Morgunn


Morgunn - 01.12.1986, Blaðsíða 31

Morgunn - 01.12.1986, Blaðsíða 31
raun á öðrum stað til þess að fjalla um þetta hugtak, eins og það birtist oftast í ræðum og ritum íslenskra spíritista.10 Hugmyndafrœði borgara- og millistéttar Eins og bent var á í fyrsta hluta þessarar ritgerðar, varð til stétt innlendra kaupmanna og stóratvinnurekenda á fyrsta áratug þessarar aldar. Utanríkisviðskipti og sam- band við útlönd var þó enn að miklu leyti um Kaupmanna- höfn, en þetta breyttist í fyrri heimsstyrjöldinni, sérstak- lega í kjölfar þess, að Islendingar tóku þessa málaflokka í auknum mæli í sínar hendur og stofnuðu til sjálfstæðra verslunarsambanda við önnur ríki, einkum Bretland og Bandaríki Norður-Ameríku. Þessi þróun á efnahags- og stjórnmálasviði, samfara vaxandi þéttbýlismyndun, hafi í för með sér gjörbyltingu á islensku samfélagi. Aldagamlar undirstöður og forsendur bændaþjóðfélagsins brustu, en Reykjavík varð miðstöð hins nýja þjóðfélags. Þessar grundvallarbreytingar birtust ekki síst í hinni „andlegu yfirbyggingu", þ. e. a. s. trúarlífi þjóðarinnar. Sá þáttur, sem hér er til umræðu, dultrúarhreyfingin, er eitt skýrasta dæmið um þessa byltingu í andlegu lífi þjóðarinnar. 1 þessu ljósi verður að skoða hugmyndafræðilegan grund- völl nýju stéttanna í Reykjavík og hlutverki dultrúarhreyf- ingarinnar. Stjórnmálaþróun áranna, sem hér um ræðir, sýnir það best, hversu hugmyndafræðilegur grundvöllur þessara stétta var óljós. Sem stjórnmálaafl gátu þær ekki skapað sér eigin ímynd i krafti sameiginlegra hagsmuna eða skip- að sér í einn stjórnmálaflokk. Að þessu leyti er annar ára- tugur aldarinnar eins konar millibilsástand í íslenskri stjórnmálasögu, ástand sem einkennir í raun fyrstu þrjá áratugina meira eða minna. Sú tilgáta skal sett fram hér, að á þessu tímabili hafi dultrúarhreyfingin gengt ákveðnu hugmyndafræðilegu hlutverki fyrir borgara- og millistétt- ina. Það millibilsástand, sem einkennir þessar stéttir sér- staklega, er, að þær voru þessi ár að brjóta af sér gamlar morgunn oq
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Morgunn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunn
https://timarit.is/publication/668

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.