Faxi - 01.03.1989, Qupperneq 32

MINNING:
Matthías Oddsson
Móhúsum í Garði
Ganghljóð klukku.
Um gluggann opinn berst sjávardun.
Nú er að kvöldi
kominn þessi dagur
annarsíðasti
á ársins litforótta hring.
Hannes Pétursson: Heimkynni við sjó.
Aö kveldi 30. dags desembermán-
aðar á liðnu ári lést í Landspítala,
eftir fárra vikna sjúkrahúsvist
Matthías Oddsson smiður og verk-
stjóri ffá Móhúsum í Garði. Hann
var fæddur 31. desember að Guð-
laugsstöðum í Garði árið 1900 og
hefði því orðið 88 ára gamall á gaml-
ársdag, en klukkan kallaði einum
degi fyrr.
Foreldrar Matthíasar voru þau
hjónin Guðbjörg Tómasdóttir er lést
1922 og Oddur Bjömsson en hann
dó úr spönsku veikinni árið 1918,
46 ára að aldri. Þeim hjónum varð 7
bama auðið og eru 3 á lífi, Tóma-
sína búsett í Garði, Sigurður í Sand-
gerði og Magnús í Reykjavík. Látin
systkini Matthíasar vom þau Anna
Margrét d. 1916, Oddný d. 1951 og
Guðlaugur útvegsbóndi og fiski-
matsmaður að Efra-Hofi í Garði d.
1981.
Oddur faðir Matthíasar fékkst við
búskap og stundaði sjó en „svipull
er sjávarafli" og vom því kjörin
löngum kröpp! Árið 1903 fluttist
fjölskyldan að Prestshúsum og þar
átti Matthías heima uns hann fór 9
ára gamall til hjónanna Halldóm
Tómasdóttur móðursystur sinnar
og Jóhanns Jónssonar en þau
bjuggu að Kluftum í Hmnamanna-
hreppi. Matthías var hjá þeim til 16
ára aldurs en leitaði þá aftur á
heimaslóðir suður í Garð. Matthías
minntist oft á æskuárin austur í
Hmna, honum var sveitin kær og
engum duldist að þar hafði hann
búið við hið besta atlæti og notið al-
úðar móðursystur sinnar. Þar kom
líka í ljós hversu óvenju hagvirkur
Matthías var og aðeins 14 ára gamall
reisti hann baðstofu að Kluftum
sem stóð í marga áratugi.
Þegar Matthías sneri aftur til
heimkynna sinna við sjóinn suður í
Garði bjó hann í fyrstu hjá foreldr-
um sínum og vann að húsasmíðum
um sumur en var á vertíð á vetmm.
Fyrstu húsin byggði hann í félagi við
aðra, í upphafi með Jóni Eiríkssyni
smið í Nýjabæ og síðar með 'Ifyggva
Matthíassyni smið að Skeggjastöð-
um. En þar kom að Matthías varð
fullnuma. Eðlislægur hagleikur og
vandvirknin sem var hans aðal
leiddi til þess að hann varð brátt eft-
irsóttur og viðurkenndur öndvegis-
smiður. Fram til 1942 reisti hann
eða annaðist bvggingu fjölda húsa,
stórra og smárra, einkum í Garði og
Sandgerði en einnig víðar um land-
ið. í Sandgerði var hann á vetrar-
vertíð samfleytt frá 1919 'il 1942,
lengst af sem landformaður. Frá
1933 var hann ámm saman landfor-
maður á vélbátnum Ægi GK 8 en
skipstjóri var Þórður Guðmunds-
son frá Gerðum. Hófst þar samstarf
Matthíasar og þeirra bræðranna
Þórðar og Finnboga Guðmunds-
sona en samvinna þeirra og vin-
skapur entist í áratugi og reyndist
þeim öllum til heilla.
Hinn 23. nóvember 1929 kvæntist
Matthías Guðrúnu Þorleifsdóttur
Ingibergssonar, útvegsbónda að
Hofi og konu hans Júlíönu Hreið-
arsdóttur. Fyrstu hjúskaparárin
bjuggu þau Guðrún og Matthías í
Hafnarfirði en haustið 1931 lauk
Matthías byggingu íbúðarhúss að
Móhúsum þar sem þau bjuggu æ
síðan. Sonur þeirra er Þorleifur
Júlíus tannlæknir f. 7. ágúst 1931.
