Faxi - 01.03.1989, Side 34

Framhald afbls. 97.
SKÓLAR
Á
SUÐUR-
NESJUM
1900—01 er vægi greina orðið eftir-
farandi:
Námsgreinar Efri deild stundir Neðri deild stundir
Kver 3 3
Biblíusögur 3 3
Lestur 3 6
Skrift 3 6
Réttritun 3
Reikningur 6 6
Landaffæði 3
Náttúrusaga 3 3
Danska 3
Bindindisfræði 3 3
Samtals 33 30
1) í skýrslunni eru taldar upp
námsgreinar í hvorri deild fyrir sig
og er ekki minnst á náttúrusögu í
neðri deild, heldur réttritim.
Seinna í skýrslunni eru svo taldar
upp kennslustundir í hverri grein og
er þá talað um 3 stundir í náttúru-
sögu, en engar í réttritun.
2) Sagt er í skýrslunni, að kennt
hafi verið í 36 stundir á viku. Það
kemur þó ekki heim og saman við
töfluna, sem einnig er úr skýrsl-
unni. Einnig segir í skýrslunni að
kennt hafi verið í 5-6 stundir á dag,
en það þarf að kenna í 6 stundir 6
daga vikunnar, til að fá út 36 stund-
ir. Verið getur að báðum deildum
hafi ekki ætíð verið kennt á sama
tíma og kennarinn því verið í 36
stundir á viku.
Hér er búið að fjölga kennslu-
stundunum um 3 í hvorri deild frá því
sem var 1897-98 og bæta við í neðri
deild tveim greinum, náttúrusögu
og bindindisfræðum. Vægi grein-
anna hefur um leið raskast lítillega,
reikningur í neðri deild er með 6
tíma í stað 9 áður; aðrar breytingar
stafa af Qölgun kennslustundanna.
Skólaárið 1901—02 htur taílan
eins út fyrir efri deildina, en ekkert
er minnst á vægi greina í neðri
deild. Það er eingöngu sagt að sömu
greinar séu í báðum deildum, nema
danska er ekki í neðri deild. í
skýrslunni er einnig talað um 36
kennslustundir og er vísað til
athugasemda 2. við töfluna frá
1900-01.
Á skýrslunni frá 1902—03 sést að
sú breyting hefur orðið á, að bind-
indisfræði falla burt og ekkert kem-
ur í staðinn. Einnig er talað um það,
að öll böm hafi tekið þátt í þeim
greinum, sem kenndar vom. Þetta
má skilja sem svo að danska hafi
verið kennd í neðri deild og að í báð-
um deildum hafi bömin notið 30
stimda kennslu yfir vikuna. í
skýrslunni segir að kennt hafi verið
í 5-6 stundir daglega. í þessari
skýrslu er einnig talað um 36
kennslustundir, og vísast í það, sem
sagt var um það hér að framan.
Skólaárið 1903—04 er vægi grein-
anna þannig:
Námsgreinar Efri deild stundir Neðri deild stundir
Kver 3 3
Biblíusögur 3 3
Lestur 3 6
Skrift 3 6
Réttritun 3
Reikningur 6 6
Landaffæði 3
Náttúrusaga 3
Danska 3
Alls 30 24
Hjá efri deild hefur ekkert breyst,
en hins vegar hefur kennslustund-
um í neðri deild fækkað um 6, eða
í 24 stundir. íslenska, landafræði,
náttúrufræði og danska hafa fallið
þar út, en 3 stundir bæst við bæði
lestur og skrift. Núna er kennt í 4-5
stundir á dag, í stað 5-6 stunda
áður.
í þessari skýrslu er í fyrsta skiptið
getið um heildarfjölda bama á
kennslusvæðinu á aldrinum 7-14
ára. Þennan vetur em þau 63, en
skólann sækja hins vegar ekki
nema 30 og em þau frá 24 heimil-
um. Það er því innan við helmingur
bamanna, sem sækir skólann.
Kennslubœkur við skólann
í elstu skýrslunni er ekki minnst á
þann bókakost, sem notaður var við
kennsluna. Næsta skýrsla (1889-
90) ber það með sér, að bókakostur
hafi verið heldur rýr, enda hvorki
verið mikið úrval af bókum, né
heldur peningar til að kaupa þær.
Þær bækur sem notaðar vom em:
Kverið, Kvöldvökur dr. Hannesar
(sem notaðar vom í lestri), og auk
þess vom lesin í dönsku nokkur
blöð úr danskri lestrarbók eftir
Sveinbjöm Hallgrímsson. í öðmm
greinum er ekki minnst á bókakost
og fór kennslan í þeim ffam munn-
lega. T.d. sagði kennarinn bömun-
um réttritunarreglur, sem þau skrif-
uðu upp og lærðu síðan utan að.
Næsta ár (1890—91) er sagt að
bömin hafi lesið eftirtaldar bækur:
Kver Helga Hálfdánarsonar, Biblíu-
sögur, í lestri Kvöldvökur og Sam-
tíning Jóhannesar Sigfússonar, í
Landafræði Ágrip Jóns Sigurðsson-
ar auk þess sem landabréf vom not-
uð í hveijum tíma, í reikningi vom
notaðar sænskar og danskar reikn-
ingsbækur og í dönsku var notuð
lesbók þeirra Jóns Þórarinssonar og
Jóhannesar Sigfússonar. Þó bóka-
kostur hafi aukist að mun, þá vom
samt ekki til bækur í öllum greinum
og kennarinn tekur það fram, að
hann hafi þurft að bæta ýmsu við
bækumar.
