Morgunblaðið - 04.12.2008, Qupperneq 34

34
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. DESEMBER 2008
Einar Sigurðsson.
Ólafur Þ. Stephensen.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Útlitsritstjóri:
Árni Jörgensen.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Margir hafasýnt þvíáhuga að
taka þátt í endur-
fjármögnun Árvak-
urs, útgáfufélags
Morgunblaðsins, að því er fram
kom í frétt blaðsins í gær.
Hlutafé eigenda í Árvakri verð-
ur skrifað niður en leitað er eft-
ir nýjum fjárfestum til að koma
að rekstrinum. „Það er mjög
ánægjulegt fyrir starfsmenn
hér að það er mikill og jákvæður
áhugi á þessum rekstri,“ segir
Einar Sigurðsson, forstjóri Ár-
vakurs, í blaðinu í gær.
Óhætt er að taka undir að
áhugi fjárfesta á að koma að
rekstri Árvakurs er ánægju-
legur. Þessi áhugi er væntan-
lega til kominn vegna þess að
þrátt fyrir erfitt rekstrar-
umhverfi sjá fjárfestar veruleg
verðmæti í rekstri Árvakurs hf.
Þar er hagnaðarvon auðvitað
efst á blaði; mikil hagræðing
hefur átt sér stað í fyrirtækinu
á undanförnum árum og stjórn-
endur Árvakurs telja sig hafa
stillt upp rekstraráætlunum,
sem í eðlilegu árferði eiga að
geta skilað ágætum hagnaði.
Verðmætin í rekstrinum fel-
ast þó í miklu fleiru. Þau liggja
til dæmis í starfsfólki fyrirtæk-
isins. Sjaldan áður hefur starfað
hjá Árvakri jafnharðsnúinn og
samhentur hópur starfsmanna.
Starfsandinn hefur sjaldan ver-
ið betri, þrátt fyrir mótbyr í
rekstrinum. Í sameiningu hefur
þessi starfsmannahópur náð
þeim árangri að undanförnu að
notkun á miðlum fyrirtækisins
hefur aukizt og þúsundir hafa
bætzt í áskrifendahóp Morg-
unblaðsins.
Verðmætin felast ekki síður í
95 ára óslitinni útgáfusögu
Morgunblaðsins og afar sterku
vörumerki blaðsins og
fréttavefjarins mbl.is. Saman-
lagt ná þessir miðlar til 93%
landsmanna í viku hverri.
Sjaldan hefur verið meiri
þörf á sjálfstæðum, gagnrýnum
fjölmiðlum en við núverandi að-
stæður í þjóðfélagi okkar. Á
þessum tímum vill Morgun-
blaðið vera vettvangur áreiðan-
legra upplýsinga, gagnrýninnar
umfjöllunar og opinnar og lýð-
ræðislegrar umræðu. Blaðið
leggur megináherzlu á að birta
efni, sem skiptir almenning
máli, án þess að aðrir hags-
munir, tengdir pólitík eða
eignarhaldi, komi þar við sögu.
Það er mikið metnaðarmál
starfsfólks ritstjórnar Morgun-
blaðsins að fréttum þess megi
alltaf treysta. Það traust, sem
lesendur bera til fréttaflutnings
Morgunblaðsins, er ein verð-
mætasta eign útgáfufyrirtæk-
isins. Þetta traust byggist ekki
sízt á ritstjórnarlegu sjálfstæði
miðlanna, sem félagið gefur út.
Fólkið, sem skrifar á þriðja
hundrað frétta á dag fyrir tvo af
útbreiddustu miðlum landsins,
leggur áherzlu á að það er í
störfum sínum óháð stjórn-
málaflokkum jafnt
sem sérhags-
munum og stendur
fyrst og fremst með
lesendum sínum
þegar ritstjórnar-
legar ákvarðanir eru teknar.
