Bankablaðið - 01.12.1955, Blaðsíða 26

Og liefði glæpamanninum tekizt að halda
þessari ævintýralegu svikamyllu í gangi í
einn eða tvo mánuði til viðbótar, þá hefði
hann náð stjórn þjóðbankans í sínar hend-
ur, þá hefði hann verið kominn í nógu
sterka aðstöðu til að losa sig við allar
sannanir gegn sér, og þá hefði sennilega
aldrei komizt upp um hann.
Arthur Virgílio Alves Reis fæddist í
Lissabon árið 1896. Faðir hans giegndi
minni háttar embætti við tollgæzluna.
Alves Reis varð á unga aldri mjög hrifinn
af sögunni um Cecil Rhodes, hinn mikla
athafnamann í stjórnmálum Suður-Afriku,
og hann þráði að koma á laggirnar áþekku
ríki í portúgölsku nýlendunum. Sú þrá
bjó enn í huga Reis, er hann eltist. Harin
lauk prófi frá fjöllistaskólanum í Lissabon
og sótti eftir það um verkfræðingsstöðu
hjá nýlendustjórninni. Um þá stöðu var
hörð samkeppni, en Alves Reis sigraðist á
þeim erfiðleikum með aðferð, sem var ein-
kennandi fyrir hann. Hann var drátthag-
ur með afbrigðum, og nú notaði hann
þá leikni sína til að falsa handa sér skír-
teini frá Lundúnaháskóla. Og þar sem
mikil eftirspurn var eftir verkfræðingum
með brezka menntun, var honum veitt
staðan vegna skírteinisins.
Árið 1916 kom hann til Angola sem járn-
brautareftirlitsmaður. Eftir tvö ár var
hann orðinn framkvæmdastjóri ríkisjárn-
brautanna og stuttu síðar umsjónarmaður
opinberra framkvæmda, en það var æðsta
verkfræðingsembættið í nýlendunni. Þá var
hann 25 ára gamall.
Angola liggtir á Atlantshafsströnd
Afríku, milli Belgiska-Kongó og Suður-
Afríku sambandsríkisins. Landið er auð-
ugt af gúmmí og bómull, og námugröft-
ur er þar mikill. Meðal annars eru þar
gull- og demantanámur. Reis rannsakaði
landið og varð gagntekinn af áhuga. Ef
námur þess væru nýttar til hlítar, járn-
brautarlínur lagðar til norðurs og suðurs
og stórárnar virkjaðar, mætti gera Angola
að einhverjum auðsælasta hluta Afríku.
Hann sagði upp stöðu sinni, stofnaði fyr-
irtækið Alves Reis, Ltd. í Lissabon, varð
sér úti um einkaréttindi til nytjunar á
námuhéruðum Angola og tók að leita fyrir
sér eftir rekstursfé.
En peningar voru ekki auðfengnir. Orð-
rómur sá, sem fór af efnahagsmálum Ang-
ola, var slæmur, og enda þótt Reis beitti
til hlítar liinni frábæru málsnilld sinni,
tókst honum hvorki að fá bankastjóra í
Englandi né Hollandi til að lána sér svo
mikið sem brot af þeim milljónum sterl-
ingspunda, sem hann þarfnaðist. En þeg-
ar örvænting lians var komin á það stig, að
hann sveifst einskis, kom hann auga á
möguleika í annarri átt.
Reis var orðinn frægur fyrir leikni sína
í að ráða fram úr erfiðum fjárhagsmálum.
Royal Trans-African járnbrautarfélagið í
Angola var komið í úlfakreppu gagnvart
hinum erlendu hluthöfum sínum, og
stjórn þess bað hann að taka að sér fram-
kvæmdastjórnina, þangað til tekizt hefði
að greiða úr flækjunni. Félagið átti gull-
birgðir, sem námu 100.000 dollurum, og
var allt það fé fastsett til tryggingar fyrir
skuldagreiðslum. Reis lét kjósa sig til for-
mennsku í félaginu og notaði sér síðan
völd sín til að yfirfæra féð til Alves Reis,
Ltd., og ætlaði hann síðar að nota það
sem rekstursfé til námugraftar í Angola.
Fáeinum mánuðum síðar var maðurinn,
sem ætlaði sér að stofna nýlenduveldi, kom-
inn í fangelsi og beið þar réttarrannsókn-
ar fyrir fjársvik.
Þetta gerðist í júlí 1924, og þá stóð fjár-
32 BANKABLAÐIÐ