Faxi - 01.01.1988, Blaðsíða 35

Og ég held meira að segja að ég hafi
haldið einhverja af þeim til haga.
Þessar skemmtanir okkar tíðkuðust
um árabil og voru allar mjög vel
heppnaðar og ánægjulegar.
Meira um bátasmíðar og
dráttarbrautir á
Suðumesjum
Dráttarbraut Keflavíkur tók til
starfaárið 1935. Stofnendur hennar
voru margir útvegsmenn héðan af
Suðurnesjum og fleiri. Ég veit nú
ekki nógu mikið um upphafið og
stofnenduma, en meðal þeirrá vom
Jóhann Guðnason á Vatnsnesi,
Elías þorsteinsson, bræðumir Vald-
imar og Magnús Bjömssynir, Ólaf-
ur Hannesson og Gunnar Emilsson,
Keflavík h/f. og Ólafur Jónsson og
félagar hans í Miðnesi h/f. Svo held
ég að Eyjólfur Jóhannsson í Mjólk-
urfélaginu, Bjöm Ólafsson í Mýrar-
húsum og Ellingsen hafi einnig ver-
ið hluthafar. Um það leyti sem
dráttarbrautin tók til starfa var Pét-
ur Wigelund, skipasmiður, að
smíða 27 tonna bát í Grófinni í
Keflavík. Það var Sæfari 11 GK 143,
sem þeir áttu Ólafur Bjamason og
Elías Þorsteinsson og var honum
hleypt af stokkunum árið 1936.
Pétur Wigelund réðist síðan,
skipasmíðameistari í slipp Eggerts
Jónssonar í Innri-Njarðvík, sem
heimildir herma að hafi tekið til
starfa árið 1934. Þar byggði hann að
minnsta kosti m/b Helga Hávarðar-
son og m/b Faxa, sem voru 26—27
tonn að stærð. Arið 1940 var svo
m/b Keflvikingi GK 400, 70 tonna
skipi, hleypt af stokkunum en Kefl-
víkingur mun vera stærsta tréskip
sem smíðað hefur verið hér á Suður-
nesjum.
Pétur Wigelund varð síðar verk-
stjóri í slippnum í Reykjavík. Þar
smíðaði hann m.a. m/b Hagban1) frá
Húsavík (árið 1946), sem síðar var
keyptur hingað til Keflavíkur. Ég
held að Pétur hafi byggt báta sína
eftir „skapalónum", en ekki eftir
teikningum nema þá að litlu leyti.
Ég vissi að þeir í Vestmannaeyjum
fóru líkt að við sínar skipasmíðar. Ef
ég man rétt var kona Péturs Wige-
lunds dóttir Dagbjarts Einarssonar,
útvegsbónda, í Grindavík. En þegar
ég kom hingað suður voru Grind-
víkingar þeir einu, sem ég kannað-
ist hér við fyrir utan starfsfélaga
minn Bjama Einarsson. Grindvík-
ingamir höfðu margir hverjir verið
kaupamenn austur um sveitir. Þeir
voru margir heima hjá okkur á
Spóastöðum alveg svoleiðis af-
burðamenn.
Bjami Einarsson tók við verk-
stjórninni hjá Eggerti Jónssyni í
Innri-Njarðvík af Pétri Wigelund ár-
ið 1940. Þar teiknaði og smíðaði
hann þó nokkra ágæta báta. Guð-
finnur, 28 tonna bátur, mun hafa
verið sá fyrsti þeirra. Hann hóf sína
fyrstu vertíð í janúar árið 1943.
Fyrsti Guðfinnur þeirra Guðfinns-
bræðra var hins vegar 18 tonna að
stærð, smíðaður í Djúpvík í Svíþjóð.
Á árabilinu 1944-1946 smíðaði
Bjami svo í eins konar raðsmíði
Qóra 36 tonna báta eftir ágætri
teikningu sinni. Voru það Bragi og
Fróði, sem Egill Jónasson í Njarð-
vík keypti og gerði út og síðan m/b
Ársæll Sigurðsson og m/b Sæfari
frá Súðavík. Bjami var svo sem
kunnugt er aðalhvatamaður og
framkvæmdastjóri Skipasmíða-
stöðvar Njarðvíkur h/f, sem tók til
starfa í Ytri-Njarðvík árið 1947.