Víða um heim viðurkenna
menn að ritstjórnarlegt sjálf-
stæði og trúverðugleiki fjöl-
miðla sé þeirra verðmætasta
eign. Miklar umræður urðu um
ritstjórnarlegt sjálfstæði í
Bandaríkjunum í fyrra, þegar
fjölmiðlakóngurinn Rupert
Murdoch gerði tilboð í Dow
Jones, útgefanda hins virta
blaðs Wall Street Journal.
Vegna sögu Murdochs, sem
stundum hefur skipt sér beint
af efni miðla í sinni eigu, hófust
samhliða samningum um verðið
á félaginu flóknar samninga-
viðræður um hvernig Murdoch
hygðist tryggja sjálfstæði rit-
stjórnar blaðsins.
Að lokum skrifaði Murdoch
Bancroft-fjölskyldunni, sem
átti Wall Street Journal, bréf
þar sem sagði meðal annars:
„Hvers kyns afskipti – eða jafn-
vel að ýjað sé að afskiptum –
myndu eyðileggja það traust,
sem ríkir á milli blaðsins og les-
enda þess. Ég vil ekki standa að
slíku.“
Þetta var af ýmsum talið til
merkis um að Rupert Murdoch
hefði af langri reynslu í útgáfu-
bransanum lært þá list að eiga
dagblað. Fjölmiðlareksturinn
er að því leyti sérstakur að
stundum ber fjölmiðlunum
beinlínis skylda til að bíta í
höndina sem fóðrar þá, eins og
það er orðað, og er þá átt við
auglýsendur og eigendur. Þessu
hefur jafnvel Murdoch þurft að
una af hálfu blaðanna, sem hann
á.
Morgunblaðið hefur í langri
sögu jafnan notið þess að hafa
eigendur, sem kunna vel að eiga
dagblað. Það gildir til dæmis
um þá, sem átt hafa blaðið und-
anfarin ár. Engin ástæða er til
að ætla að nein breyting verði á
því, enda átta þeir mörgu, sem
áhuga hafa á Árvakri hf., sig
væntanlega vel á því í hverju
hin raunverulegu verðmæti í
rekstrinum felast.
Engu að síður styður rit-
stjórn Morgunblaðsins heils
hugar þá nálgun, sem náðst hef-
ur samkomulag um milli lánar-
drottna Árvakurs hf. og stjórn-
enda félagsins, að við endur-
skipulagningu þess verði lögð
áherzla á dreifða eignaraðild.
Morgunblaðið hefur löngum
talið slíkt fyrirkomulag heppi-
legast í fjölmiðlarekstri og með-
al annars þess vegna stutt til-
lögur um fjölmiðlalöggjöf, sem
komi í veg fyrir samþjöppun
eignarhalds. Hluthafahópur,
þar sem gott samstarf er um að
gefa út góða og áreiðanlega fjöl-
miðla, en enginn einn aðili eða
hópur er ráðandi, er bezt til
þess fallinn að byggja upp það
traust sem þarf að ríkja á milli
fjölmiðla og almennings.
Traustið byggist
ekki sízt á ritstjórn-
arlegu sjálfstæði}
Verðmætin í Árvakri
Ö
gmundur Jónasson skrifaði um
Evrópusambandið á vef sínum
nú um helgina. Þar lýsir hann
þeirri skoðun sinni að eðlilegt sé
að halda þjóðaratkvæðagreiðslu
um aðkomu okkar Íslendinga að sambandinu
en bætir við að hann hafi þó sjálfur heldur
styrkst í andstöðu sinni við sambandið. Í
greininni er hann að velta fyrir sér formlegri
hlið málsins, þ.e. undirbúningsstigum og af-
greiðslu hugsanlegrar aðildar hér heima.
Hann bætist þar með í hóp fjölmargra sem að
undanförnu hafa kvatt sér hljóðs um þetta
mál.
