Morgunblaðið - 27.02.2009, Blaðsíða 29

Minningar 29
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2009
✝ Herdís Pálsdóttirfæddist í Forn-
haga í Hörgárdal 9.8.
1914. Hún lést á Dval-
arheimilinu Hlíð á
Akureyri 17.2. 2009.
Foreldrar hennar
voru hjónin Páll Páls-
son bóndi í Fornhaga,
f. 23.10. 1873, d.
30.12. 1956 og Val-
gerður Friðfinns-
dóttir, f. 4.11. 1878, d.
13.2. 1969. Systir
Herdísar var Bryn-
hildur, f. 2.5. 1911, d.
3.4. 1980.
Herdís giftist 10.6. 1939 Ingólfi
Guðmundssyni, frá Arnarnesi, f.
19.12. 1908, d. 1.2. 1983. Foreldrar
hans voru Guðmundur Magnússon,
f. 14.1. 1869, d. 29.10. 1956 og Sess-
elja Jónsdóttir, f. 28.1. 1869, d.
22.10. 1947. Afkomendur Herdísar
og Ingólfs eru: 1) Brynhildur, f.
17.5. 1940. Maki (skilin) Svavar
Guðni Svavarsson. Börn Svavar Val-
ur, f. 21.10. 1965, kvæntur Guðrúnu
Elliðadóttur. Synir Svavar Elliði,
Viktor Páll og Hermann Orri. Sig-
ríður, f. 29.7. 1967, sambýlismaður
Guðmundur Jónasson. Sonur Jónas
Búi. Ásta Kristín, f. 5.4. 1972, gift
Steingrími Árna Thorsteinson. Börn
Herdís, f. 7.3. 1968, gift Kristni
Haukssyni. Börn Haukur Viðar,
Arnar Valur og Sædís. Fanney, f.
19.12. 1969, gift Jónberg Hjaltalín.
Synir Vigfús og Valur. Fyrir átti
Fanney Sesselju. Hjörtur, f. 19.6.
1971, kvæntur Stefaníu Elísabetu
Hallbjörnsdóttur. Synir Hákon
Guðni og Hallbjörn Kári. Fyrir átti
Stefanía Veroniku Rut. Freyja, f.
10.10. 1980. Sonur Róbert Nökkvi
Egilsson. Gunnhildur Vala, f. 23.1.
1986, sambýlismaður Höskuldur
Búi Jónsson. Synir Þorgeir Árni og
Friðgeir Bjarni.
Herdís ólst upp í Fornhaga og
bjó þar mestan hluta ævinnar. Hún
stundaði nám í húsmæðraskól-
unum á Blönduósi og Hallorms-
stað. Árið 1936 fór hún í garð-
yrkjuskóla í Noregi. Fyrstu tvö
árin eftir heimkomu vann hún í
Gróðrarstöðinni á Akureyri og
sem farandgarðyrkjumaður í
Húnavatnssýslum. Herdís og Ing-
ólfur hófu búskap í Fornhaga 1939,
þar sem hún stundaði einnig rækt-
un fjölærra blóma. Í Fornhaga bjó
hún allt til ársins 1996, að und-
anskildum 4 árum er þau hjón
bjuggu í Glerárþorpi og á Hólma-
vík, en 1996 fluttist hún á Dval-
arheimilið Skjaldarvík, þaðan að
Kjarnalundi og síðustu æviárin
dvaldi hún á Hlíð á Akureyri.
Útför Herdísar fer fram að
Möðruvöllum í Hörgárdal í dag og
hefst athöfnin kl. 14.
Axel Harry, Brynhild-
ur Eva og Halldór
Hilmir. Fyrir átti
Ásta Dagrúnu Lindu
og Árni Ingu Maríu.
2) Arnheiður, f. 16.4.
1942, gift Gísla Sig-
urkarlssyni. Börn
Ingólfur, f. 5.3. 1974,
sambýliskona Guðrún
Elsa Bragadóttir.
Sonur hans Flóki.
Kristín, f. 20.9. 1976,
sambýlismaður Rol-
and Hamilton. 3)
Gunnfríður, f. 14.1.
1944. Maki (skilin) Guðmundur Sig-
mundsson. Dætur Ragnheiður, f.
6.11. 1966, gift Gunnari Jóhanni
Birgissyni. Börn Katrín Björk og
Gunnar Freyr. Fyrir átti Gunnar
Birgi og Unni. Hildur, f. 29.4. 1970,
gift Guðmundi Erlingssyni. Dætur
Pála, Harpa og Agnes. Gift Páli
Hrólfssyni. Sonur Gunnar Páll, f.
