Morgunblaðið - 13.01.2009, Síða 23

Umræðan 23
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. JANÚAR 2009
SIGURJÓN Þórð-
arson, líffræðingur og
fyrrverandi alþing-
ismaður sendir mér
tóninn í grein sem
hann ritaði í Morg-
unblaðið 7. janúar sl.
sem ég hef nokkrar at-
hugasemdir við. Fyrir
það fyrsta ritaði ég
greinina sem Sigurjón
vitnar í, ekki í nafni Fiskifélags Ís-
lands (FÍ); því síður í nafni formanns
FÍ og veit ekki til þess að það stöðu-
heiti sé til innan félagsins. Ég ritaði
greinina í eigin nafni og tel mig hafa
fullt leyfi til þess og ber því einn
ábyrgð á efni hennar.
Veittist ég ekki að sjómönnum á
nokkurn hátt, þvert á móti fullyrti ég
að þeir byggju yfir mikilli þekkingu
á lífríki hafsins umhverfis landið; en
til þess að sú þekking nýttist yrði að
koma henni í umbúðir sem sam-
rýmdust þeirri fiskifræði sem notuð
er, til þess að skilgreina sjálfbærar
veiðar og ákvarða heildarafla úr hin-
um ýmsu veiðistofnum. Þ.e. hér er
ekki frekar en endranær hægt að
bera saman epli og appelsínur. Ég
sagði líka að framtíðarverkefnið
væri að tengja þessa tvo fræðaheima
saman til hagsbóta fyrir land og
þjóð.
Minnist ég þess ekki að hafa vikið
einu orði að rannsóknaaðferðum
Hafró enda hef ég litla þekkingu á
þeim. Staðreyndin er einfaldlega sú
að þær fiskifræðilegu rannsóknir
sem hér eru stundaðar eru við-
urkenndar af alþjóðasamfélaginu á
þessu sviði og við nýtum grimmt álit
og rannsóknir okkar fiskifræðinga
þegar við stöndum í deilum við aðrar
þjóðir um nýtingarrétt
úr hinum ýmsu deili-
stofnum. Hef ég setið
nokkra fundi um nýt-
ingu deilistofna og
minnst þess ekki að á
þeim fundum hafi verið
teflt fram áliti mætra
sjómanna um nýting-
arþol stofnanna. Þar
hefur alltaf verið telft
fram rannsóknarnið-
urstöðum okkar fiski-
fræðinga. Hvergi kom
fram hjá mér að fiski-
fræðin sem fræðigrein væri komin
að endimörkum í sinni þekkingarleit,
veit raunar ekki um neina fræðigrein
sem svo langt er komin. Því síður
hafði ég eitthvað við það að athuga
að störf fiskifræðinga væru gagn-
rýnd; þeirra störf eru ekki, frekar en
störf annarra, hafin yfir gagnrýni.
Mér aftur á móti finnst það ekki mál-
efnaleg gagnrýni sem byggist á því
að fiskifræðingar falsi tölur til þess
eins að hafa verðmæti af landi og lýð.
Að loknum lestri greinar Sig-
urjóns Þórðarsonar, líffræðings og
fyrrverandi alþingismanns, skil ég
betur en áður af hverju afköst Al-
þingis virðast í öfugu hlutfalli við all-
ar ræðurnar sem þar eru fluttar.
Sigurjóni
Þórðarsyni svarað
Helgi Laxdal skrif-
ar í tilefni greinar í
Mbl.
Helgi Laxdal
»Hvergi kom fram hjá
mér að fiskifræðin
sem fræðigrein væri
komin að endimörkum í
sinni þekkingarleit, veit
raunar ekki um neina
fræðigrein sem svo
langt er komin.
Höfundur er vélfræðingur.
HVAÐ er að gerast
á Akureyri? Í bænum
sem maður hefur oft
og iðulega heyrt
nefndan fyrirmynd-
arsamfélag sem
standi öðrum sveit-
arfélögum framar í
þjónustu við aldraða
og öryrkja. Í sveitarfélagi sem
maður hefur fyllst stolti yfir þegar
talað er um „Akureyrarmódelið“ í
skipulagi á þjónustu við aldraða og
öryrkja. Stefna sem byggist á
auknu valfrelsi og bættum aðbún-
aði þessara hópa í hvívetna. Stefna
sem er beinlínis studd í 60 ára
gamalli samþykkt mannréttinda-
yfirlýsingar Sameinuðu þjóðanna!