Næstu 2 ár á eftir (1891-93) en þá
er sami kennari við skólann og árið
1890-91, var bókakostur mjög
svipaður.
Skólaárið 1893-94 er komin bók í
reikningi, eftirÞórð J. Thoroddsen,
en kennarinn bætti við þegar þess
þurfti. Annað er það sama.
Skólaárið 1894-95 er minnst á að
í skrift hafi verið notast við for-
skriftarbók. Áður hafði fyrst og
fremst verið notast við forskrift
kennarans, að því undanskildu að
veturinn 1891—92 er minnst á það
að notaðar hafi verið útlenskar
koparstungur. Árið sem Páll Hjalta-
lín kenndi (1895-96), er lesin í nátt-
úrusögu mannfræði og dýraffæði
Páls Jónssonar, landaffæði eftir M.
Hansen og í sögu ágrip eftir Pál
Melsted. Aðrar bækur em þær
sömu.
í skýrslunni ffá skólaárinu
1896-97, þegar Jens og Júlíus
kenna er ekkert minnst á bókakost.
Skýrslan fyrir skólaárið 1897-98,
þegar Helgi kennir er mjög góð. Á
henni sést að í reikningi er komin ný
kennslubók eftir sama mann gefin
út í Reykjavík 1894, í náttúmffæði
er einnig komin bók og er hún eftir
Bjama Sæmundsson gefin út í
Reykjavík 1896. í bindindisfræðsl-
unni er stuðst við ffæðslukver um
vínanda og tóbak, gefið út í Reykja-
vík 1897. Aðrar bækur sem taldar
em upp hafa verið notaðar áður.
Skýrslur fyrir árin 1898—1900
finnast ekki svo við vitum ekki um
bókakostinn þessi ár. Það er þó lík-
legt að hann hafi ekki lagast, alla-
vega situr allt við það sama skólaár-
ið 1900-01. Þá em notaðar sömu
bækur og áður hafa verið notaðar.
1901-02 em sömu bækumar og
áður nema í reikningi þar er komin
nýbókeftirM. HansenogE. Briem.
Skólaárið 1902—03 hefur ekkert
bætst við. Næsta skólaár 1903-04
hefur bætst við landafræði eftir M.
Hansen og Þ. Friðriksson og í
dönsku bók sem heitir 40 tímar í
dönsku eftir Þ. Egilsson. Aðrar
bækur sem em notaðar hafa verið
notaðar áður.
Kennsluáhöld
Um önnur kennsluáhöld, en bæk-
ur, var heldur lítið um á þessum ár-
um. Veturinn 1889-90 á skólinn
engin áhöld. Kennarinn á hins veg-
ar eitthvað af land abréfumoghnött,
sem hún (Guðlaug Arasen) notaði
við kennsluna. 1890-91 er ástandið
þannig:
, .Áhöld á skólinn svo sem engin.
1 veggkort af Evrópu, 1 atlas,
myndir af mannlegum líkama og
eitt stórt borð, en ekkert sæti.“
Ekkert bætist svo við tækjakost-
inn fyrr en skólaárið 1893-94, að
skólanum hefur hlotnast skólatafla,
borð og bekkir. Bekkimir vom bak-
lausir og í slæmu ástandi.
Næsta ár (1894-95) hefur bætst
við hnöttur, sem kostaði 8 kr., upp-
dráttur af íslandi á stokkum á 18 kr.
og hnattkort á stokkum á 10 kr.
Vom þessi áhöld keypt um sumarið
1894.
Um kennsluáhöld er svo ekkert
minnst á fyrr en skólaárið 1900-01.
Það ár hafa bætst við myndir af hin-
um ýmsu dýmm. Hins vegar er
ekkert sagt um hnöttinn, sem var til
áður. Þó er ekki rétt að ætla að hann
hafi ekki verið til vegna þess að upp-
talning á kennsluáhöldum er oft
engin eðaþá ,,sjálfsögðum“ hlutum
er sleppt í upptalningu.
Áhöld em þau sömu þar til
1903-04, en þá er hnötturinn kom-
inn í leitimar eða þá að nýr hnöttur
hafi verið keyptur fyrir þann gamla.
Skólahald samhliða föstu
skólahaldi
Um skólahald samhliða föstu
skólahaldi em til litlar upplýsingar.
Það fyrsta sem vitað er um, fyrir ut-
an heimiliskennslu er fullorðins-
fræðsla á vegum Vonarinnar nr. 15
sem er nafn á stúku stofnaðri 1885
í Keflavík. Þessi fullorðinsfræðsla
hefst 1895 og er kennt á sunnudög-
um frá 1-3 í Góðtemplarahúsinu.
Kennslan átti að vera jafnt fyrir
karla og konur, stúkumenn og aðra.
Þar var kennd skrift, réttritun,
reikningur og danska og eitthvað í
sögu og landafræði.
Hversu lengi þessi kennsla helst
er ekki vitað, né heldur um ásókn-
110 FAXI