Bankablaðið - 01.12.1967, Síða 52

A Isakskirkju i Leningrad er jmkið úr skiraguli.
pósthús í hótelinu, þar sem ég bjó, og engin
biðröð, frekar en annarsstaðar þar sem ég
kom í Sovétríkjunum. Biðraðir voru að sjálf-
sögðu til þar í landi, meðan neyðarástand
ríkti, svo sem á byltingarárunum og þar á
eftir, að ógleymdum þeim árum, sem nazist-
ar strituðu þar við útrýmingu sárasaklauss
fólks og Sovétmenn voru að reisa við á ný
það sem þá var brotið niður, en sem betur
fer eru þeir tímar nú liðnir og biðraðir svo
til allsstaðar úr sögunni.
Ekki er það fátítt, að stráklingar víki sér
að manni á götu þar í landi og fali tyggjó,
því það er ekki framleitt í Sovétríkjunum,
frekar en kókakóla, og er bættur skaðinn. Þá
er það til, að menn leiti eftir kaupum á er-
lendum gjaldeyri, og þykir Sovétmönnum lít-
ill sómi að slíkri landkynningu. Dag einn
tyllti ég mér á bekk í einum af hinum mörgu
og fögru skemmtigörðum Leningradborgar,
við hlið konu einnar þokkalegrar og tók
hana tali eftir því, sem kunnátta mín í máli
hennar leyfði. Sagði ég henni meðal annars
frá þessum tyggjósníkjum og gjaldeyris-
kvabbi, sem ég hafði orðið fyrir. Hún þagði
andartak en sagði svo: „Við hérna í Lenin-
grad höfum allt sem við þörfnumst." Eg gat
ekki annað en verið henni sammála. Það fólk,
sem ég sá þarna og annarsstaðar, vantaði eng-
ar nauðsynjar. Það virtist vera ánægt með líf-
ið, það var glaðlegt í viðmóti, og vingjarn-
legra fólk og hjálpsamara þykir mér ólíklegt
að fyrirfinnist á jarðríki. Það er að vísu fá-
tækara en við að glysvarningi og hégóma,
enda er ekki haldið þar uppi neinum auglýs-
ingaherferðum til að telja fólki trú um, að
lífshamingjan sé í því fólgin að salla að sér
skrani.
Tíu dagar líða fljótt, þar sem veður er
gott, mamr mikill og lostætur, drykkir ljúf-
legir og fólk viðmótsgott. Hinn 25. júní
hélt ég flugleiðis til helgrar borgar Moskvu,
og þar lágu leiðir mínar saman við leiðir
félaga míns að heiman, Björns Kristjánssonar
kennara, og hófst nú viku dvöl í höfuðborg-
inni, þar sem hitinn komst upp í 35° á
daginn og þrumuskúrir tilheyrðu prógramm-
inu frá nóni og fram yfir miðaftan. Við skoð-
uðum merka staði borgarinnar, svo sem
Kreml og kirkju heilags Vassilís, þrömmuð-
um þvert og endilangt Rauða torgið marg-
sinnis og gengum í grafhýsi Lenins. Meðan
það er opið, standa hundruð ef ekki þúsundir
manna í biðröð, til þess að ganga fram hjá
hinum ástsæla leiðtoga sínum, sem hvílir
þar undir glerhlíf og bjart ljós yfir.
Erlendir ferðamenn njóta þeirra forrétt-
inda að vera hleypt inn í biðröðina uppi á
sjálfu Rauða torginu, og virðist enginn hafa
neitt við það að athuga. Verðir standa hreyf-
ingarlausir sinn hvorum megin við dyr graf-
hýsisins, og stóreflis blómsveigar til beggja
handa. Gengið er niður þrep, niður í loftkælt
herbergi, þar sem Lenin hvílir á hinzta beði
sínum, og enginn mælir orð. Leiðin liggur
kringum fótagafl hvílunnar og svo upp og út
hinum megin. Sovézk leiðsögukona sagði
mér, að hún hefði séð fólk tárfella, er það
leit Lenin augum. Eg spurði aðra konu
sovézka, hvort það væri satt, sem hermt væri
fyrir vestan tjald, að í Sovétríkjunum hefði
50 BANKABLAÐIÐ