir iðnaðarmenn búsettir á
svæðinu. Mikið um svokallaða
pendlara (menn sem fara á milli
vinnustaðar og heimilis oft um
langan veg). Nálægð við stórbæ
o.s.frv.
Verkefnin hafa því beinst að því
að gera átak til að bæta ástandið
eða draga úr hinum slæmu áhrif-
um og virkja fólkið með í því átaki
ásamt fyrirtækjum og stjórnvöld-
um bæjarfélaganna.
Sem kunnugt er hafa atvinnu-
mál á Suðurnesjum mikið verið til
umræðu og hefur tilefnið verið af
ýmsum ástæðum. Rætt hefur ver-
ið um samdrátt og rekstarerfið-
leika í útgerð og fiskvinnslu, en
þessar tvær greinar til samans
hafa skapað flest ársverk á Suður-
nesjum auk þess að vera grund-
völlurinn fyrir aðrar greinar at-
vinnulífsins.
Af þessum sökum og af öðrum
ástæðum eru miklir fjármagnserf-
iðleikar í iðnaðar- og þjónustu-
greinum sem kemur fram í mikl-
um fjármagnskostnaði og
greiðsluerfiðleikum. Atvinnulífið
telst fremur einhæft og sveiflu-
kennt, þrátt fyrir að atvinnu-
möguleikar séu allmiklir sbr.
skýrslu iðnaðarráðuneytisins um
, .Staðarval fyrir Álver“ frá 1986
bls. 20. Sveiflueinkennin koma
helst fram í frumgreinum auk
starfa á Keflavíkurflugvelli sem til
samans tekur rúmlega helming
mannaflans.
Ákveðnar breytingar hafa átt sér
stað á síðustu árum í atvinnulíf-
inu og er áberandi mest fjölgun
milli ára í bankastarfsemi, þjón-
ustustörfum (hótel- og veitinga-
rekstur), samgöngum og verslun.
Mér hefur alltaf þótt þessi þróun
vera tilviljanakennd og á köflum
hugmyndasnauð. Menn herma
hver eftir öðrum, en sumir hverjir
geta verið góðir rekstraraðilar þótt
þeir þurfi að sjá hlutina fyrst eða
fá hvatningu frá öðrum áður en
þeir láta til skarar skríða. Hins
vegar, ef eftiröpunin er mjög áber-
andi, þá er slíkt mjög hvimleitt og
merki um hugmyndaleysi og
skort á frumkvæði.
Mörg þeirra einkenna, sem
norsku ráðgjafarnir sögðu að
hefði einkennt þau sveitarfélög
sem ráðist höfðu í átaksverkefni,
fannst mér vera til staðar hér á
Suðumesjum og því ákvað ég að
bjóða uppá átaksverkefhi sniðið
að þörfum atvinnulífsins á Suður-
nesjum.
Undirbúningur
verkefnisins
Til að fræðast betur um fram-
kvæmd og rekstur átaksverkefna
fór ég í nóv. 1986 ásamt iðnráðgjaf-
anum á Austurlandi í viku-kynnis-
ferð til Noregs til viðræðna við ráð-
gjafarfýrirtæki sem höfðu reynslu
af stjómun slíkra verkefna fyrir
fýlki og sveitarfélög. Þessi ráðgjafa-
fýrirtæki vom Indevo með bækistöð
í Osló og Sentas í TVomsö í TVoms-
fyiki.
Ferð þessi sem kostuð var af
Byggðastofnun var mjög árangurs-
rík og að henni lokinni var ákveðið
að fá ráðgjafa frá Sentas til þess að
skoða aðstæður og gefa okkur góð
ráð áður en hafist væri handa.
í maí 1987 kom Jan Roger Iversen
frá Sentas og dvaldi hér í viku, ferð-
aðist hér um og ræddi við fjölmarga
aðila. Að þessari dvöl lokinni sendi
hann okkur tillögur sínar í skýrslu-
formi.
Töluverð kynning hafði átt sér
stað á verkefninu og höfðu þrjú
sveitarfélög, Keflavík, Njarðvík og
Hafnir, óskað eftir þátttöku í því, en
nokkru síðar hættu Hafnimar við
þátúöku vegna sérstöðu sinnar. Sett
var á stjóm yfir verkefnið og skip-
uðu hana tveir frá hvom þátttöku-
sveitarfélagi, einn frá Byggðastofn-
un og einn frá Iðnþróunarfélagi
Suðumesja, en Iðnþróunarfélagið
annast rekstur verkefnisins.
Stjómin fékk nú það erfiða verk-
efni að aðlaga uppbyggingu og
rekstur verkefnisins að þörfum at-
vinnulífsins í Keflavík og Njarðvík
þannig að árangur yrði sem mestur.
í tillögum norska ráðgjafans var
mjög mikið lagt upp úr ráðstefnu,
sem lagt var til að haldin yrði og átti
hún að vera eins konar vinnufundur
þar sem hópar tækju til starfa og
Framhald á bls. 14.
FISKIBÁTURINN BERGÞÓR KE 5 SÖKK 8. JANÚAR
Sá hörmulegi atburður varð
föstudaginn 8. janúar sl., að
báturinn Bergþór KE 5 frá
Keflavík sökk NV af Garðskaga.
Á bátnum var fimm manna
áhöfn, þrír björguðust, en tveir
fórust. Þeir sem fórust voru
skipstjóri og jafnframt eigandi
bátsins, Magnús Geir Þórarins-
son, og Elvar Þór Jónsson
háseti. Magnús var 50 ára og
átti hann heimili að Óðinsvöll-
um 1 í Keflavík. Elvar var 30 ára
og bjó að TUnguvegi 10 í Njarð-
vík. Peir sem komust af voru
Einar Magnússon, 28 ára, til
heimilis að Nónvörðu 10, Kefla-
vík. Sverrir Víglundsson, 35
ára, til heimilis að Lágmóa 4,
Njarðvík og Gunnar Magnús-
son, 39 ára, til heimilis að Heið-
argarði 11, Keflavík. Einar er
sonur Magnúsar skipstjóra.
Tildrög voru þau, að er bátur-
inn var að línuveiðum um kl.
hálf fimm síðdegis fékk hann á
sig mikinn brotsjó með þeim af-
leiðingum að hann lagðist á
hliðina og sökk á örskammri
stund. Er þetta gerðist var
Magnús í brúnni, tveir mann-
anna voru á þilfari, en hinir
tveir neðan þilja. Af miklu snar-
ræði tókst mönnunum á þilfar-
inu að losa björgunarbátinn og
komast í hann ásamt öðrum
þeirra sem neðan þilja var, en
Magnúsi og Elvari tókst ekki að
komast frá borði í tæka tíð.
Tókst mönnunum að senda upp
neyðarblys og sáu skipverjar á
vélbátnum Akurey KE 121 það
og var skipbrotsmönnunum
bjargað um borð í Akureyna um
kl. 18. Víðtæk leit var gerð og
stóð yfir í marga daga, en hún
bar ekki árangur.
/
Minningarathöfn um hina
látnu sjómenn fór fram í Kefla-
víkurkirkju laugardaginn 30.
janúar og eru minningarræður
sem þá voru fluttar birtar hér í
blaðinu.

FAXI 3