Faxi - 01.03.1989, Qupperneq 28

Skúli Magnússon:
Sjóslysaannáll
Keílavíkur
29« hluti
1971
V/b Andri ferst n.v.
af Garðskaga
Að morgni miðvikudagsins 7.
apríl, kl. 11.15 barst SVFÍ tilkynning
frá v.b. Pétri Guömundssyni BA 10,
er þá var staddur vestur af
Látrabjargi, um að bátsverjar hefðu
heyrt í neyðartalstöð frá mönnum,
er væru að yfirgefa skip sitt eða
komnir í gúmíbát. Sagðist sá, er tal-
aði, sjá til ferða grámálaðs báts.
Myndu skipbrotsmenn nú skjóta
upp flugeldum og gera vart við sig.
Togarinn Harðbakur, er var á veið-
um á svonefndum Víkurálsbotni,
tuttugu til þrjátíu mílum norðar,
heyrði einnig neyðarkallið. Lét hann
strax tilkynningarskyldu SVFÍ vita.
Starfsmaður tilkynningaskyldunnar
kallaði nú upp nærstödd skip og
auglýsti í útvarpi, að báts væri sakn-
að nálægt Látrabjargi, þó ókunnugt
væri hvað hann héti og hvar hann
ætti heima. Skilyrði til leitar úr lofti
voru þá slæm við Bjargtanga, en
bátar hófu strax að svipast um eftir
gúmíbát og einhverju er gæfi vís-
bendingu um hiö horfna skip.
Um kl. 11.40 að morgni þessa
dags, tilkynnti Þórður Jónasson EA
350, er þá var staddur fimmtán sjó-
mílur norð-vestur af Garðskaga, að
hann hefði siglt í gegnum fljótandi
brak á sjónum, er virtist úr báti, sem
hefði farist þar. En Þórður Jónas-
son var einmitt grái báturinn, sem
skiþbrotsmenn sáu úr gúmíbátnum.
Um svipað leyti komu boð um að
engan bát vantaði á Vestfjörðum,
en Andri KE 5, hef ði ekki látið heyra
í sér, og enginn vissi um ferðir hans
frá því snemma um morguninn.
Aðeins stuttu síðar fundu skipverj-
ar á Þórði Jónassyni, fjóra menn í
gúmíbáti. Reyndust þeir vera af
Andra. Voru þeir komnir um borð í
Þórö Jónasson kl. tólf á hádegi.
Um svipað leyti hófst leit að hin-
um þremur mönnum, er urðu eftir
um borð í Andra. Tóku þátt í henni
þrjátíu til fjörutíu bátar, ásamt b.s.
Goðanum og gæsluflugvélinni TF-
SIF. Veður var gott, fjögur vindstig,
ekki mikill sjór, en dumbungur yfir.
Við leitina fannst töluvert brak úr
Andra, en mennirnir fundust ekki.
Stóð leit allt til rökkurs og var hætt
um kl. hálf sjö. Hélt Þórður
Jónasson þá til Keflavíkur með
mennina fjóra, sem björguðust.
Þangað kom báturinn kl. 20.15 um
kvöldið.
Vélbáturinn Andri var nýbyrjaður
netaveiðar frá Keflavík. Þegar hann
sökk, var hann staddur á hinum
venjulegu vertíðarmiöum fimmtán
sjómílur norðvestur af skaganum.
Var báturinn að leggja að netabauju
og skipverjar ætluðu að huga að
netunum. Fjórir menn stóðu í stýris-
húsi, þ. á m. skipstjórinn, sem trú-
lega hefur verið við stýrið. Báturinn
var á lítilli ferð. Frammi í lúkar sváfu
þrír menn, og biðu þess að verða
vaktir innan stundar, er netin skyldu
dregin. Lúkarskappinn var opinn,
en lestarhlerar lausir I lúgugatinu, til
að auðveldara væri að koma fiskin-
um niöur I lestina. Þá skyndilega
gerðist hiö óvænta, en þó algenga
á sjó, að alda reis upp og gekk inn
yfir bátinn stjórnborðsmegin. Foss-
aði sjórinn um leið niður í opna lest-
ina, og á sekúndubroti hallaðist bát-
urinn um fjörutíu til fjörutíu og fimm
gráður á bakboröa. Skipverjar I
stýrishúsi sáu á svipstundu hvað
myndi gerast, hentust út og upp á
stýrishúsið, sem var nýlagt úr
málmi, en án handriða. Náðu gúmí-
bátnum úr töskunni og vörpuðu
honum í sjóinn. Með leifturhraða
kipptu þeir í lifaug björgunarbáts-
ins, hann var einasta von þeirra, því
reið á að hann væri óskemmdur.