18.8. 1978. Fyrir átti Páll Eyjólf og
Sigríði. 4) Guðmundur, f. 18.11.
1946, kvæntur Brynju Ósk-
arsdóttur. Börn: Bjartur, f. 13.2.
1982, sambýliskona Anna Þor-
steinsdóttir, synir hennar Styr og
Alvar. Drífa, f. 11.2. 1983. Fyrir átti
Brynja Yrsu Rós. 5) Sesselja, f. 28.2.
1949, gift Vali Daníelssyni. Börn
Elsku amma mín er dáin, ég vissi
alveg að það kæmi að þessu fyrr en
seinna en samt var maður ekkert
viðbúinn þegar mamma hringdi og
sagði að þú hefðir fengið hjartaáfall
og að það væri stutt eftir hjá þér.
Sem betur fer fékk ég tækifæri til að
kveðja þig, elsku amman mín, bæði
sat ég yfir þér með mömmu kvöldið
áður en þú lést og svo kíkti ég líka til
þín áður en ég fór að vinna morg-
uninn eftir og náði að kyssa þig bless
á kinnina.
Þú varst svo skemmtileg. Það var
svo gaman að koma í heimsókn til
þín og hlusta á þig segja frá gömlum
minningum, þegar þú fórst til Nor-
egs til að læra garðyrkjufræði og
gekkst í buxum, ekki í pilsi eins og
dama, heldur buxum eins og hver
annar karlmaður. „Það er alveg von-
laust að vera að puða í beðununm í
pilsum.“ Amma í brúnu buxunum,
gúmmískónum og með derið. Þú hef-
ur aldeilis lifað tímana tvenna. T.d.
spurðir þú mig þegar ég kom í heim-
sókn til þín og sagði þér að ég væri
að fara að keppa á kaffimóti í Rúss-
landi, hvort ég fengi far þangað með
fiskiskipi, af því að þannig fórst þú til
Noregs á sínum tíma. Svo skríktirðu
bara þegar ég sagði þér að núna flygi
maður í flugvél á milli landa.
Eða þegar þú sönglaðir vísurnar
þínar. Þvílíkur aragrúi af vísum sem
þú kunnir. Í einni af mínum fyrstu
minningum sit ég í fanginu á þér í
ruggustólnum og þú ert að syngja
fyrir mig. Enda hættirðu ekkert að
syngja, þú meira að segja sönglaðir í
síðasta skipti sem við Róbert komum
í heimsókn til þín, þó að við skildum
voða lítið í vísunni.
Ég man líka hvað maturinn bragð-
aðist alltaf betur hjá þér en hjá
mömmu. Þó það væri bara ristað
brauð með smjöri eða grjónagraut-
ur, þá var hann samt betri hjá þér.
Mér finnst ótrúlegt að ég geti ekki
farið í heimsókn til þín einu sinni enn
og hlustað á þig tala um þína við-
burðaríku ævi. En eitt sinn verða all-
ir menn að deyja. Þó að ég sé sorg-
mædd yfir því að hitta þig ekki aftur,
þá veit ég að þú ert ánægð, loksins
ertu búin að fá hvíldina langþráðu.
Og hver veit nema að ég hitti þig
seinna þegar minn tími kemur.
Elsku amma, hvíldu í friði.
Þín dótturdóttir,
Freyja.
Amma sem sat með mig í ruggu-
stólnum sínum og raulaði fyrir mig
allar vísur sem hún kunni, amma
sem kenndi mér Skúlaskeið þegar ég
var 3ja ára og fannst ferlega sniðugt
að heyra mig fara með það allt utan-
bókar, amma sem smurði fyrir mig
ristað brauð með rjómaosti og stapp-
aði fyrir mig „kappaduddomö“,
amma sem ók mér um í hjólbörum í
garðinum og kenndi mér blómanöfn,
las fyrir mig ævintýri og leyfði mér
að lúlla í holunni sinni. Eina amman
sem ég átti eftir er dáin.
Skrýtið hvernig dauðsfall sem bú-
ist er við er öðruvísi en óvænt dauðs-
fall, því þótt mér hafi þótt ósköp
vænt um ömmu mína þá fann ég ekki
aðeins fyrir sorg og söknuði þegar
hún dó heldur varð ég líka fegin.
Með fyrstu minningunum sem ég á
um ömmu er hvernig hún talaði um
dauðann, hún talaði um það annað
slagið alveg frá því ég man eftir mér
að núna þyrfti hún bráðum að deyja.
