Morgunblaðið - 13.01.2009, Síða 24

24 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. JANÚAR 2009
KOLBRÚN nokkur
Bergþórsdóttir nýtur
þeirra forréttinda að
eiga fast pláss í Morg-
unblaðinu fyrir skoð-
anir sínar og sleggju-
dóma um menn og
málefni.
Í þrígang hafa birst
eftir þennan sjálfskipaða sam-
félagsrýni pistlar þar sem sál-
arfylgsnin opnast og innrætið kem-
ur í ljós. Hún veitist að samlöndum
sínum sem reyna af veikum mætti
að iðka lýðræði með mótmæla-
fundum – lýðræði sem virðist lítt
þekkt hér í bananalýðveldi norðurs-
ins.
„Móðuharðindi af manna völd-
um“ hafa riðið yfir þjóðina með
verri og ófyrirséðari afleiðingum en
nokkur gat látið sér til hugar
koma, jafnvel ekki, að eigin sögn,
þeir sem stjórnuðu efnahags-
tundrinu og sneru sjálfir svikamyll-
unni. Þótt hér sé engin hefð fyrir
andófi eða mótmælum gegn mis-
notkun valda- og forréttindahópa á
aðstöðu sinni sést loks lífsmark
með þjóðinni – hingað og ekki
lengra. Þjóðinni virðist loks ofboð-
ið.
Fólk safnast saman þúsundum
saman og lætur í ljós vantraust og
andúð á þjóðníðingum og embættis-
aulum.
Menn sýna þó ótrúlega stillingu
og yfirvegun. Örfá egg hafa brotn-
að utandyra í jólabakstrinum og að
sögn Kolbrúnar brotnaði rúða í
fjármálaeftirlitinu sem hún hélt að
væri friðuð.
Við þær aðstæður sem nú ríkja í
samfélaginu má þetta kallast nær
himneskt æðruleysi þótt valdhaf-
arnir ögri þessari stillingu með að-
gerðarleysi og ódæðismenn sam-
félagsins sitji sem fastast í sínum
stólum. Valdaelítan hefur þó látið
ógert að kasta hnút-
um í fólk fyrir þetta
væga lífsmark en
hitastigið fer hækk-
andi. Flestir þekkja
eðlismun á heitu vatni
og sjóðandi en við
suðu losnar orka úr
læðingi sem getur
velt hlassi. Fáir hafa
vogað sér að gera at-
hugasemd við fram-
göngu fólks eftir að
Hannes Hólmsteinn
lést vera dauður. En
viti menn, þá rís upp úr sófa vofa
bókmenntaspíru sem er svo veru-
leikafirrt að hún virðist ekki skilja
að hún tilheyrir þjóð sem hefur
verið leidd í verri ógöngur en dæmi
eru um í Evrópu eftir síðari heims-
styrjöld. Þjóðargjaldþrot er stað-
reynd. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
hefur sest undir stýri með Geir í
farþegasætinu og Ingibjörgu aftur
í. Við erum ekki lengur fullvalda
þjóð.
Við þessar ótrúlegu kring-
umstæður leyfir Kolbrún þessi sér
að fimbulfamba í hverjum pistlinum
af öðrum um „mótmælendabrölt“
sem henni virðist gremjast meira
en fall heils samfélags.
Heldur Kolbrún þessi að hún sé
að fjalla um reyfara þar sem hún
tekur skiljanlega afstöðu með
skúrkinum sem hún gæti daðrað
við í draumheimum?
Af pistlum hennar hefði mátt
ráða að þar færi hægrisinnaður of-
stopamaður sem fengi blóðbragð í
munninn ef hann sæi ærlegt lífs-
mark með alþýðu manna. Hið hlá-
lega er að í ofanálag segist Kolbrún
sjálf vera jafnaðarmaður.
Það má að sönnu kallast vel
heppnuð öfugmæli þegar jafn-
aðarmaður tekur til við að verja
stjórnvöld og athafnamenn sem í
græðgi og spillingu hafa á undra-
skömmum tíma grafið svo undan
samfélaginu að það fellur ofan á
þjóðina.
Málstaður jafnaðar og fé-
lagshyggju hefur að sönnu mátt sín
lítils í íslensku samfélagi eftir að
Davíð Oddssyni með samverka-
manni sínum Halldóri Ásgrímssyni
og pörupiltum tókst að svíkja af
þjóðinni flest það sem bakland
þeirra ágirntist – auðlindir, fyr-
irtæki og stofnanir. Hið illa dafnaði
meðan gott fólk aðhafðist ekki, á
það var einfaldlega ekki hlustað.
