Morgunblaðið - 27.02.2009, Blaðsíða 23

Umræðan 23
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2009
NÚ FYRIR
skömmu samþykkti
leikskóla- og mennta-
ráð Reykjavíkur að út-
víkka vettvang Brúar,
en Brú er samvinnu- og
samráðsvettvangur
skólastiga hér í borg-
inni. Áður náði Brú að-
eins á milli leikskóla og
grunnskóla en með
þessari breytingu nær Brú hér eftir
einnig yfir framhaldsskólastigið.
Markmið Brúar er að standa fyrir
opnum fundum fyrir alla þá sem
tengjast skólastarfi í borginni. Þar
gefst tækifæri til að setja fram hug-
myndir, kynna ný verkefni, rann-
sóknir og annað sem snýr að lífi og
starfi barna í skólum Reykjavíkur.
Þannig kvikna nýjar hugmyndir sem
fagráð borgarinnar í menntamálum
geta síðan unnið frekar út frá.
Í nýjum lögum um skólastigin þrjú
sem samþykkt voru á Alþingi síðast-
liðið vor er að finna rauðan þráð þar
sem hvatt er til samvinnu og flæðis
nemenda á milli skólastiga. Í lögunum
er áhersla lögð á aukinn sveigjanleika,
boðið er upp á margbreytilegar teng-
ingar og samvinnu skólastiganna. Því
fannst okkur rétt að einblína ekki að-
eins á fyrstu tvö skólastigin heldur fá
einnig framhaldsskólann til sam-
starfs. Virkur samráðsvettvangur og
samtal á milli skólastiganna er brýnt
en samstarfið þarf alltaf að byggjast á
forsendum nemandans. Vera deigla
nýrra hugmynda, markmiða og leiða í
skólastarfi.
Brú er opin öllum þeim sem vinna
með einum eða öðrum hætt að skóla-
málum eða láta skólamál og velferð
barna og unglinga sig
varða. Nú er starfandi
sérstakur stýrihópur
sem skipuleggur og
heldur utan um starf
Brúar.
Í stýrihópnum eiga
sæti þrír pólitískir
fulltrúar úr leikskóla- og
menntaráði, fulltrúi frá
menntamálaráðuneytinu
af sviði framhaldsskól-
ans, einn fulltrúi er til-
nefndur af mennta-
vísindasviði HÍ og starfsmenn frá
leikskóla- og menntasviði. Stýrihóp-
urinn hefur nú þegar hafist handa og
vinnur að áhugaverðum og þörfum
hugmyndum um næstu fundi Brúar.
Á heimasíðum leikskóla- og
menntasviðs er hægt að finna fund-
argerðir og upplýsingar um Brú og
þar verða fundir auglýstir. Við sem
störfum að skólamálum í borginni vilj-
um með starfi Brúar sýna vilja okkar í
verki, ná til stærri hóps nemenda og
standa fyrir öflugum vettvangi sem
hingað til hefur ekki verið til staðar.
Það er von okkar að Brú nái að skjóta
rótum, festast í sessi og vera kær-
komin viðbót við það faglega starf
sem er að finna í borginni og tengist
börnum, ungmennum og skólagöngu
þeirra.
Byggjum brýr á
milli skólastiga
Fanný Gunn-
arsdóttir segir frá
verkefninu Brú
Fanný Gunnarsdóttir
» Brú er opinn virkur
samráðsvettvangur
á milli leikskóla, grunn-
skóla og framhaldsskóla
í Reykjavík.
Höfundur er varaformaður leik-
skólaráðs og formaður í stýrihóp um
Brú.
SEÐLABANKINN
er að líkindum tækni-
lega gjaldþrota og lík-
ur eru á þjóðargjald-
þroti, er þetta ekki
næg ástæða til þess að
alþingi taki stjórn
bankans fyrir opinbera
rannsóknarnefnd og
krefji þá um skýringar
á þeirra þætti í efnahagshruninu?
Hvernig í ósköpunum stendur á að
þeir einstaklingar sem eru taldir frek-
ast bera ábyrgð á falli bankanna, þ.e.
stærri eigendur, stjórnir þeirra og
bankastjórar sem með gjörðum sínum
valda því að ríkissjóður verður e.t.v.
ógjaldfær, eru ekki sviptir vegabréf-
um og kallaðir eiðsvarnir fyrir rann-
sóknardóm og látnir hafa stöðu sak-
bornings og skýra út í æsar
stjórnunarstörf sín og ákvarðanir út
frá þeirri ábyrgð sem þeir sögðust
bera er þeir rökstuddu rétt sinn til of-
urlauna, bónus- og arðgreiðslna?
Er samtenging þessara manna við
stjórnsýslu og stjórnmálaflokka svo
samofin að ekkert megi við þeim
hrófla?