Friðrik Sophusson gerði grein fyrir afstöðu
sinni til málsins í greinargóðu viðtali í Morg-
unblaðinu á sunnudaginn. Það er mjög athyglisvert að
forystumaður Sjálfstæðisflokksins til áratuga ákveði að
kveðja sér hljóðs um málið nú, þegar ákveðið hefur verið
að taka málið upp á Landsfundi flokksins í janúar. Frið-
rik leggur með þessu áherslu á, að flokkurinn endurmeti
þetta mál, og svo hitt, sem er ekki síður mikilvægt, gefur
tóninn með það að forystumenn flokksins gefi upp sína
afstöðu til málsins. Ég er sammála mati Friðriks á stöð-
unni.
Nú vitum við öll, að Evrópusambandið leysir ekki
þann brýna vanda sem við stöndum frammi fyrir. Það
má aldrei halda slíku fram. Hér er um að ræða mál sem
varðar framtíð þjóðarinnar og verður að skoðast í því
ljósi. Við hlaupum ekki úr sambandinu þegar
við einu sinni erum komin í það. Hins vegar
sýnir þessi vaxandi áhugi bæði lærðra og
leikra á málinu það, að spurningin um aðild
að Evrópusambandinu eru ein áleitnasta póli-
tíska spurningin nú um stundir. En því miður
erum við enn að tala um þetta mál dálítið í öf-
ugri röð.
Ég er þeirrar skoðunar að við eigum að
hafa öll verkfæri tilbúin til að takast á við að-
ildarviðræður komi til þeirra. Slíkur und-
irbúningur er æskilegur. Menn hafa talað um
þjóðaratkvæðagreiðslur á ýmsum stigum
málsins. Umræðan hefur hins vegar minna
verið á efnislegum nótum. Hefur fólkið í land-
inu upplýsingar um það hvað aðild að Evr-
ópusambandinu hefur í för með sér? Hvernig fer fólk að
því að svara spurningu í skoðanakönnun í síma um þetta
mikilvæga mál?
Í sumar skrifaði ég lítinn pistil í Morgunblaðið og lagði
til að ríkisúrvarpið tæki að sér að framleiða fræðsluefni
um þetta samband. Þegar sá pistill var ritaður vorum við
enn í gróðasamfélaginu. Nú er kreppa. Mat manna á
Evrópusambandinu kann að hafa breyst, í sumum til-
vikum tímabundið. En ástandið nú kallar á að aðild sé
skoðuð í því ljósi. Ég held því, að það sé ekki síður brýnt
nú en þá að eggja ríkisútvarpið til að beita sér fyrir opn-
um skoðanaskiptum um málið. Ég býst við að margir
muni hlusta. olofnordal@althingi.is
Ólöf Nordal
Pistill
Evrópusambandið?
Háskólarnir bíða
fregna af fjárlögum
FRÉTTASKÝRING
Eftir Unu Sighvatsdóttur
una@mbl.is
G
ríðarleg viðbrögð hafa
orðið síðan háskólar
landsins ákváðu að opna
dyr sínar fyrir nýnem-
um um áramót vegna
efnahagsástandsins. Um það bil tvö
þúsund manns munu hefja nám í fjór-
um stærstu háskólum landsins í jan-
úar, Háskóla Íslands, Háskólanum á
Akureyri, Háskólanum í Reykjavík
og Bifröst.
Ekki liggur enn fyrir hvort skól-
arnir hljóta viðbótarfjármagn frá
hinu opinbera vegna þessara aðgerða
en stjórnendur þeirra bíða þess að til-
lögur að fjárlögum næsta árs verði
birtar eftir helgi. Í millitíðinni reyna
flestir skólarnir að halda viðbót-
arkostnaði í lágmarki með því að laga
hinn nýja nemendahóp að kerfinu á
sem hagkvæmastan hátt.
