Morgunn - 01.12.1986, Blaðsíða 69

halda við takmarkanir sínar. Og það eru þær sem draga
einstaklinginn aftur inn í hinn endanlega heim efis, rúms
og tíma.
Hvaða ályktun getum við dregið af öllu þessu. 1 fyrsta
lagi verðum við að reyna að gera okkur grein fyrir því að
eðli okkar er tvískipt. Maðurinn er það sem Koestler kall-
ar holon (hlutheild); annars vegar höfum við endanlegt
einstaklingseðli sem er aðgreint og til þess að gera sjálf-
stætt; hins vegar á það hlutdeild í yfirsjálfi þar sem hið
endanlega (takmarkaða) rennur saman við hið óendan-
lega (ótakmarkaða) og öll aðgreiningarkennd hverfur. Á
einu sviði erum við aðgreind en á öðru sviði eitt. Meðan
á jarðvist okkar stendur kann svo að virðast að við get-
um sært aðra án þess að særast sjálf en fyrr eða síðar
verður okkur ljóst að það að særa aðra er að særa sjálfan
sig; að með því að sýna öðrum samúð og elsku erum við
að uppfylla lögmálið og okkar eigin tilgang. 1 öðru lagi
verðum við að göfga hvatir okkar til þess að við verðum
ekki réttlætishroka og siðfræðilegum sjálfbirgingi að bráð.
Ekkert misræmi má vera á milli hugsana og athafna, þess
að vera og gera; hvort um sig á að endurspegla hitt. Eftir
því sem vitund okkar þenst út minnka líkurnar á því að
við vörpum vonsku okkar út frá sjálfum okkur og yfir á
einhverja aðra. Samúð okkar dýpkar og nær sífellt lengra,
frelsi okkar og ábyrgðarkennd eykst. Hin trúarlega sið-
fræði inniheldur nú hina pólitísku, félagslegu og vistfræði-
legu siðfræði, hin innri lögmál hin ytri; verðmætin fá sitt
rétta mikilvægi. Og samræmið sem skapast hið innra tjáir
sig í samskiptum okkar við umheiminn en við höldum leit
okkar áfram að elsku og yfirskilvitlegri einingu.
Þýtt, úr ,JJew Humanity“ 198ý.
Jón Benediktsson.
morgunn
67