Morgunblaðið - 09.05.2009, Qupperneq 29

29
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. MAÍ 2009
ÞANN 1. mars áttu
kauptaxtar verkafólks
að hækka samkvæmt
kjarasamningum sem
undirritaðir voru á síð-
asta ári um 13.500 krón-
ur. Samkomulag samn-
inganefndar ASÍ og
Samtaka atvinnulífsins
kom hins vegar í veg
fyrir það. Áður hafði
farið fram umræða inn-
an aðildarfélaga Al-
þýðusambandsins um endurskoðun
samningsins. Góður meirihluti var
fyrir því að leggja til frestun á
hækkunum fram á sumarið og var
tekist á um málið innan sambands-
ins.
Þessari niðurstöðu mótmæltu sex
öflug stéttarfélög á landsbyggðinni
sem vakið hafa athygli fyrir baráttu
sína fyrir bættum kjörum verka-
fólks. Þau töldu eðlilegt að fyr-
irtækjum yrði gert að standa við
gerða kjarasamninga þar sem mörg
þeirra hefðu fulla burði til þess. Í
öðru lagi töldu þau eðlilegt að fé-
lagsmenn aðildarfélaga Alþýðu-
sambandsins fengju tækifæri til að
gefa upp sína afstöðu
með því að greiða at-
kvæði um frestunina.
Meirihlutinn hlustaði
ekki á þessi rök og
hélt sínu striki.
Reyndar kom boð frá
forseta Alþýðu-
sambandsins um að
félögunum sex væri
frjálst að yfirgefa
samflotið, sem er eftir
því sem ég best veit
einsdæmi í sögu sam-
bandsins. Hins vegar
lá það fyrir að félögin
voru bundin og komust því ekki frá
samningnum enda var það aldrei
ætlun þeirra.
Í pósti sem ég hef undir höndum
frá Samtökum atvinnulífsins er stað-
fest að félögin sex voru bundin af
ákvæðum samningsins og áttu því
ekki útgönguleið. Það voru mikil
vonbrigði að samningsaðilar skildu
ekki ganga frá því hvenær hækkunin
sem frestað var kæmi til fram-
kvæmda. Í dag er óljóst hvort eða
hvenær hún kemur til framkvæmda.
Verkafólk býr því áfram við algjöra
óvissu. Það er líka afar sérstakt að
grunnatvinnuleysisbætur, sem ekki
eru merkilegar, skuli vera 149.523
krónur á mánuði, eða hærri en
margir kauptaxtar verkafólks sem
starfar eftir kjarasamningum
Starfsgreinasambands Íslands en
þar eru byrjunarlaun 137.752 krón-
ur. Þetta gengur að sjálfsögðu ekki
upp og er ekki hvetjandi fyrir þá
hópa sem starfa eftir þessum kjör-
um, það er á launum sem eru fyrir
neðan atvinnuleysisbætur. Hefði at-
vinnurekendum verið gert að standa
við hækkanirnar 1. mars væru menn
ekki í þessari stöðu.
Það er gleðilegt til þess að vita að
fjölmörg fyrirtæki hafa farið að til-
mælum félaganna sex og hækkað
laun starfsmanna, ekki síst fyrirtæki
í sjávarútvegi. Barátta þessara sex
stéttarfélaga færði þúsundum laun-
þega hækkanir 1. mars í óþökk
ákveðinna afla. Það hlýtur hins veg-
ar að teljast nokkuð sérstakt að
Samtök atvinnulífsins hafi séð
ástæðu til að hvetja fyrirtækin í
landinu til að hækka ekki laun
starfsmanna þrátt fyrir að þau hefðu
burði til þess. Það gerðu þau með
bréfaskriftum og símtölum til at-
vinnurekenda. Ekki er ólíklegt að
símreikningurinn fyrir marsmánuð
hafi verið hár hjá samtökunum.
Framsýn – stéttarfélag Þingeyinga
sem er eitt þessara sex félaga hefur
falið lögfræðingum félagsins að
kanna lögmæti þess að launahækk-
unum var frestað. Félagið dregur í
efa að það standist enda hefur
ákvæðinu verið ætlað að verja kjör
verkafólks og leiðrétta þau, hafi for-
sendur kjarasamningsins brostið
eins og nú liggur fyrir og enginn
deilir um. Það er alveg ljóst að Sam-
tök atvinnulífsins og samninganefnd
Alþýðusambands Íslands verða að
tryggja að umsamdar launahækk-
anir sem koma áttu til framkvæmda
1. mars komi í vasa verkafólks strax
í sumar. Við annað verður ekki unað.