Seðlabankinn er að líkindum tækni-
lega gjaldþrota og líkur eru á þjóð-
argjaldþroti, er þetta ekki næg ástæða
til þess að alþingi taki stjórn Seðla-
bankans og Fjármálaeftirlitsins fyrir
opinbera rannsóknarnefnd og krefji
um skýringar á þeirra þætti í efna-
hagshruninu. Eru stjórnvöld, lög-
gjafar-, framkvæmda- og dómsvald
virkilega svo illa uppbyggð og mönnuð
að þessir einstaklingar, sem þannig
hafa farið með fjárhag þjóðarinnar,
geti valsað út um allan heim án þess að
gefa nokkra skýringu á hvar þessir
fjármunir eru? Eða eru peningarnir
týndir eða tapaðir? Eða eru þessir
menn með fjármuni sem
þjóðarbúinu ber?
Alþingi og stjórnvöld,
þ.m.t eftirlitsstofnarnir í
heild, virtust ekki lengi
skilja hversu alvarlegt
ástandið var og er,
ákvarðanafælni og fálm-
kenndar ráðstafanir
embættis- og stjórn-
málamanna skýrðu þetta
best. Flestir þeir menn
sem hafa um þessi mál
vélað hafa starfað samfellt í framlínu
íslenskra stjórnmála og embættis-
manna síðastliðna áratugi undir sið-
lausu flokksræði, þeir hafa komið sér
vel fyrir og eru nánast sjálftökumenn
af skattpeningum þjóðarinnar. Þessir
menn fá sjálftöku sína greidda fyrsta
hvers mánaðar, feita starfslokasamn-
inga og hafa gulltryggt sig til elliár-
anna, þrátt fyrir að í mörgum til-
fellum sé vinnuframlag þeirra aumt
og illa af hendi reitt. Þessir menn,
með örfáum undantekningum, virðast
gjörsamlega ónæmir fyrir þeim sárs-
auka og þjáningu sem þeir hafa leitt
yfir þjóðina. Þessir menn verða
dæmdir af sögunni og fyrirlitnir eins
og karlskrattinn við Kópavogslæk.
Það væri þjóðinni gott ef sál- eða geð-
læknar gætu skýrt eða skilgreint sið-
leysi og siðblindu þessara manna!
Hvers konar aula elur þetta þjóð-
félag? Landsmenn stöndum saman,
byggjum upp betra samfélag, skilum
börnum og barnabörnum ekki lakara
búi en við tókum við.
Hvers konar aula
elur þetta þjóðfélag?
Sverrir Krist-
jánsson skrifar um
efnahagsmál
Sverrir Kristjánsson
» Seðlabankinn er að
líkindum tæknilega
gjaldþrota og líkur eru á
þjóðargjaldþroti...
Höfundur er fasteignasali.
Við gerð fjárhagsáætl-
unar Kópavogsbæjar fyr-
ir árið 2009 var samstaða
allra flokka og samþykkt
samhljóða í bæjarstjórn.
Í þeirri samstöðu fólst því
miður niðurskurður í
rekstri bæjarins til að
mæta versnandi efnahag þjóðarinnar.
Á þeim tíma var sem nú nokkur óvissa
um forsendur og m.a. gert ráð fyrir 5%
atvinnuleysi og 3% minni atvinnuþátt-
töku. Okkur var vorkunn, á þeim tíma
vissum við ekki betur. Skráð atvinnu-
leysi í janúar 2009 var hins vegar kom-
ið í 6,6% skv. gögnum vinnumálastofn-
unar og spár gera ráð fyrir a.m.k. 10%
atvinnuleysi í vor. Nú þegar er því
ljóst að forsendur við gerð fjárhags-
áætlunar Kópavogs eru brostnar.
Endurskoðun fjárhagsáætlunar bæj-
arins er framundan og ljóst að með
breyttum forsendum þarf að skera enn
meira niður í rekstri bæjarins, ef end-
ar eiga að ná saman. Flatur nið-
urskurður er fyrirsjáanlegur nema
kjörnir fulltúar og starfsmenn bæj-
arins leiti annarra leiða til að spara í
rekstrinum. Langstærsti útgjaldaliður
bæjarins er rekstur grunnskólanna.