Amma hafði alltaf frekar sérstak-
an húmor, hún til dæmis reifst við
mig um það hvort hún væri versta
amma í sveitinni. Þegar hún sagði
það við mig varð ég alveg forviða,
„nei amma“ sagði ég „þú ert besta
amma í sveitinni“ og svona þrættum
við í einhvern tíma áður en hún gafst
upp. Ég held hún hafi nú haft lúmskt
gaman af hrósinu.
Þegar ég var lítil sóttist ég mikið í
að vera hjá ömmu, það var sérstök
lykt, sem mér fannst góð, inni hjá
henni sem stafaði líklega af öllum
gömlu bókunum sem stóðu uppi í
hillunni hennar. Amma eldaði, að
mér fannst, allt öðruvísi mat en
mamma og ég átti alls staðar minn
stað hjá henni. Við lögðum okkur
saman og þá fékk ég að vera í „hol-
unni“ hjá henni og þegar við borð-
uðum saman sat ég alltaf við borðs-
endann. Þegar amma vildi frið til að
gera eitthvað setti hún litabók á
gamla skrifborðið sitt og ég fékk að
lita. Hún las líka mikið fyrir mig úr
gömlum ævintýrum sem ég hef
hvergi heyrt annarsstaðar og kallaði
mig alltaf „litlu-stóru stelpuna sína“.
Og þegar hún varð eldri og hætti að
þekkja fólk þá gekk lengi að segja
bara „þetta er litla-stóra stelpan þín“
við hana og þá fattaði hún hver ég
var.
Mér fannst ég alltaf vera velkomin
hjá ömmu og hún hafði einhvernveg-
inn alltaf tíma til að hafa mig hjá sér.
Ég á eftir að sakna ömmu en ég er
samt fegin að hún fékk ósk sína upp-
fyllta. Ég vona bara að henni líði bet-
ur þar sem hún er núna.
Gunnhildur Vala Valsdóttir.
Það var gaman að vera barn í
litlum kaupstað norður í landi og
eiga móðursystkini bæði í Eyjafirði
og í Hörgárdal. Fyrir vikið fórum við
mamma með Drangi frá Ólafsfirði
flest sumur, stundum til Akureyrar
en stundum stoppaði hann á Hjalt-
eyri og þaðan gengum við yfir ásana
í Arnarnes þar sem systir mömmu
bjó og dvöldum við þar í nokkra
daga. Síðan fórum við með mjólkur-
bílnum að Fornhaga, en þar bjó Ing-
ólfur bróðir mömmu og kona hans
Herdís og þar var einnig dvalið í
nokkra daga. Á þessum árum fannst
mér gaman að hitta frændsystkini
mín og leika við þau sem voru næst
mér í aldri. Það var gaman að koma í
Fornhaga. Systkinin þar áttu
skemmtilegt bú rétt fyrir ofan bæ-
inn, með allskyns gullum sem voru
öðruvísi en ég átti að venjast. og svo
heillaði hlaðan. Inn á milli var skotist
inn til að borða og drekka og í minni
mínu voru alltaf pönnukökur á borð-
um. Það sem var sérstakt við bæinn
voru öll trén sem mér fannst eins og í
ævintýri og öll blómin, svo falleg og
lækurinn rétt sunnan við húsið.
Kannski man ég mest eftir blómun-
um og trjánum vegna þess að móðir
mín og vinkona hennar töluðu svo
mikið um garðinn hennar Herdísar
en á þeim tíma hafði fólk ekki mikla
trú á ræktun blóma og trjáa, bændur
áttu bara að rækta tún. En svo hætt-
ir maður að vera barn. Ég fór í Forn-
haga á eigin vegum þegar ég var
stödd fyrir norðan. Frændsystkin
mín voru ekki alltaf heima og þá
kynntist ég Herdísi sem heillaði mig
með áhuga sínum á garðrækt og
skemmtilegum skoðunum á lífinu og
tilverunni. Hún sýndi mér garðinn
sinn og langaði að kenna mér eitt-
hvað um blómarækt en ég var þá
frekar áhugalaus um slíkt. Svo sát-
um við á kvöldin og spjölluðum yfir
kaffibolla. Herdísi fannst ég ekki
nógu lesin svo hún fékk mig til að
lesa Sölku Völku, og síðan Sjálfstætt
fólk og Heimsljós. Það var gaman
fyrir ungling að vera hvött til að lesa
þessar bækur og hitta hana svo ein-
staka sinnum og takast á um persón-
urnar í þeim. Það hnussaði stundum
í henni yfir einfeldni minni, en gott
var á milli okkar og kenndi hún mér
heilmikið og fékk mig til að hugsa
um tilveruna á heimspekilegan hátt.