Eftir Aðalstein Á.
Baldursson » Það er alveg ljóst að
Samtök atvinnulífs-
ins og samninganefnd
ASÍ verða að tryggja að
umsamdar launahækk-
anir sem koma áttu til
framkvæmda 1. mars
komi í vasa verkafólks
strax í sumar.
Aðalsteinn Á.
Baldursson
Höfundur er formaður
Framsýnar – stéttarfélags.
Verkafólk á rétt á launahækkunum
MÆTUR frambjóð-
andi og grjótharður
andstæðingur ESB-
aðildar Íslands sagði
rétt fyrir kosningarnar
á dögunum að ráð við
efnahagskreppunni
væri að fólk hérlendis
borðaði meira af ís-
lenzkum mat. Ég veit
reyndar ekki fyrir víst
hvað kallast íslenzkur
matur núna. Það hugtak gæti verið
teygjanlegt, því talað er í fréttum
um „íslenzkt kaffi“ vegna þess að
baunirnar eru brenndar og malaðar
á Íslandi. Eftir því ætti íslenzkur
fiskur að breytast í bandarískan fisk
þegar hann kemur út úr vinnslu-
stöðvum þar í landi.
Í ungdæmi mínu var íslenzkur
matur alls konar súrmeti, blóðmör,
lifrarpylsa, sviðafætur og sviðasulta,
lundabaggar og enn
fleira. Þetta svarar
áreiðanlega til málvit-
undar mjög margra.
En kannski geri ég
frambjóðandanum
rangt til, kannski er
kaffið hans íslenzkt ef
það er brennt og malað
á Akureyri, til dæmis.
Ég veit þetta sem
sagt ekki, held mér í
bili við það merking-
arsvið sem hugtakið
„íslenzkur matur“ hef-
ur í málvitund minni og brýni fyrir
öllum að taka upp nýjan sið til þess
að vinna bug á bankahruninu, efna-
hagshruninu, gjaldmiðilshruninu,
nefnilega að borða meira af súrmat.
En nú vandast málið. Landbún-
aðurinn getur ekki skaffað okkur til
langframa nægan súrmat, guma þó
bændasamtökin af því sem þau kalla
„fæðuöryggi“ og þykir fínt orð
handa kerfinu. Hvorki landbúnaður
né sjávarútvegur, þessar gleið-
mynntu atvinnugreinar, gætu haldið
lífi í allri þjóðinni ef á reyndi, tryggt
henni fæðuöryggi. Ekki er nóg með
að þær séu í botnlausum skuldum –
og án aðildar að ESB – heldur ber
landið ekki þann kvikfjárbúskap
sem til þyrfti né sjórinn frekari
veiðar svo miklu nemi. Allt hefur
verið nagað næstum inn að beini til
sjós og lands. Og þjóðinni fjölgar
jafnt og þétt. Ég get svarið að ég
skyldi borða íslenzkan mat frá
morgni til kvölds, á hálftíma fresti,
ef ég vissi að það gerði efnahags-
ástandið viðráðanlegra. En hvernig
á ég að vita það? Hver getur sannað
það fyrir fram?
Nei, efnahagsvandinn hlýtur að
liggja dýpra. Hann hlýtur að teygja
anga sína til Krónkarlanna. Það eru
merkilegir menn, Krónkarlarnir.
Þann hóp skipa meðal annarra þeir
sem segja að við þurfum að borða
meira af íslenzkum mat til þess að
losna úr bankahruninu, efnahags-
hruninu, gjaldmiðilshruninu og líka
þeir sem fengu fiskveiðiheimildirnar
í skírnargjöf, fermingargjöf, brúð-
argjöf. Krónkarlarnir eru til að
mynda svo sjálfstæðir að þeir geta
ekki hreyft sig, hvorki aftur á bak
né áfram, án búvéla, skipa og margs
konar tæknibúnaðar sem þeir urðu
að kaupa í útlöndum, ekki sízt af
þjóðum sem þeir fyrirlíta, þjóðum
sem samt eru nógu góðar til þess að
kaupa af þeim sjálfum hrossin og
fiskinn.
