Morgunblaðið - 11.03.2009, Qupperneq 36

36 Menning
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. MARS 2009
Eftir að hafa verið
dagsstund með
Richman var eins og það
hefði bráð af henni... 38
»
Á HÁSKÓLATÓNLEIKUM í Norræna hús-
inu í hádeginu í dag flytja Peter Maté píanóleik-
ari, Borgar Magnason bassaleikari og Frank
Aarnink slagverksleikari fjögur verk eftir Ás-
kel Másson tónskáld. Tvö verkanna eru frum-
flutt og eitt til er nú flutt í fyrsta skipti hér á
landi.
„Þetta eru allt einleiksverk,“ segir Áskell.
„Tvö verkanna eru fyrir píanó, Álfasteinn og
Fantasiestück, og er þetta heimsfrumflutn-
ingur á Álfasteini. Fantasiestück hefur verið
flutt víða; í Kína, í Þýskalandi, Danmörku …
Íslensk þjóðlög koma við sögu í báðum.
Verkið Kím, fyrir litla trommu, hefur verið
flutt mjög víða en þetta er frumflutningur á Ís-
landi. Það hefur verið leikið í flestum löndum
Evrópu, víða í Ameríku og í Asíu. Það er komið
á kennsludagskrá í mörgum háskólum.
Loks er fjórða verkið einleiksverk fyrir
kontrabassa sem kallast Ymur. Það er einnig
heimsfrumflutt. Það er einskonar etýða, hefst á
nokkuð hefðbundinn hátt en verður eins og
frjáls fantasía. Þetta verk reynir mjög á kontra-
bassaleikarann, það er farið vítt um tónheim
hljóðfærisins. Það sama má segja um hin verk-
in, þau gera öll miklar kröfur til flytjendanna.“
Er alltaf að; í átakinu
– Þér gengur greinilega vel að semja; þau
streyma frá þér verkin?
„Jú, ég er alltaf að; í átakinu, eins og Thor
Vilhjálmsson vinur minn segir,“ svarar Áskell
og hlær. Nú situr hann við og vinnur að keppn-
isverki fyrir alþjóðlega keppni ungs fólks í ma-
rimbuleik, keppni sem er hluti af listahátíð
Brno-borgar í Tékklandi. Þetta verður skyldu-
verk fyrir síðasta prufuspilið. Keppnin er í sept-
ember og situr Áskell í dómnefndinni. „Það er
alltaf gaman að vinna fyrir ungt fólk,“ segir Ás-
kell en þetta er í þriðja sinn sem hann er beðinn
um svona verkefni. „Það er skrýtið að heyra
verkið frumflutt margoft af ungu fólki, sem
kemur allsstaðar að. Maður heyrir svo ólíka
nálgun.“ efi@mbl.is
Reyna á flytjandann
Ný verk eftir Áskel Másson á Háskólatónleikum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Áskell Másson Verk eftir hann eru á efnis-
skrám tónleika víða og kennd í háskólum.
VATNSLITAMYND eftir Ásgrím
Jónsson frá árinu 1911, af sólarlagi
við Hornafjörð, seldist á uppboði
Gallerí Foldar á mánudag fyrir 3,2
milljónir króna. Önnur vatnslitamynd
eftir Ásgrím, af Arnarfelli, seldist á
tvær milljónir króna. Verðmat beggja
verkanna var 2,8 til 3 milljónir.
„Það gekk bærilega,“ sagði
Tryggvi P. Friðriksson uppboðshald-
ari. „Það var fullt hús og ágætlega
boðið. Eins og áður gekk mjög vel
með ódýrari verk, en þyngra með
sum dýrari verkin.“
Tryggvi segir Ásgrímsmyndirnar
hafa verið mjög fínar. „Myndin frá
Hornafirði er gersemi,“ sagði hann.
Misvel gekk með sölu verka eftir
Jóhannes Kjarval. Nokkuð lítil mynd
eftir hann, 33x73 cm, sem nefnist Vík-
ingarnir var slegin kaupanda á 1.350
þúsund krónur, vel yfir matsverðinu
sem var sex til átta hundruð þúsund.