Það fólk sem mesta og versta
ábyrgð ber á afsiðun stjórnmála og
viðskipta á undanförnum árum og
hefur lagt að velli öll ærleg gildi
samfélagsins, en innleitt yfirgang
valdsins og svik og pretti í við-
skiptum, á ekki og má ekki afsaka
– því síður réttlæta. Þessu fólki á
ekki að fyrirgefa fyrr en það hefur
iðrast opinberlega, stigið til hliðar
og skammast sín. Það er nefnilega
ekkert venjulegt afbrot eða afglöp
að knésetja heila þjóð með skelfi-
legum afleiðingum af hruni sam-
félagsins. Þetta fólk ber ábyrgð á
hörmungunum og hefur harmleiki
fjölskyldna og einstaklinga í land-
inu á samviskunni, þ.e. hafi það
ekki þegar glatað henni. Aumum
hælbít, eins og títtnefndum pistla-
höfundi, á ekki að vera vært meðal
jafnaðarmanna fyrr en hún biðst
afsökunar á að snúa hlutunum á
haus og kasta hnútum í helsærða
þjóð.
Hið illa dafnar meðan gott
fólk aðhefst ekki
Kolbrún Bergþórs-
dóttir ræðst af heift
og rætni að almenn-
ingi segir Viggó
Benediktsson
» Við þessar ótrúlegu
kringumstæður leyf-
ir Kolbrún þessi sér að
fimbulfamba í hverjum
pistlinum af öðrum um
„mótmælendabrölt“
sem henni virðist
gremjast meira en fall
heils samfélags.
Viggó Benediktsson
Höfundur er rafeindavirki.
OFT á tíðum er rætt
um að hitt og þetta sé
barnvænt, talað er um
barnvæn íbúðarhverfi,
barnvæn fyrirtæki og
barnvæn sveitafélög.
Sennilega er mjög mis-
jafnt hvaða gildi liggja
að baki þegar aðstæður
eru metnar út frá barn-
vænu sjónarmiði og sitt
sýnist hverjum í því tillit. Margir hafa
bent á að hinn langi vinnutími foreldra
sé ekki barnvænn. Aðrir hafa bent á
að tekjur heimilanna skipti miklu máli
fyrir fjölskyldur og tækifæri beggja
foreldra til starfsframa. Grunn- og
leikskólar gegna veigamiklu hlutverki
í sveitarfélögum og því betri kennslu
og þjónustu sem þeir veita þeim mun
barnvænni eru þeir. Grunnskólar
keppast nú við að bjóða öllum börnum
í 4. bekk og neðar lengda viðveru og
fjöldi leikskóla er opinn í tíu tíma á
dag.
Er það barnvænt að börn séu að
heiman fimm daga vikunnar frá átta á
morgnana til klukkan sautján? Er það
kannski bara gott að þau séu í leik-
skóla eða lengdri viðveru í grunnskóla
þar til foreldrar hafa lokið vinnu. For-
eldrar geta þá öruggir stundað vinnu
sína, sótt börnin sín í skólann að lokn-
um vinnudegi og farið svo heim þar
sem fjölskyldan getur átt saman góða
kvöldstund. Sum börn eru reyndar í
tómstundum eftir klukkan sautján á
daginn þar sem þau fá tækifæri til að
stunda áhugamál sín. Er það barn-
vænt? Samvera foreldra við börn er
talin skipta miklu máli fyrir hag barna
og ýmsar rannsóknir sýna fram á að
virk samvera foreldra og barna hafi
jákvæð áhrif á uppeldið. En skiptir
lengd viðverunnar öllu máli eða er það
hvernig henni er háttað?
Ýtir til dæmis hinn langi
opnunartími leikskóla
undir barnvænt sam-
félag eða ekki? Eru
sveitarfélög sem bjóða
upp á fjölþætta tóm-
stundaiðkun barna barn-
vænni en þau sem bjóða
upp á takmarkaða tóm-
stundaiðkun? Mun ef til
vill takmarkað framboð
á tómstundum fyrir börn
auka samveru foreldra
og barna? Gera kröfur
frá atvinnurekendum það að verkum
að samvera foreldra og barna er of lítil
eða er það kapphlaup foreldranna um
lífsgæði sem lengir fjarveru foreldr-
anna frá börnum?
Okkur er öllum hollt að velta því
fyrir okkur hvað er barnvænt, ekki
síst eins og samfélagið er í dag. Þó svo
að leik- og grunnskólar kappkosti að
bjóða börnum bestu menntun og þjón-
ustu sem völ er á hverju sinni þá bera
foreldrar fyrst og fremst ábyrgð á
uppeldi barnanna sinna. Barnvænt
samfélag er hins vegar á ábyrgð okkar
allra.