Báturinn blés sig óðar í sundur og
mennirnir stukku um borð. Á þessu
örstutta augnabliki náði skipstjóri
að kalla til hinna sofandi manna
frammi í lúkar, en um leið og hann
var kominn um borð í gúmíbátinn,
gekk önnur alda yfir Andra, sem
fyllti lestina og hvolfdi bátnum. Fé-
lagarnir í lúkarnum vöknuðu ekki og
komust því ekki upp úr bátnum. Er
þetta gerðist var klukkan 10.20 til
10.30 að morgni miðvikudagsins 7.
apríl. Fjöldi báta var á víð og dreif á
þessu veiðisvæði, en enginn þeirra
veitti atburðinum athygli. Svo
snögglega skiþti þarna um á milli
lífs og dauða. Ekki var unnt að
senda út neyðarkall. Veður var gott
og tæplega hafa f jörmenningarnir í
stýrishúsinu búist við slíkum áföll-
um inn yfir bátinn.
Þeir, sem björguðust hétu: Jónas
Þórarinsson, skipstjóri, Jón Sig-
urðsson, Örlygur Þorkelsson og
Örn Einarsson. Þremenningarnir
sem drukknuðu, hétu:
1. Jóhannes Örn Jóhannesson,
matsveinn. Fæddur 1948. Bjó í
Reykjavík. Kvæntur. Lét eftirsig tvö
börn.
2. Gísli Kristjánsson, háseti.
Fæddur 1950. Lét eftirsig unnustu.
3. Garðar Kristinnsson, háseti.
Fæddur 1955. Bjó í Höfnum.
Vélbáturinn Andri var smíðaður
úr eik á Fáskrúðsfirði 1947. Hann
var þrjátíu og átta lestir að stærð.
Hann var lengst af geröur út frá
Keflavík. Eigendur hans voru þá:
Guðmundur Kr. Guðmundsson, er
var skipstjóri, Sigurjón Helgason,
Þorkell Indriðason og Loftur Páls-
son. Guðmundur var með Andra,
allt þar til hann fluttist úr Keflavík,
líklega 1964. Var báturinn þáseldur
Magnúsi og Jónasi Þórarinssonum,
en Jónas var síðast með bátinn.
Magnús og Jónas létu setja nýtt
stýrishús á bátinn. En það fór hon-
um ekki eins vel og hið gamla. Það
var úr timbri, með rauöu skyggni
uppi yfir gluggum að framan, og yfir
kýraugum aftan til. Gluggar og kýr-
augu voru rauðir, húsið sjálft og bát-
urinn hvítmálaður. En rauð rönd
neðst við borðstokk að utanverðu.
Fleiri bátar voru smfðaðir eftir sömu
teikningu og Andri og fóru I ýmsar
verstöðvar. Þóttu þessir bátar ný-
tískulegir og ágætlega búnir á
þessum árum, enda smíðaðir á
uppgangstímum, rétt eftir stríð.
Andri var einn af fyrstu mótorbát-
unum, sem annálshöfundur kom
niður í. Ferðirnar þar niður í lúkarinn
voru talsvert ævintýri fyrir ungan
dreng, sem hélt sig við sjóinn flesta
daga, er færi gafst. Ég man enn eft-
ir þykku kaffikönnunum, með
grænu röndunum, á þríhyrnda
Afmælismars ’89
Keflavíkurbær 40 ára
Á hátíðarstundu, hefjum Ijóð og lag
góð öll í lundu gleðjumst hér í dag.
Fmmtíðin bmsir björt við mér og þér
býður okkur allt í bœnum hér.
Bœrinn við hafið býður velkominn
glitmr á bergið, gárast fiörðurinn.
Fjallasýn lokkar, frjáls og engu lík
byggðin okkar, - besta Kefiavík.
Lag og ljóð: Siguróli Geirsson.
Samið 1 tilefni af 40 ára afmæli Keflavíkurbæjar.
Frumflutt á afmælishátíð 1. aprfl.