En í 3ju grein hennar stendur:
„Allir menn eiga rétt til lífs, frelsis
og mannhelgi“ og ennfremur í 2.
grein 1. tölulið að allar kröfur um
það frjálsræði, sem mannréttinda-
yfirlýsingin feli í sér, megi á engan
hátt skerða á grundvelli „trúar,
stjórnmálaskoðana eða annarra
skoðana, þjóðernis, uppruna, eigna,
ætternis eða annarra aðstæðna.“
Tökum vel eftir orðunum annarra
aðstæðna, en í þeim felst virðing
fyrir því fólki sem býr við „aðrar
aðstædur.“ Slíkt fólk er borið
frjálst og því ber jafn réttur til lífs,
frelsis og mannhelgi sem greypt er
í merkingu setningarinnar „öll lífs-
ins gæði“. Öll lífsins gæði fyrir alla,
því þar er enginn undanskilinn. Ak-
ureyrarbær hefur á liðnum árum
notað sem slagorð „Öll lífsins
gæði“, þegar auglýstir eru kostir
þess að búa hér. Hvað veldur því
að nú er tekin u-
beygja og lífsins gæði
á Akureyri eru ekki
öllum ætluð? Hvað
veldur því að í einu
vetfangi er sjúkra-
heimilið Sel lagt niður,
þar sem aðbúnaður og
þjónusta við ald-
urhnigna var að ýmsu
leyti til fyrirmyndar?
Hvað veldur því að sá
eðlilegi réttur fólks til
mannsæmandi aðstöðu
sem þar var virtur, er nú fyrir borð
borinn? Hvað veldur því að teknar
eru 3 stofur af endurhæfingardeild
Kristnes-sjúkrahúss og breytt úr
einsetnum stofum í tvísetnar fyrir
íbúa af Seli og gengið þar með
þvert á þá stefnu að styrkja beri
endurhæfingu til að stuðla að
auknu sjálfstæði fólks til þess að
það geti sem lengst ráðið lífi sínu?
Hvers vegna er göngudeildarþjón-
usta við geðfatlaða felld niður og
skert, þrátt fyrir að slík starfsemi
stuðli að minni þörf fyrir innlagnir
á sjúkrahús? Einhver kann að
segja þetta eðlileg viðbrögð við
hruni efnahagskerfis okkar. Mín
skoðun er hins vegar sú að þær að-
gerðir sem hér eru til umræðu auki
útgjöld þegar til lengri tíma er litið
og brjóti mannréttindi sem kveða á
um rétt allra til mannsæmandi lífs!
Öll lífsins gæði?
Jón Hlöðver Ás-
kelsson skrifar um
málefni aldraðra
og geðfatlaðra á
Akureyri
Jón Hlöðver Áskelsson
»Hvað veldur því að
nú er tekin u-beygja
og lífsins gæði á Ak-
ureyri eru ekki öllum
ætluð?
Höfundur er tónskáld og form.
Svæðisráðs fatlaðra NE.
SÍÐASTLIÐINN
aðfangadag birtu for-
svarsmenn Hags-
munaráðs íslenskra
framhaldsskólanema
(HÍF) gagnrýna grein
þar sem hart var skot-
ið á fjárframlög rík-
isins til Sambands ís-
lenskra
framhaldsskólanema
(SÍF). Stjórn HÍF dregur trúverð-
ugleika SÍF í efa vegna fjárstuðn-
ings menntamálaráðuneytis til þess,
en hagsmunagæsla SÍF snýr ein-
mitt að menntamálaráðuneytinu.
Gagnrýni á veikum stað-
reyndum reist
Stjórn SÍF ber að leiðrétta
starfsbræður sína í HÍF þar sem að
umræddur styrkur er í raun þjón-
ustusamningur við mennta-
málaráðuneytið þar sem SÍF gegnir
ekki einungis hagsmunagæslu held-
ur einnig daglegri þjónustu við iðn-
og starfsnámsnema, sú þjónusta er
afar nauðsynleg fyrir nemendur á
fyrrnefndum námsbrautum. Þjón-
usta við iðnnema er þess eðlis að
SÍF þarf að halda úti starfsmanni
og skrifstofu til þess að
taka við beiðnum nem-
enda og veita þeim að-
stoð. Þegar stjórn HÍF
gagnrýnir SÍF gera
þeir sér greinilega
ekki grein fyrir þess-
um grundvallarmun í
rekstri félaganna, enda
eru fáir sem engir iðn-
og starfsnámsnemar í
röðum félagsmanna
HÍF.