Áfram leið tíminn og alltaf hafði
Fornhagi aðdráttarafl. Ég fór þang-
að með fjölskyldu mína og við feng-
um að gista á efri hæðinni hjá Her-
dísi. Garðurinn varð alltaf fallegri og
fallegri en Herdís fékk meiri tíma til
að sinna honum eftir að dóttir henn-
ar og tengdasonur tóku við búinu.
Þegar ég í fyrsta skipti fékk garð til
umráða sendi Herdís mér blóm.
Seinna kom hún í heimsókn og gaf
góð ráð um hvað af gamla gróðrinum
ætti að dekra við og hvað að klippa
niður. Einnig var hún einstaklega
smekkvís að raða blómum saman.
Þegar ég fór að skoða blóm og kaupa
í gróðrarstöðvum kom sér vel að
minnast á Fornhaga. Allt kunnátt-
ufólk um blóm þekkti Herdísi.
Ég kveð vinkonu mína Herdísi
með mikilli virðingu og ég votta
börnum hennar og öllu hennar fólki
samúð mína.
Unnur Jónsdóttir
Mig langar að minnast góðrar og
sérstakrar vinkonu sem er nú fallin
frá eftir langa ævi, södd lífdaga.
Um langan aldur hefur ríkt mikil
vinátta milli fjölskyldu minnar frá
Auðbrekku og Fornhagafólksins. Ég
fæddist inn í þá vináttu og var mikill
heimagangur í Fornhaga á æskuár-
um. Herdís átti snemma stóran og
mikilvægan sess í mínu lífi og var
auk þess móðir bestu æskuvina
minna. Hún var stórlynd kona, sterk
og sjálfstæð og fór sínar eigin leiðir,
en var samtímis mikill vinur vina
sinna. Hún kunni því vel að ég var
talsverður lestrarhestur, ræddi við
mig telpukornið um heimsbók-
menntirnar og leiðbeindi mér með
bókaval. Mér er það minnisstætt
þegar hún heimsótti mig suður og
fór með mér fátækri stúdínu á forn-
bókasölur til að velja handa mér
haldgóða andlega næringu.
Eftir að við hjónin komum heim
frá námi og fluttum norður með
yngri soninn nýfæddan reyndist
Herdís okkur ómetanleg stoð. Hún
kom oft í heimsókn og leiðbeindi
okkur með ýmislegt eins og slátur-
og kæfugerð og hafði oftar en ekki
eitthvað gott meðferðis úr sínum
rómaða garði.
Já, í Herdísi skynjaði ég sterkt
rætur menningar okkar og sögu og
hún er í mínum huga hin sanna fjall-
kona Íslands. Hispurslaus og fremur
hrjúf á yfirborði, en trygg og gjöful
þeim sem hún tengdist. Hlátur henn-
ar minnti á náttúruöflin sjálf. Hún
tók lífinu eins og það birtist, en líka
tilbúin að fara þegar ævistarfinu
lauk. Mér er hún mikilvæg fyrir-
mynd um svo margt og vinátta henn-
ar mér dýrmæt. Fyrir það er ég
djúpt þakklát.
Við hjónin sendum fjölskyldu og
vinum Herdísar innilegar samúðar-
kveðjur.
Anna Karólína Stefánsdóttir.
Herdís Pálsdóttirsérstaklega í jólaboðum Hjálpræðis-hersins þar sem hann sá um að elda
ofan í hátt í 200 gesti, meðal annars
forseta Íslands sjálfan eitt ár.
Við fórum marga skemmtilega bíl-
túra saman og minnumst sérstaklega
ferðalagsins okkar hjónanna til
Stykkishólms og kvöldsins í Narf-
eyrarstofunni þar. Ferðalögin okkar
til Íslands enduðu líka alltaf með
Hilmari þegar hann keyrði okkur út
á flugvöllinn, þótt á miðri nóttu væri.
Við viljum þakka góðum manni fyrir
dýrmætu vináttu og votta Guðrúnu
og börnunum innilega samúð okkar.
Páll Ólafur, Gabriele,
Arnbjörn, Eiríkur, Níels,
og Helgi Eggerz.
Af eilífðarljósi bjarma ber,
sem brautina þungu greiðir.
Vort líf, sem svo stutt og stopult er,
það stefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri en auga sér
mót öllum oss faðminn breiðir.