Önnur Kjarvalsmynd fór á 650.000.
Stór stytta eftir Sæmund Valdi-
marsson seldist fyrir 1.050 þúsund
krónur. „Þetta er mjög gott verk eftir
Sæmund en líka afar gott verð fyrir
naívista. Það er ekkert framboð af
þessum verkum,“ sagði Tryggvi.
Ásgrímur á
3,2 milljónir
„Myndin er gersemi“
Sólarlag við Hornafjörð eftir Ásgrím
Jónsson, vatnslitamynd frá 1911.
MÁLVERK eftir
nokkra af meist-
urum íslenskrar
myndlistar eru
boðin upp í röð
uppboða í upp-
boðshúsi Bruun-
Rasmussen í
Kaupmannahöfn
þessa dagana. Á
mánudagskvöld
voru boðin upp
tvö málverk eftir Jóhannes S. Kjar-
val og eitt eftir Jón Stefánsson. Öll
seldust undir matsvirði.
Annað málverkanna eftir Kjarval,
úr Svínahrauni, var metið á 300.000
danskar en slegið á 180.000. Hitt
Kjarvalsverkið, landslagsmynd með
jöklasýn og flúri, var metið á 100.000
danskar krónur en slegið á 75.000.
Þá var málverk Jóns af „fjallalands-
lagi“ metið á 75.000 krónur en slegið
kaupanda á 60.000.
Ofan á verð við hamarshögg
leggst 31% uppboðsgjald og skattar.
Seld undir
matsverði
Kjarvalsmynd Fór
á 75.000 danskar.
NÁMSKEIÐ um „danska
sjónvarpsseríugaldurinn“
hefst hjá Endurmennt-
unarstofnun HÍ í kvöld og er
kennari Sveinbjörn I. Bald-
vinsson. Margir þekkja eflaust
þætti á borð við Taxa, Rejse-
holdet, Nikolaj & Julie, For-
svar, Krøniken, Ørnen,
Forbrydelsen og Anna Pihl.
En hvað veldur því að þessar
sjónvarpsseríur ná þeirri teng-
ingu við áhorfendur sem raun ber vitni? Handrits-
höfundurinn Dorte W. Høgh (Anna Pihl o.fl.) mun
m.a. fjalla sérstaklega um hina vinsælu þáttaröð.
Nánari upplýsingar eru á endurmenntun.is.
Sjónvarp
Sveinbjörn I.
Baldvinsson
Allt um danska
sjónvarpsvorið
HÖNNUÐURINN Karl
Aspelund heldur fyrirlestur í
Hafnarhúsinu á morgun kl. 20.
Mun hann skoða hvernig sam-
starf fólks úr mismunandi um-
hverfi og af ólíkum sviðum er
áhrifarík leið að nýsköpun í
hönnun. Aspelund kennir við
University of Rhode Island í
Bandaríkjunum ásamt því að
leggja stund á doktorsnám við
Boston University. Rannsókn-
arsvið hans er samspil hönnunar og sjálfsmyndar
þjóða og vinnur hann að bókinni Fashioning So-
ciety, sem fjallar um þátt hátískuhönnunar í þjóð-
félagsímynd Vesturlanda.
Hönnun
Leiðir til nýsköp-
unar í hönnun
Karl Aspelund
Sunnudaginn 15. mars kl. 14
verður Akureyrarmessa í Bú-
staðakirkju. Það eru allir vel-
komnir en Akureyringar og
þeir sem tengjast Akureyri eru
sérstaklega boðnir velkomnir.
Prédikun flytur Tryggvi Gísla-
son fv. skólameistari MA,
Kristján Jóhannsson stór-
söngvari syngur, Atli Guð-
laugsson leikur á trompet og
Akureyringar lesa bænir og
lestra. Prestur er sr. Pálmi Matthíasson og Kór
Bústaðakirkju syngur undir stjórn Renötu Ivan.
Boðið upp á kaffi og konfekt. Þetta er í fyrsta sinn
sem boðið er til Akureyrarmessu.