SÍF er miklu meira
en bara hagsmuna-
félag
Jafnframt vilja forsvarsmenn
HÍF meina að stjórn SÍF trúi því
ekki að það sé hægt að reka hags-
munafélag án ríkisstyrkja, SÍF er
ekki einungis hagsmunafélag heldur
þjónustuaðili gagnvart skjólstæð-
ingum sínum. Því þykir stjórn SÍF
ekki nema sjálfsagt að mennta-
málaráðuneytið hlaupi undir bagga
með SÍF þegar kemur að því að að-
stoða til dæmis iðnnema í starfsleit
eða starfsnámsnema að sækja um
lán hjá LÍN. Burtséð frá því erum
við hjartanlega sammála stjórn
HÍF um að reka megi hagsmuna-
félag án ríkisstyrkja, en SÍF er
miklu meira en bara hagsmuna-
félag.
Í niðurlagi starfsbræðra okkar
hughreysta þeir stjórn SÍF og
hvetja til hugarfarsbreytinga, þeir
eru jákvæðir á það að HÍF og SÍF
muni standa saman að hags-
munagæslu framhaldsskólanema í
framtíðinni. Stjórn SÍF er þeim
hjartanlega sammála og er sann-
færð um það að hugarfarsbreytinga
er þörf í herbúðum beggja fylkinga,
SÍF vonast til þess að samtökin
tvenn geti lagt frá sér atgeira og
unnið sameiginlega að hags-
munagæslu framhaldsskólanema í
náinni framtíð, SÍF hefur ávallt ver-
ið öllum opin til samstarfs, á þess-
um tímum er brýnna en áður að
sýna samstöðu.
Miklu meira en bara
hagsmunafélag
Stefán Rafn Sig-
urbjörnsson svarar
grein forsvars-
manna HÍF
» SÍF gegnir ekki ein-
ungis hagsmuna-
gæslu heldur einnig
daglegri þjónustu við
iðn- og starfsnáms-
nema, sú þjónusta er af-
ar nauðsynleg fyrir
nemendur á fyrrnefnd-
um námsbrautum.
Stefán Rafn
Sigurbjörnsson
Höfundur er formaður sambands ís-
lenskra framhaldsskólanema.
KOMDU sæll, Geir
H. Haarde. Það kom
mér talsvert á óvart
að sjá og heyra viðtal
við þig í kvöldfréttum
Stöðvar 2 að kvöldi
þriðjudagsins 6. jan-
úar sl. en þar varst þú
að tjá þig um mótmæl-
in sem áttu sér stað
utan við Hótel Borg á gamlársdag
2008. Það sem kom mér mest á
óvart í viðtalinu við þig og olli mér
hvorutveggja í senn, fyrir hönd lög-
reglumanna á Íslandi, sárum von-
brigðum og hugarangri auk þess
sem það fyllti hjarta mitt ákveðnu
vonleysi er kemur að umhyggju
ríkisstjórnar þinnar gagnvart lög-
reglumönnum og fjölskyldum
þeirra var að heyra þig segja: „Það
er auðvitað hörmulegt að, að, að
menn skuli fara með ofbeldi og
trufla svona útsendingu og
skemma tæki og jafnvel valda ein-
stökum starfsmönnum þarna, hót-
elsins og Stöðvar 2 líkamstjóni.
Það er ekki hægt að réttlæta
slíkt.“ Það er rétt að ekkert rétt-
lætir slíka framgöngu en mér
finnst rétt að benda þér á, svona ef
þú skyldir ekki vera meðvitaður um
það, að lögreglumaður var kinn-
beinsbrotinn við skyldustörf sín
þarna á þessum sama stað er hann
fékk grjóthnullung í andlitið frá
einum „mótmælanda“. Það var, því
miður, ekki að heyra á þér eða sjá í
þessu viðtali, þar sem þú greinilega
beindir orðum þínum að blaða-
manni sjónvarps mbl.is, að þú vær-
ir meðvitaður um meiðsli lögreglu-
mannsins eða hefðir af því
áhyggjur að lögreglumenn séu að
slasast í þeim mótmælum sem höfð
hafa verið uppi sl. ár gegn meintu
aðgerða- og ráðaleysi ríkisstjórnar
þinnar í þeim öldudal sem Ísland
hefur verið að ganga í gegnum und-
anfarin misseri og sem mótmæli
liðinna vikna beinast að. Þá þykir
mér rétt, fyrst ég er að skrifa þér
þessar línur, að rifja eftirfarandi
atburði upp fyrir þér, ef vera kynni
að þú hefðir á þeim einhvern
áhuga. 1. Í mótmælum
vörubifreiðastjóra
gegn síhækkandi elds-
neytisverði við Norð-
lingaholt í Reykjavík
slasaðist lög-
reglumaður er hann
fékk grjóthnullung í
andlit sitt.