Það er þarft að efna til umræðna
um barnvænt samfélag og fólk er
hvatt til að viðra skoðanir sínar í fjöl-
miðlum og eða senda vangaveltur sín-
ar til skólamálanefndar Félags leik-
skólakennara á netfangið
aldaagnes@hive.is.
F. h. skólamálanefndar Félags leik-
skólakennara.
Barnvænt samfélag
– hvað er það?
Alda Agnes Sveins-
dóttir veltir fyrir
sér hvað telst barn-
vænt
Alda Agnes
Sveinsdóttir
» Okkur er öllum hollt
að velta því fyrir
okkur hvað er barn-
vænt...
Höfundur situr í skólamálanefnd Fé-
lags leikskólakennara.
UNDANFARNA
daga hefur vakið athygli
mína frétt um að von sé
á hundruðum færeyskra
sjúklinga til landsins á
næstu misserum til að
leita sér lækninga.
Þetta er svo sem gott
og blessað og ég efast
ekki um að þetta sé góð-
ur kostur fyrir Fær-
eyinga. Það sem ég hnaut hinsvegar
um voru hjartaþræðingarnar sem
eiga að vera í pakkanum.
Er það svo að fjármagna á nið-
urskurð á Landspítalanum með því
að selja nágrannaþjóðum okkar að-
gang að LSH og afla með því gjald-
eyristekna eins og Björn Zoëga orðar
það svo smekklega í samtali við RÚV.
Samkvæmt fréttum á undan-
förnum misserum hafi verið þetta 150
til 250 manns á biðlistum eftir hjarta-
þræðingu. Ég veit ekki betur en að sú
staðreynd að fólk liggi á göngum
LSH hafi verið viðvarandi vandamál
á hjartadeild svo árum skiptir.
Mér finnst rétt að vekja athygli á
því að þrátt fyrir þá staðreynd að
nýtt hjartaþræðingatæki hafi verið
tekið í notkun á Landspítala er annað
hjartaþræðingatæki upptekið í öðr-
um verkefnum. Í frétt frá LSH segir
orðrétt „Hjartaþræðingar eru nú á
tveimur stofum og sú þriðja er að-
allega notuð fyrir raflífeðlisfræðileg-
ar rannsóknir og meðferð, ígræðslur
gangráða o.fl“.
Ekki veit ég hvort elsta tækið er
notað við raflífeðlisfræðilegar rann-
sóknir en hitt veit ég þó að elsta tæk-
ið á LSH tilheyrir gamalli kynslóð
tækja og er nánast
orðið úrelt og lítið
hægt á það að stóla til
lengri tíma litið. Í mál-
efnum hjartasjúklinga
er því víða pottur brot-
inn.
Sem dæmi má nefna
að í febrúarhefti
læknablaðsins 2008
ritar Þórarinn Guðna-
son eftirfarandi: „For-
vörnum og meðferð við
hjarta- og æða-
sjúkdómum er ekki
forgangsraðað í heil-
brigðiskerfinu í dag, þótt þessir sjúk-
dómar felli 700 Íslendinga árlega. Til
að nefna nokkrar brotalamir í „heil-
brigðiskerfi hjartasjúklinga“, má
rifja upp að Landspítalinn og hjarta-
deild hans eru fjársvelt og til dæmis
háð gjafafé til að endurnýja tækja-
kost sinn. Hjartaþræðingar eru gerð-
ar með öldruðum tækjabúnaði sem
nýta myndgreiningartækni síðustu
aldar. Myndgæðin eru eftir því.“
Og Þórarinn heldur áfram seinna í
greininni. „Sjúklingar liggja yfirleitt
á göngum hjartadeildar vegna pláss-
leysis og þar er áfátt bæði öryggi
þeirra og einkalífi. Sjúklingar sem
eru rúmliggjandi á ganginum, til
dæmis eftir þræðingu, verða að pissa
í bekken eða flösku, liggjandi í rúm-
inu á ganginum þar sem umferð
gesta og sjúklinga er stöðug, í besta
falli bak við gegnsætt skilrúm. Þegar
yfirfullt er á hjartadeildinni deila 14
sjúklingar með sér einu klósetti.
Smitgát verður erfið við slíkar að-
stæður. Aðstöðuleysi háir göngu-
deildum hjartadeildar. Bráðamót-
taka hjartasjúkra í kjallara
Landspítala er sprungin.“ Svo mörg
voru þau orð.
Það þarf enginn að segja mér að
frá því í febrúar á þessu ári hafi þessi
mál tekið svo miklum stakkaskiptum
að búið sé að leysa öll þessi vandmál
sem tíunduð eru í grein Þórarins.