(Einar Benediktsson)
Mig setti hljóðan þegar ég frétti af
andláti Hilmars Árna Ragnarssonar.
Ég vissi að hann átti við alvarleg
veikindi að stríða, en samt kom kallið
á óvart. Ég heimsótti Hilmar fyrir
hálfum mánuði og fannst eins og
hann væri að upplifa bata í veikind-
um sínum. Ég vonaði að hann mundi
sigra í baráttu sinni við hinn illvíga
sjúkdóm. En Hilmar hefur nú verið
kvaddur til starfa á æðri vettvangi.
Ég kynntist Hilmari í gegnum skot-
íþróttina þar sem ég er félagi í Skot-
félagi Reykjavíkur. Einu sinni, þegar
ég lagði leið mína í Álfsnes þar sem
skotfélagið hefur aðstöðu, hitti ég
fyrir tvo starfsmenn sem unnu við
lagfæringar á húsnæði félagsins.
Annar maðurinn var Hilmar, for-
maður félagsins. Hilmar kynnti stolt-
ur fyrir mér þær frábæru fram-
kvæmdir sem unnið var að í Álfsnesi
og sagði mér frá þeirri framtíðarsýn
sem hann sá fyrir hönd félagsins. Ég
fór oft upp í Álfsnes og fylgdist með
gangi mála. Alltaf tók Hilmar vel á
móti mér og við áttum saman
skemmtilegar samræður um mögu-
leika svæðisins. Síðastliðið vor, þegar
starfsemi félagsins í Álfsnesi var að
hefjast, sagði Hilmar mér að það
vantaði starsfmann til að hægt væri
að opna svæðið. Fyrir hvatningu frá
honum hóf ég störf sem umsjónar-
maður svæðisins sl. vor. Hilmar kom
oft upp á svæði eftir vinnu og vann
við smíðavinnu. Við ræddum oft um
það hversu dýrmæt heilsan er hverj-
um einstaklingi og hversu nauðsyn-
legt það er að hlúa að henni.
Þegar Hilmar varð veikur fannst
mér eins og hann hefði lagt of hart að
sér, hann væri þreyttur. Því miður
var grunur minn ekki réttur. Í ljós
kom að veikindi Hilmars voru mun
alvarlegri. Starfsþrek Hilmars dvín-
aði. Hann lét af störfum sem formað-
ur Skotfélags Reykjavíkur á haust-
mánuðum, eftir fjórtán ára farsælt
starf fyrir félagið. Það er sárt að upp-
lifa að maður með fulla starfsorku og
einbeittan vilja til að takast á við að-
kallandi störf, við uppbyggingu göf-
ugrar starfsemi, þurfi að láta undan í
baráttu við illvígan sjúkdóm.
Þegar góður samferðamaður og
vinur er kvaddur hinstu kveðju
staldrar maður við og íhugar farinn
veg. Við gerum okkur sjaldnast grein
fyrir því hversu dýrmætur tíminn er,
og hversu nauðsynlegt er fyrir okkur
öll að fara vel með þann tíma sem við
höfum. Hilmar notaði tímann sinn
vel. Hann lét margt gott af sér leiða.
Hilmar hafði mjög góða nærveru.
Hann var hlýr maður. Það er dýr-
mætt að minnast samræðnanna sem
við áttum uppi í Álfsnesi, yfir kaffi-
bolla, að loknum löngum starfsdegi,
þar sem við horfðum til framtíðar,
bjartrar framtíðar. Ég votta fjöl-
skyldu Hilmars mína innilegustu
samúð.
Far þú í friði,
friður guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem)
Kristján Kristjánsson,
umsjónarmaður hjá Skotfélagi
Reykjavíkur í Álfsnesi.
Meira: mbl.is/minningar
✝
Móðir okkar,
PÁLÍNA HALLDÓRSDÓTTIR
frá Ólafsvík,
lést á Hrafnistu í Hafnarfirði föstudaginn
20. febrúar.
Jarðsett verður frá Ólafsvíkurkirkju laugardaginn
28. febrúar kl. 14.00.
Börn hinnar látnu og fjölskyldur þeirra.
✝
Faðir okkar elskulegur,
RÓBERT F. GESTSSON
málari,
Ásvallagötu 63,
Reykjavík,
lést á líknardeild Landspítalans, Landakoti aðfara-
nótt miðvikudagsins 25. febrúar.
Fyrir hönd fjölskyldunnar,
Ingveldur, Guðný og Kristín Róbertsdætur.