Frjáls verslun - 01.05.2002, Blaðsíða 23

FORSÍÐUGREIN ERLENDUR FJflRFESTIR Á ÍSLflNDI
sveiflast upp og niður eftir álverðinu. í byrjun skilaði Norð-
urál ekki hagnaði en síðan hefur ræst úr. Almennt talað hefur
sjóðstreymið verið jákvætt og reksturinn hefur skilað okkur
handbæru fé.“
- Á síðasta ári lentu flest ríki í samdrætti og minni háttar
kreppu eftir langvarandi hagvaxtarskeið. Nú virðist niður-
sveiflan vera að baki. En hver er þín skoðun á framvindu
mála í heimsbúskapnum, telur þú að nýtt og öflugt hagvaxtar-
skeið sé runnið upp?
„Eg er mjög vongóður um aukinn vöxt í heimsbúskapnum á
næstu árum. En ég er ekki hagfræðingur og vil ekki vera
með neinar spár.“
- Telur þú að álverð muni hækka á næstunni og áttu von á
auknum fjárfestingum í atvinnugreininni, t.d. opnun nýrra
álvera þrátt fyrir að mörgum smáum og ófullkomnum álver-
um hafi verið lokað á síðustu árum?
„Verð á áli hefur ekki verið hagstætt í nokkuð langan tíma. Ég
vona að verðið hækki eitthvað í takt við vaxandi góðæri í
heiminum og aukna eftirspurn. Mín skoðun er sú að þau ál-
ver, sem eru með lægstan rekstrarkostnað og mestu gæðin,
muni standa upp úr og lifa af. Þau álver, sem eru dýr í rekstri,
munu til langs tíma ekki hafa það af og þeirra bíður ekkert
annað en að verða lokað. Þess vegna eyðum við mestum tíma
og mestri orku í að fullvissa okkur um að Norðurál og önnur
fyrirtæki okkar séu samkeppnisfær við það sem hagkvæmast
er gert annars staðar. Mörgum álverum hefur verið lokað á
vesturströndinni í Bandaríkjunum, á norðvestur-svæðinu, og
ég held að þau verði ekki opnuð aftur.“
- Finnst þér að Islendingar séu nægilega samkeppnisfærir í
verði á rafinagni til álvera og sýnist þér sem við séum harðari
en aðrar þjóðir í að setja strangar reglur í umhverfismálum?
„Reynsla mín er sú að Islendingar séu afar meðvitaðir um
umhverfi sitt líkt og aðrar þjóðir í hinum vestræna heimi, eins
og í Evrópu, og umhverfismál vega sífellt þyngra í hugum
fólks. ísland er svo lánsamt að búa yfir stórkostlegum nátt-
úruauðlindum, eins og jarðhita og vatnsorku. Hvað okkur
snertir hefur ísland sýnt sig að vera samkeppnishæfur orku-
sali. En auðvitað eru ýmsar aðrar þjóðir með annars konar
auðlindir og þær geta líka verið mjög samkeppnishæfar í
orkusölu."
- Hvernig telur þú að áliðnaðurinn þróist á næstu árum, áttu
t.d. von á fleiri samrunum fyrirtækja í greininni?
„Það verða að öllum líkindum fleiri samrunar, kannski ekki í
tengslum við risana Alcoa og Alcan, frekar á meðal smærri
fyrirtækja. Lögmálið um hagkvæmni stærðarinnar er í fullu
gildi sem viðfangsefni í viðskiptum."
- Fyrr á þessu ári fjárfestir þú í símafyrirtækinu Halló þar
sem þú ert núna stærsti hluthafinn, með yfir 50% hlut. Inn-
an viðskiptalífsins líta flestir svo á að símafyrirtækin á
íslenska markaðnum séu of mörg, þau hafi Ijárfest um of, og
að þau eigi litla möguleika á að hækka verðið og stækka
markaðinn. Erlend símafyrirtæki hafa sömuleiðis átt í
vandræðum. Hvers vegna fjárfestir þú í Halló undir þessum
kringumstæðum?