HÍ bíður fjárlagafrumvarpsins
Búist er við að á annað þúsund um-
sóknir muni berast Háskóla Íslands
fyrir lok umsóknarfrests hinn 15. des-
ember. Að sögn Kristínar Ingólfs-
dóttur rektors verður reynt að taka
inn eins marga nemendur og mögu-
legt er en beðið verður niðurstaðna
fjárlaga fyrir 2009 áður en umsókn-
um verður svarað. „Við eigum alveg
eftir að taka afstöðu til þess hversu
mörgum við getum tekið á móti og
það ræðst alfarið af fjárveitingum
næsta ár. Við vitum ekki hvernig þær
munu líta út þannig að við getum í
raun ekki sagt ennþá hvað við treyst-
um okkur til þess að gera.“
Hjá HR lítur ekki út fyrir að bæta
þurfi við starfsliðið að sögn Steins Jó-
hannssonar kennslustjóra, því þótt
umsóknirnar séu margar dreifist þær
jafnt og þétt á allar deildir skólans. „Í
tækni- og verkfræðigreinum munum
við setja af stað nýjan hóp alveg frá
grunni svo þar verður einhver viðbót-
arkennsla, en hún verður væntanlega
að mestu mönnuð föstu starfsfólki. Á
öðrum sviðum munu nemendur hins
vegar renna saman við þá sem fyrir
eru.“
HR hefur allajafna ekki tekið inn
nemendur um áramót þrátt fyrir að
útskrifa að jafnaði um 250-300 nem-
endur í janúar og er því vel í stakk
búinn að bæta við sig þegar kemur að
plássi. Steinn segir að nýnemar nú
verði þó sennilega aðeins umfram þá
sem útskrifast, því flestir sem sæki
nú um uppfylli öll skilyrði um inn-
göngu, með góða menntun og reynslu
af vinnumarkaði. Skólinn tekur á sig
kostnað við umframnemendur sem
ríkið greiðir ekki með.
Hjá Háskólanum á Akureyri hafa
umsóknir ekki dreifst jafnmikið á
milli deilda. Yfir helmingur af hátt í
200 umsækjendum sótti í viðskipta-
og raunvísindadeild, en samkvæmt
upplýsingum frá HA er ekki gert ráð
fyrir að ráða nýja kennara heldur
munu nýnemar laga sig að því námi
sem þegar er í boði.
Samfélagsleg skylda skólanna
Um 200 umsóknir hafa borist um
nám á vormisseri hjá Háskólanum á
Bifröst. Ágúst Einarsson rektor segir
enn of snemmt að segja til um hvort
ráða þurfi nýja starfsmenn en ljóst sé
að þetta verði átök. „Skólagjöldin
hafa verið óbreytt hjá okkur í þrjú ár
sem er erfitt í þessari verðbólgu en
við ætlum ekki að hækka neitt núna.
Það segir sig sjálft að viðbótarnem-
endum fylgir kostnaður. Við vitum
ekki hvort við fáum framlög frá hinu
opinbera en við ætlum að leggja okk-
ar lóð á vogarskálarnar. Ég lít svo á
að það sé skylda háskólanna því
menntun er eitt af því fáa sem verður
aldrei tekið af fólki.“
Morgunblaðið/Golli
Lært Háskólarnir brugðust við erfiðri stöðu á vinnumarkaði með því að
bæta við sig nýnemum sem reynt verður að sinna á hagkvæman hátt.
HJÁ Félags- og tryggingmálaráðu-
neytinu er nú til skoðunar tillaga
að reglugerð frá Alþýðusambandi
Íslands um heimild fólks til að
stunda nám samhliða greiðslu at-
vinnuleysisbóta. Þá er starfshópur
innan Menntamálaráðuneytisins
með til skoðunar tillögur um frek-
ari breytingar á reglum sem lúta
að Lánasjóði íslenskra náms-
manna.
Halldór Grönvöld aðstoð-
arframkvæmdastjóri ASÍ segist
vonast til að niðurstaða fáist úr
ráðuneytunum sem fyrst. „Við telj-
um mjög mikilvægt að þessi tvö
kerfi vinni einhvern veginn saman,
annars vegar atvinnuleysistrygg-
ingarnar og hinsvegar Lánasjóð-
urinn. Allt gengur þetta út á að
tryggja eins og kostur er að fólk
geti verið virkt og nýtt tímann með
uppbyggilegum hætti þótt það sé
atvinnulaust. Við höfum verið að
þrýsta á að þetta gerist sem fyrst.“
NÝJAR
REGLUR
››