En ég hef fyrr í þessari frásögn
greint frá tréfiskibátasmíðum hans
þar, samhliða frásögn af skipasmíð-
um í Dráttarbraut Keflavíkur með-
an ég starfaði þar.
Árið 1963 keypti Magnús Axels-
son Dráttarbraut Keflavíkur. I tíð
hans hefur einn tréfiskibátur verið
byggður þar undir verkstjóm sonar
hans Þórðar Magnússonar, skipa-
smíðameistara. Sá bátur er 16 tonn
að stærð og hét upphaflega Gróa.
Honum var hleypt af stokkunum
árið 1980. Þessi bátur heitir nú
Harpa II og er gerður út frá Grinda-
vík. Mun hann vera minnsti dekk-
bátur sem smíðaður hefur verið eft-
ir teikningu frá mér.
Um plastbátana hefur
Egill þetta að segja
Sumir þessir plastbátar, sem nú
em að koma til sögunnar eru ágæt
skip, menn em bara ekki búnir að
læra að umgangast þá. Þessir litlu
bátar, sem menn eru nú í vaxandi
mæli að róa á, gera þá kröfu, að
stjórnendur þeirra séu alveg sam-
grónir náttúrunni. Svona litlir bátar
eru ekki til að vera á úti í stórsjó
nema stjórnendur þeirra hafi sjó-
mennskuna alveg í blóðinu. Eða
eins og þeir sögðu togarakarlarnir,
þegar Bolvíkingarnir voru að koma
utan af hafi, en togaramir vom
lagstir í var. Þá sögðu togarakarlam-
ir: „Þá komu þessir litlu ,,pungar“
út úr sortanum og þeir stoppuðu
ekkert en héldu bara áfram, þó við
yrðum að vera í vari.“ Þetta voru
bolvísku súðbyrðingamir. Þeir voru
kallaðir ,,rimlapungar“, af því
skanslunningin var ekki heilklædd
heldur í rimlum og það stoppaði því
aldrei sjór á dekki þeirra. Stýris-
húsið var svo þannig, að það var
bara fest á dekkið fyrir aftan kapp-
ann. Þetta voru alveg hreint afburða
sjóskip. Þessir plastbátar era áreið-
anlega líka margir hverjir úrvals-
skip. Menn þurfa bara að læra að
umgangast þá. Þeir eru alveg gífur-
lega sterkir og þurfa lítið viðhald, en
þeir era viðkvæmir og mega lítið
M/b Bmgi. Bátinn teiknadi
og byggði Bjami Einarsson
árið 1944.
rispast. Komi rispa á þá þarf að loka
henni fljótt, vegna þess að ef vatn
kemst að trefjunum og það frýs þá
losnar um þær. Efnið sem notað er
í þessa báta er alltaf að batna, það er
enginn vafi.
Með þessum orðum lýkur Egill
frásögn sinni. Hann hefur nú sem
fyrr í mörgu að snúast. Stefnumót
við formann vegna tryggingamáls er
næst á dagskrá hans. Þegar við
stöndum upp frá skrifborðinu er
tekið að húma. Ur glugganum góða
sjáum við hvar ljósum prýddur eld-
isbátur er að koma frá eldiskvíun-
um undir Vogastapa. Bátnum miðar
hratt til hafnar líkt og þeim tíma
tækninýjunga, sem við nú upplif-
um. Fyrr en varir er báturinn lagst-
ur við bryggju og er þar með kom-
inn í hóp bátanna, sem þar voru fyr-
ir. Allt era þetta litlir bátar margir úr
tré færri úr stáli, en sérdeilis era
þeir þó áberandi flestir frambyggðu
plastbátamir og stærð þeirra og gerð
nánast eins fjölbreytt og þeir eru
margir.
Á hafnarbakkanum kveð ég
skipa- og teiknimeistarann Egil
Þorfinnsson og þakka honum
ánægjulega samverastund og fróð-
lega frásögn.
Skráð i nóvembcr 1987.

«5
GUÁI
Munið eftir endurryðvörn
svo að ábyrgð haldist
í gildi.
KJÖR
Raðsamningar
Bílaþjónustan
GLJÁI hf.
Brekkustíg 38 — Njarðvík
Sími14299
FAXI 35