„Við höfum litið á ísland sem stað til að stunda viðskipti.
Nýlegar skattalækkanir á fýrirtækjum eru mjög hvetjandi og
jákvæðar. I ljósi aukins áhuga okkar á síma- og íjarskiptafyrir-
tækjum var eðlilegt að hugsa um Island vegna þess að það
hefur opnað þennan markað upp á gátt til að auka samkeppn-
ina. Við teljum að einbeitt fýrirtæki, sem byrjar smátt og býr
yfir allri nýjustu tækni, geti dafnað og skilað hluthöfum góðri
ávöxtun, takist því að bjóða frábæra þjónustu á lágu verði. Um
allan heim hefur verið ijárfest mikið í síma- og ijarskiptageir-
anum á undanförnum árum og vissulega með mjög mis-
jöfnum árangri, margar þessar ijárfestingar hafa verið mis-
tök. Það er líklega rétt að það hafa verið ofijárfestingar á
þessum markaði út frá sjónarhóli ijárfesta, en þetta kemur
neytendum hins vegar til góða. Ég er ef til vill mjög heppinn
að hafa ekki íjárfest í símageiranum fyrir tveimur árum, í
byrjun ársins 2000.“
- Innan íslenska viðsklptalífsins telja langflestír að það verði
samrunar á símamarkaðnum, t.d. með sameiningu Halló,
Tals, Islandssíma og jafiivel að Iina.Net blandist inn í málið.
Að það verði búið tíl stórt fyrirtæki tíl að keppa við risann á
markaðnum, Símann. Fjárfestír þú í Halló vegna þess að
margir telja sig sjá í kortunum að af þessum samruna verði?
„Eins og nú háttar til trúi ég ekki að stór samruni á íslenska
símamarkaðnum sé nauðsynlegur eða forsenda þess að hægt
sé að ná árangri á markaðnum. Ég ijárfesti því ekki í Halló í
þeim tilgangi að sameina það öðrum símafyrirtækjum. Halló
hefur, eitt og sér, á eigin forsendum, alla burði til að vera arð-
bært fýrirtæki. A hinn bóginn er það ef til vill rétt að það er
ekki rými fýrir nema mjög takmarkaðan fjölda iýrirtækja á
markaðnum sé horft á stærð hans. Ég veit hins vegar ekki
hver sá ijöldi á að vera.“
- Islendingar ræða mikið um að það vantí fleiri erlenda ijár-
festa í íslenskt athafnalif. Hvað ættum við að gera tíl að draga
að fleiri erlenda íjárfesta tíl landsins?
„Hátt menntunarstig þjóðarinnar, nýleg skattalækkun á hagn-
að fyrirtækja og afar almenn og útbreidd kunnátta í ensku er
styrkur ykkar og um leið það rekstrarumhverfi sem þið hafi
laðað fram til að gera landið að áhugaverðum kosti fýrir
erlenda ijárfesta. írland hefur einnig búið til gott og aðlaðandi
umhverfi fýrir erlenda Ijárfesta, meðal annars með lækkun
skatta á fyrirtæki."
- Vaxandi umræða er um það innan íslensks viðskiptalífs
hvort Islendingar eigi að kasta krónunni og taka upp evru,
eða binda gjaldmiðilinn við evrópska myntbandalagið. Telur
þú að það væri áhugavert skref í augum erlendra fiárfesta?
„Ég er ekki sérfræðingur í peningamálum og hef ekki
skoðun á því hvað þið eigið að gera við gjaldmiðil ykkar.
Hann hefur ekki verið nein fyrirstaða i okkar huga. Aðal-
atriðið er að gjaldmiðill ykkar fái að fljóta og lúta lögmálum
hins frjálsa markaðar.“S3
23