Tónlist
Kristján syngur
í Bústaðakirkju
Kristján Jóhanns-
son
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
„ÞETTA er mjög fallegur kons-
ert. Hann er lagrænn, en það er
líka mikið stuð í honum, því hann
er líka rytmískur,“ segir Elfa
Rún Kristinsdóttir fiðluleikari, en
hún leikur einleik með Sinfón-
íuhljómsveit Íslands á tónleikum
í Háskólabíói annað kvöld kl.
19.30. Viðfangsefnið er Fiðlu-
konsert nr. 2 eftir rússneska tón-
skáldið Sergei Prokofijev.
Elfa Rún byrjaði að æfa kons-
ertinn í haust. „Ég hef haft mjög
mikið að gera í vetur, en ég tók
febrúar allan í að æfa mjög stíft
og einbeita mér að verkinu.“
Fingurnir verða að hlýða
„Þegar ég byrja að æfa nýtt
verk byrja ég fyrst á því að læra
nóturnar og finna þær fingra-
setningar og bogastrok sem
henta mér,“ segir Elfa Rún, en
auðvitað eru ekki allir fingur
eins, ekki heldur á fiðluleikurum,
og hver og einn þarf að finna sína
lausn á því að raða fingrum á
hálsinn á sinn hátt, sama hvaða
flækjur og tækniþrautir tón-
skáldið leggur fyrir einleikarann.
Þá þarf að ákveða hvenær á að
strjúka boganum upp og hvenær
niður. Þetta er nefnilega aldrei
eins einfalt og það sýnist. „En
svo kynnist maður verkinu fljótt
þegar maður byrjar að spila og
móta sína eigin túlkun.“
Fiðlukonsertinn, sem var frum-
fluttur á Spáni haustið 1935, er
erfiður að sögn Elfu Rúnar, en
ekki á sama hátt og mörg önnur
erfið verk. „Það er slatti af
fingraflækjum í honum,“ segir
Elfa Rún, og eins og það sé ekki
mikið mál, bætir hún því strax
við að hann sé umfram allt fal-
legur og lagrænni og áheyrilegri
en fyrri fiðlukonsert Prokofijevs.
Betra að spila með hundrað
Elfa Rún segir alltaf smá
stress koma á fyrstu æfingu með
hljómsveit, en segir þó miklu
þægilegra að æfa konsert með
hljómsveit en með píanói. „Þann-
ig þekkir maður verkið og heyrir
í sinni réttu mynd, og þess vegna
er oft auðveldara að spila konsert
með hljómsveit en píanói. Það er
líka öðruvísi að spila með hundr-
að manns en einum. Ég er ekki
búin að hitta stjórnandann, en
oftast leyfa hljómsveitarstjórar
einleikurum að ráða ferðinni í
túlkun konsertsins. En auðvitað
verðum við að fara sameiginlega
leið, og vonandi höfum við
Bringuier svipaða sýn á verkið.“
Önnur verk á efnisskránni eru
Helix eftir finnska hljómsveit-
arstjórann og tónskáldið Esa-
Pekka Salonen og Sinfónía nr. 4
eftir Beethoven. Hljómsveit-
arstjóri á tónleikunum er Lionel
Bringuier.
Fingraflækjur og fegurð
Elfa Rún Kristins-
dóttir leikur fiðlu-
konsert nr. 2 eftir
Prokofijev með
Sinfóníuhljóm-
sveitinni
Morgunblaðið/Golli
Sameinuð Elfa Rún hafði ekki hitt stjórnandann, Lionel Bringuier, er við-
talið var tekið en var leidd á hans fund af ljósmyndara Morgunblaðsins.
„ÉG hef nú ekki prjónað síðan í
grunnskóla og man varla hvern-
ig það er,“ segir Elfa Rún hlæj-
andi og að því er virðist undr-
andi á spurningunni um það
hvort hún hafi tíma fyrir áhuga-
mál og frístundir – jafnvel
prjónaskap, þegar hún er í mikl-
um æfingaham eins og nú í
febrúar. „Maður verður að ein-
beita sér að verkinu en ég þarf
auðvitað pásur inn á milli. Ég bý
í Berlín og þar er margt um að
vera, ég fer eitthvað út, hitti
vini mína.“
Enginn prjónaskapur