Hugmyndir um flatan niðurskurð upp
á tugi milljóna munu óhjákvæmlega
verða til þess að skerða þjónustu
grunnskólanna í bænum nema önnur
úrræði komi til. Nú þegar virðist sem
öll fita hafi verið skorin af rekstri
grunnskólanna og til að bregðast við
enn frekari niðurskurði er fátt til ráða
annað en skerðing á kennslustundum
nemenda. Við það verður
ekki unað enda um lög-
bundna þjónustu að
ræða. Oft var þörf en nú
nauðsyn að endurskoða
rekstur bæjarsins með
það að markmiði að finna
það fjármagn sem þarf
til að bærinn geti áfram
rekið grunnskólana svo
sómi sé að. Sjö af tíu
grunnskólum bæjarins
kaupa mat af fyr-
irtækjum úti í bæ. Það
hefur sýnt sig að rekstur mötuneyta á
staðnum er mun hagkvæmari kostur
og gætu sparast verulegir fjármunir á
ársgrundvelli ef skólamaturinn er eld-
aður á staðnum. Þeir skólar sem hafa
til þess aðstöðu gætu mögulega eldað
mat fyrir fleiri skóla og þannig mætti
samnýta skólaeldhúsin og spara. Í
góðærinu ákvað Kópavogsbær að
stefna að gæðavottun í rekstri bæj-
arins, skv. ISO-staðli, og þótt það sé
góðra gjalda vert kostar það sveitarfé-
lagið milljónir á ársgrundvelli. Á tím-
um sem þessum, þegar hvaðeina er
skorið við nögl, má vissulega segja
slíkt lúxus sem við getum verið án,
enda hefur ekkert annað sveitarfélag
á landinu séð ástæðu til þess að gæða-
væða reksturinn. Kópavogur hefur
verið án þess að hafa upplýsingafull-
trúa í rúm 50 ár, en staða upplýsinga-
fulltrúa var stofnuð fyrir tæpum
tveimur árum, í góðærinu þegar pen-
ingar voru nægir, og því eðlilegt að
spyrja hvort slíkur lúxus sé ekki eitt-
hvað sem við getum verið án. Kostn-
aður við stöðu upplýsingafulltrúa er á
annan tug milljóna á ársgrundvelli og
væru þeir peningar kærkomnir hjá
grunnskólunum nú þegar harðnar á
dalnum. Það hefur því miður tíðkast
allt of lengi að stjórnmálamenn séu
almennt hræddir við allar grundvall-
arbreytingar á kerfinu. Flatur nið-
urskurður í stað skipulagsbreytinga
ruggar ekki bátnum og er því freist-
andi á tímum niðurskurðar og sparn-
aðar. En á tímum sem þessum eru fá
úrræði önnur ef okkur á að takast að
nýta fjármagnið betur í rekstrinum
og láta enda ná saman. Velferð-
arþjónusta í landinu hvílir ekki ein-
vörðungu á herðum ríkisins, lögbund-
in skylda sveitarfélaga hvað það
varðar er mikil. Sveitarfélögin í land-
inu bera ábyrgð á grunnþjónustu,
eins og rekstri leik- og grunnskóla, og
á okkar herðum hvílir m.a. rekstur fé-
lagsþjónustunnar sem mikið mæðir á
þessi misserin. Ef við eigum að upp-
fylla þær lágmarkskröfur sem til okk-
ar eru gerðar og veita viðunandi þjón-
ustu við bæjarbúa þurfum við að taka
margar erfiðar ákvarðanir í rekstr-
inum, skera niður allan lúxus og vera
tilbúin til að hugsa út fyrir „boxið“.
Ofangreint er einfalt dæmi um hvern-
ig væri hægt að spara tugi milljóna á
ársgrundvelli og verði það í þágu al-
mennings í Kópavogi og tryggi við-
unandi þjónustu við bæjarbúa eru
slíkar grundvallarbreytingar að öllu
leyti réttlætanlegar.
Flatur niðurskurður
eða skipulagsbreytingar?
Guðríður Arn-
ardóttir fjallar um
endurskoðun fjár-
hagsáætlunar Kópa-
vogsbæjar
» Flatur niðurskurður
í stað skipulags-
breytinga ruggar ekki
bátnum og er því freist-
andi á tímum niður-
skurðar og sparnaðar
Guðríður Arnardóttir
Höfundur er oddviti Samfylking-
arinnar í Kópavogi.
ÁFÖLL eins og at-
vinnumissir lama lík-
amlegan og andlegan
þrótt einmitt þegar
hans er mest þörf. At-
vinnuleysi eykst hraðar
en óttast var og verður
að spyrna fast við fót-
um. Ætla má að yfir
þúsund Kópavogsbúar
séu án atvinnu. Sú skylda hvílir á ríki
og sveitarfélögum að bregðast eftir
föngum við ástandinu til að draga úr
slæmum afleiðingum þess.
Stjórnmálaflokkarnir í Kópavogi
sneru bökum saman við gerð fjár-
hagsætlunar þar sem reynt var að
forðast bæði rekstrarhalla og skerð-
ingu á grunnþjónustu bæjarfélagsins.
Nú hafa þeir samþykkt sérstaka
þjónustu við atvinnulausa Kópavogs-
búa í þeim tilgangi að stuðla að góðri
líkamlegri og andlegri heilsu.