Þorleifur kvæntist Evamarie Bauer,
sem einnig er tannlæknir. Þau eign-
uðust 3 syni: Matthías Aurel og
Bjöm Gunnar sem báðir em í námi
og yngstur er Andri, sem lauK stúd-
entsprófi s.l. vor. Þau slitu samvist-
ir. Fósturdóttir Guðrúnar og
Matthíasar frá árinu 1954 er Guð-
rún Guðmundsdóttir verslunar-
stjóri f. 24. apríl 1948. Eiginmaður
hennar er Robert D’AtíIbrio tölvu-
fræðingur og em þau búsett í New
Jersey í Bandaríkjunum.
Árið 1942 annaðist Matthías
byggingu Hraðfrystihúss Gerða-
bátanna og í kjölfar þessa urðu
þáttaskil í Kfi hans, því að hann tók
að sér verkstjóm í hraðfrystihúsinu
þegar það tók til starfa 18. mars
1943 og gegndi því starfi til ársloka
1972. Hraðfrystihúsið var um
áratuga skeið eitt helsta at-
vinnufyrirtæki á staðnum og eins og
að líkum lætur sótti fjöldi Garðbúa
og aðkomumanna vinnu sína
þangað.
Matthías var myndugur og vin-
sæll verkstjóri. Eftir að hann lét af
verkstjórastarfinu vann hann við
ýmiss konar trésmíðar og húsbygg-
ingar því hann var við ágæta líkam-
lega heilsu allt fram á síðustu ár og
ekki förlaðist honum andlegt at-
gervi fyrr en á dánarbeði.
Matthías sem fæddist í lok alda-
mótaársins var af þeirri kynslóð
sem sá mestar breytingar verða á
íslensku þjóðlífi. Hann var sjálfur
framsækinn og vann ötullega að
þeim endurbótum sem urðu á sjáv-
arháttum og vinnslu sjávarafla.
Atorka, höfðingsskapur og nokk-
urt stórlyndi einkenndi löngum
syni þeirra Odds og Guðbjargar.
Matthías varð snemma vel bjarg-
álna og lagði mörgum lið en vildi
síður að hátt færi. Gestrisni þeirra
hjóna Guðrúnar og Matthíasar er
við brugðið. Á yngri árum var
Matthías fljóthuga, djarflyndur og
með afbrigðum svefnléttur, oftast
var hann fyrstur á vinnustað og síð-
istur heim.
Öllum sem þekktu Matthías var
ljóst að innst í brjósti bjó alvara en
græskulaus gamanyrði og sögur
féllu oft af vörum og fjölda af fynd-
num ferskeytlum hafði hann á hrað-
bergi.
Árið 1929 á silfurbrúðkaupsdegi
tengdaforeldra sinna, þeirra Júlí-
önu og Þorleifs, færði Matthías
þeim veggklukku að gjöf. Þessi
klukka tifar nú á vegg yfir þeim sem
þessar línur festir á blað en síðustu
orðaskifti undirritaðs við Matthías
voru einmitt um þessa klukku:
,,Mér þótti klukkuslátturinn alltaf
svo fallegur", sagði hann. Gamla
klukkan hefur nú hljómað honum í
hinsta sinn.
Matthías var sáttur við samtíð
sína og unni heimabyggð sinni við
hafið. Undir lokin sá hann með full-
kominni hugarró hvað verða vildi og
sálarfriður nans var algjör þegar
dauðinn kvaddi dyra annan síðasta
dag ársins, daginn fyrir 88. afmæli
hans á gamlársdag.
Að Matthíasi gengnum verða orð
skáldsins enn áleitnari:
Garðskagaviti
genginn til náða. Það morgnar.
Veiðibjallan sveimar
í söltum storminum.
Vokir. Skimar.
Vœngbafið er mikið.
Hannes Pétursson: Heimkynni viö sjó.
Blessun fylgi eiginkonu Matthías-
ar, syni hans, sonarsonum, fóstur-
dóttur, ættingjum og vinum öilum.
Kári Sigurbergsson.
108 FAXI