2. Við Kirkjusand í
Reykjavík í kjölfar
sömu mótmæla, er
vörubifreiðastjórarnir
gerðu kröfu um að fá
afhentar bifreiðar sín-
ar, slasaðist lögreglumaður er hann
var sleginn hnefahöggi í andlitið.
3. Í kjölfar innbrots mótmælenda
í anddyri aðalstöðvar lögreglu höf-
uðborgarsvæðisins, sem hefur stað-
ið lokuð um langan tíma utan
„venjulegs“ skrifstofutíma vegna
aðhaldsaðgerða, slasaðist lög-
reglumaður á hné.
4. Í aðgerðum lögreglu vegna
mótmæla á þingpöllum Alþingis,
hvar lögregla þurfti að ryðja þing-
pallana, slösuðust tveir lög-
reglumenn auk eins þingvarðar.
Hér eru ekki tiltekin þau fjöl-
mörgu atvik, þar sem lög-
reglumenn hafa orðið fyrir
meiðslum í starfi sl. ár en þau eru,
eins og ég vona heitt og innilega að
þú hafir einhverja vitneskju um,
allnokkur og hafa, mörg hver, hlot-
ið nokkra umfjöllun fjölmiðla. Þá
eru þeim atvikum einnig gerð
nokkuð góð skil í skýrslu ríkislög-
reglustjórans um ofbeldi gegn lög-
reglumönnum, sem gefin var út ár-
ið 2007 en þar kemur m.a. fram að
meira en helmingur allra lögreglu-
manna á Íslandi hefur orðið fyrir
líkamsmeiðingum í starfi. Í sömu
skýrslu kemur fram að rúm 64%
lögreglumanna hafa orðið fyrir hót-
unum um ofbeldi gagnvart sjálfum
sér og eða fjölskyldum sínum. Hót-
unum sem þeir hafa tekið alvar-
lega. Ofan á þetta finnst mér rétt
að benda þér á að lífaldur lögreglu-
manna er, skv. erlendum rann-
sóknum, sem einnig hafa fengið
staðfestingu í könnun, sem LL hef-
ur gert meðal íslenskra lögreglu-
manna, u.þ.b. tíu árum styttri en
almennt gerist.
Um áraraðir hefur krafan um að-
hald í ríkisrekstri þrengt svo að
rekstri lögreglu í landinu að nú er
svo komið, að mati Landssambands
lögreglumanna, að ekki verði leng-
ur við unað enda almenn hagræð-
ingarkrafa ríkissjóðs á lögreglu
farin að hafa slík íþyngjandi áhrif á
rekstur lögreglu að öryggi lög-
reglumanna og lífi þeirra er ógnað.
Lögreglumenn eru fagmenn, sem
vinna störf sín af alúð og vand-
virkni í hvívetna og munu að sjálf-
sögðu gera það áfram. Lög-
reglumenn leggja líf sitt og æru að
veði við framkvæmd starfa sinna í
þágu lands og þjóðar, það sannar
dómaframkvæmd hér á landi.
Starfa sem allir sjálfskipaðir sér-
fræðingar heimsins þykjast hafa
meira vit á hvernig skuli fram-
kvæmd en fagmennirnir sem
menntaðir eru til starfans. Það sem
við förum fram á er að okkur sé
sýnd sú lágmarksvirðing, sem mik-
ilvægi starfans krefst.
Mér þykir það afar leitt að þurfa
að íþyngja þér með þessum skrif-
um mínum, þar sem ég veit að þú
og ríkisstjórn þín hafið nóg á ykkar
könnu þessa dagana m.a. við það að
leita leiða við frekari niðurskurð í
ríkisrekstri, til að standa skil á
gríðarlegum skuldum þjóðarbúsins
í kjölfar gegndarlauss dans fáeinna
einstaklinga þessarar þjóðar í
kringum gullkálfinn. Á sama tíma
eru gerðar meiri kröfur til lögreglu
af hálfu ríkisvaldsins. Málið er
bara, eins og ég sagði í upphafi
bréfs þessa, að ég er bæði sár og
reiður og hjarta mitt farið að fyll-
ast ákveðnu vonleysi er kemur að
ljósglætum í löggæslumálum þess-
arar þjóðar og réttindamálum lög-
reglumanna.
Hafðu annars þökk fyrir allt og
allt.
Virðingarfyllst.
Opið bréf til forsætisráðherra
Snorri Magnússon
skrifar um ofbeldi
sem lögreglumenn
mega þola í starfi
» ...hefur krafan um
aðhald í ríkisrekstri
þrengt svo að rekstri
lögreglu í landinu að nú
er svo komið ... að ekki
verði lengur við unað...
Snorri Magnússon
Höfundur er formaður Lands-
sambands lögreglumanna.