Síðastliðið sumar var frekar bjart
yfir þessum málum þar sem líkur
voru á því að opnuð yrði hjartaþræð-
ingastofa utan spítala en því miður
gengu þær vonir ekki eftir.
Nú fyrir nokkrum dögum var
ákveðið að sameina bráðamóttökur á
Hringbraut og í Fossvogi og áætlað
að starfshópur skilaði af sér hug-
myndum fyrir jól. Þetta er gert í
sparnaðarskyni.
Það skiptir hinsvegar ekki máli
fyrir frændur okkar sem koma vænt-
anlega með flugi og fara beint í þræð-
ingu og þurfa hvorki að hafa áhyggj-
ur af því hvar bráðamóttökur eru
staðsettar eða biðlistar í gangi. Nú ég
geri heldur ekki ráð fyrir því þar sem
greitt er með gjaldeyri að þeir verði
látnir gista á göngum LSH.
Það er mín skoðun að stigið verði
varlega til jarðar hvað varðar þessi
mál og ég velti því fyrir mér hvort
það sé tímabært að stefna á sölu á
hjartaþræðingum til annarra þjóða í
ljósi þeirrar stöðu sem málefni
hjartasjúklinga hafa verið í á LSH til
margra ára.
Hjartaþræðingar söluvara?
Björn Ófeigsson seg-
ir sölu á hjartaþræð-
ingum til annarra
þjóða ótímabæra
» Á að fjármagna nið-
urskurð á LSH með
sölu t.d. hjartaþræðinga
til nágrannalanda. Eru
slíkar hugmyndir tíma-
bærar í ljósi biðlista í
hjartaþræðingu.
Björn Ófeigsson
Höfundur er með hjartasjúkdóm og
rekur heimasíðuna hjartalíf.is.
ÉG ER einn af
þeim sem fljúga
reglulega um Reykja-
víkurflugvöll vegna
atvinnu minnar. Ég
sinni tannréttingum
hér á höfuðborg-
arsvæðinu, en einnig
á Egilsstöðum og á
Akureyri. Ég flýg því
reglulega austur eða norður til að
sinna sjúklingum mínum á lands-
byggðinni. Það kæmi sér mjög illa
fyrir mig ef innanlandsflugvöllurinn
í Vatnsmnýri yrði fluttur annað,
t.d. til Keflavíkur, vegna lengingar
á ferðatíma sem hlytist af breyting-
unum.
Ég hef verið að hugsa um þetta
að undanförnu eftir að hafa lesið
greinar fólks í blöðum um nýlega
skoðanakönnun á viðhorfi fólks til
staðsetningar Reykjavíkurflug-
vallar. Í öllum greinum sem ég hef
séð hafa greinarhöfundar, sem bú-
settir eru um allt land, fagnað nið-
urstöðum könnunarinnar vegna
þess að í henni kemur fram að yf-
irgnæfandi meirihluti landsmanna
vill að flugvöllurinn verði áfram þar
sem hann er. Þessum viðhorfum er
ég algerlega sammála af fyrr-
nefndum ástæðum.
Þegar blaðað er í rúmlega
hundrað blaðsíðna
lokaskýrslu Flugmála-
stjórnar Íslands, sem
er á netinu, um endur-
uppbyggingu Reykja-
víkurflugvallar fyrir
rúmum áratug gerir
maður sér betri grein
fyrir því hversu
óhemjumiklum fjár-
munum varið var til
framkvæmda og end-
urbóta á sjálfum flug-
vellinum og umhverfi
hans. Flugvöllurinn er nú eins og
nýr og öryggið eins og best verður
á kosið. Það væri að mínu mati
furðuleg ráðstöfun að loka honum
og flytja starfsemina annað. Nær
væri að hrinda nú þegar í fram-
kvæmd byggingu á nýrri flugstöðv-
arbyggingu í stað þeirrar sem far-
þegum er nú boðið upp á. Við erum
320 þúsund manna þjóð, við telj-
umst ekki í milljónum. Við höfum
ekki efni á flakki með flugvöllinn.
Reykjavíkurflugvöll-
ur er á réttum stað
Þórir Schiöth skrif-
ar um staðsetningu
Reykjavík-
urflugvallar
Þórir Schiöth
» Við erum 320 þúsund
manna þjóð, við telj-
umst ekki í milljónum.
Við höfum ekki efni á
flakki með flugvöllinn.
Höfundur er tannlæknir, sérmennt-
aður í tannréttingum, Austfirðingur,
búsettur í Reykjavík.