Gjafakort
Kópavogsbær greiðir fyrir sex
mánaða bókasafnskort og sömuleiðis
þriggja mánaða kort til að stunda lík-
amsrækt, hvort heldur
er í sundlaugum bæj-
arins eða líkamsrækt-
armiðstöðvum, fyrir
Kópavogsbúa sem eru
á atvinnuleysisbótum
og ekki njóta samsvar-
andi styrkja frá stétt-
arfélagi. Eigendur lík-
amsræktarstöðvanna
Nautilus, Sporthússins
og World Class Turn-
inn hafa fallist á að
bjóða sérstakt þriggja
mánaða kort af þessu tilefni að því
gefnu að æfingatímar séu á virkum
dögum og á dagvinnutíma.
Gert er ráð fyrir að bókasafns-
skírteini megi endurnýja að loknum
gildistíma sé viðkomandi enn at-
vinnulaus. Sömuleiðis megi end-
urnýja kort í líkamsrækt en þá og því
aðeins að viðkomandi hafi mætt í lík-
amsrækt sex sinnum í mánuði á gild-
istíma síðasta korts.
Einföld framkvæmd
Áhersla er lögð á einfalda fram-
kvæmd sem ekki krefst aðkomu sér-
fræðinga svo sem félagsráðgjafa í úr-
vinnslunni. Einnig skiptir máli að
atvinnulausir þurfi ekki að auðkenna
sig sem slíka í hvert sinn sem þeir
ætla að rækta líkamann og sálina.
Fyrst um sinn verður útfærslan á
þann veg að afgreiðslufulltrúi Fé-
lagsþjónustu Kópavogs staðfestir
rétt viðkomandi á gjafakorti gegn
framvísun á persónuskilríkjum og
vottorði frá Vinnumálastofnun þar
sem fram kemur að minnsta kosti
50% bótaréttur úr Atvinnuleys-
istryggingasjóði ásamt staðfestingu
frá stéttarfélagi um að eiga ekki rétt
á styrk þaðan. Viðkomandi fer síðan
með staðfestinguna og fær kort hjá
þeirri stofnun eða fyrirtæki sem við á.
Hreyfing og heilbrigði eflir sjálfs-
traustið og styrkir sjálfsmyndina.
Sama getur átt við um greiðan að-
gang að metnaðarfullu almennings-
bókasafni. Auk þess veita heimsóknir
í bókasöfn, sundlaugar og líkams-
ræktarstöðvar kærkomna hvíld frá
amstri dagsins.
Eflum þrótt gegn atvinnuleysi
Gunnar I. Birgisson
segir frá aðstoð
Kópavogsbæjar við
atvinnulausa
»Hreyfing og heil-
brigði eflir sjálfs-
traustið og styrkir
sjálfsmyndina.
Gunnar I. Birgisson
Höfundur er bæjarstjóri í Kópavogi.
NÝLEGA sendi ég bréf til for-
ystu stjórnmálaflokkanna með til-
mælum um að jafnræði kynja
verði tryggt við uppröðun á list-
um fyrir kosningarnar. Ég ítreka
þessi tilmæli mín því samfélaginu
er brýn nauðsyn að sjónarmið,
reynsla og þekking kvenna jafnt
sem karla nýtist við endurreisn
samfélagsins. Þetta er hluti af
þeim lærdómi sem við hljótum að
draga af áföllum síðustu mánuða.
Það er skylda mín sem ráð-
herra jafnréttismála að benda á
hvernig tryggja megi betur en nú
er gert að jafnréttis og jafnræðis
hendur þeirra „ef svo ólíklega vill
til að kjósendur vilja ekki jafn-
rétti á þingi!“
Því fer fjarri að ég vantreysti
kjósendum en hitt er annað að ég
tel mjög mikilvægt að þess sé
gætt að sú kosningalöggjöf sem
Alþingi samþykkir sé ekki til þess
fallin að vinna gegn jafnrétti
kynjanna. Ég tel því mikilvægt að
við umfjöllun þingmanna um mál-
ið á Alþingi sé þetta haft sér-
staklega í huga.
kynjanna sé gætt. Það á ekki síst
við þar sem ráðum er ráðið um
mikilsverðustu mál samfélagsins
hverju sinni, á Alþingi.
Í Staksteinum Morgunblaðsins
í gær segir að nú sé komin upp
„skrýtin umræða“ um útfærslu á
hugmyndum ríkisstjórnarinnar
um að taka upp persónukjör í Al-
þingiskosningunum og því til vitn-
is vísa Staksteinar til vilja míns
um að gætt verði að jafnrétti
kynja í löggjöf um það mál. Stak-
steinar segja að ég vantreysti
kjósendum til að raða á listann og
vilji jafnframt grípa fram fyrir
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir
Staksteinum finnst jafnrétti skrýtið
Höfundur er félags-
og tryggingamálaráðherra.