Við getum auðvitað japlað á ís-
lenzkum mat eins lengi og hann
hrekkur til. En hvað gera Krónkarl-
arnir þegar ekkert er lengur í súr-
tunnunum, skreiðarhjallarnir
standa tómir og hvorki má fjölga
fénaði sökum ofbeitar né auka
aflann úr sjó sökum ofnýtingar
fiskistofna? Eða getur sjávarútveg-
urinn skaffað okkur nóg í soðið
kvölds og morgna allan ársins hring
um langa framtíð og selt samtímis
fisk til hinna fyrirlitnu þjóða eins og
verið hefur? Fæðuöryggið, hvort
heldur í landbúskap eða útvegi,
virðist eftir allt saman vera gjald-
eyrismál.
Annars er skemmst frá því að
segja að við Íslendingar þykjum nú
einhver mestu roðhænsni sem um
getur í heiminum. Það kann að bæta
mannorðið að borða íslenzkan mat í
öll mál, en lagar tæpast að ráði hina
víðfrægu skuldastöðu.
Lýðveldið okkar er orðið haust-
legt. Við sem munum stofnun þess
og vorþytinn sem þá fór um þjóðlífið
gerumst í raun orðlaus af for-
undrun. Hverslags heimska, hvers-
lags glámskyggni, hverslags glæpir
valda því að nú skuli komið haust-
hljóð í vindinn?
Það var nú það
Eftir Hannes
Pétursson »Nei, efnahagsvand-
inn hlýtur að liggja
dýpra. Hann hlýtur að
teygja anga sína til
Krónkarlanna. Það eru
merkilegir menn, Krón-
karlarnir.
Hannes Pétursson
Höfundur er rithöfundur
búsettur á Álftanesi.
Gerir sig gleiðan Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins, lækkar sig svo hann sé í sömu sjónlínu og sjónvarpstökumaður.
Golli
Heiða B. Heiðars | 8. maí
Í kaffi með Jóhönnu
og Steingrími
Voðalega leiðist mér að
við skulum ekki eiga betri
orðabanka þegar „mót-
mæli“ eru annars vegar.
Enska orðið „demon-
strate“ er miklu betra í
þessu tilviki, gæti hugs-
anlega verið þýtt sem „kröfufundur“.
Tilgangur samkomunnar í dag var
nefnilega ekki að fara gegn einum eða
neinum, heldur að setja þrýsting á stjórn-
völd um að koma með alvöru úrræði fyrir
fólk og heimili landsins.
Hópurinn var rétt svo búinn að stilla
sér upp fyrir framan stjórnarráðið þegar
Jóhanna og Steingrímur komu út á tröpp-
ur og buðu nokkrum með sér inn til við-
ræðna. Það voru sex sem sátu fundinn og
ég var ein af þeim.
Flott „move“ hjá þeim og ég kann alveg
að meta það.
Það er eitthvað svo mannlegt að fá ein-
hverja fróun í því að stjórnarliðar heyri
milliliðalaust hvað manni finnst, hvort
sem það gerir svo eitthvert gagn eða ekki.
…
Meira: skessa.blog.is
Hildur Helga Sigurðardóttir | 8. maí
Það er þá hundur
í honum
Annars átti ég einu
sinni afar skemmtilegan
vin, einn af mörgum. Sá
átti forljóta, rauðeygða,
mjólkurhvíta tík, sem
hann nefndi Ísbirnu kall-
inn. Ísbirna greyið mun hafa verið albínói
og var þar að auki öll hin ólögulegasta í
vaxtarlagi. Jafnvel stuttur og digur
minkahundur af Ströndum hefði virst
straumlínulagaður við hliðina á þessum
skrýtna klumpi. Einhver áhöld voru um
hvernig seinna nafnið var til komið, því
það lá nokkuð ljóst fyrir að kallinn var
kvenkyns. …
Nokkru áður hafði óvenju stór köttur í
eigu þessa sama vinahóps safnast til
forfeðra sinna og verið fleginn.
Eftir það þótti hin besta skemmtun að
klæða Ísbirnu Kallinn í kattarfeldin, enda
skánaði hún heldur í útliti við það.
Meira: hildurhelgas.blog.is
Jón Magnússon | 7. maí
Einyrkjar í atvinnurekstri
njóta ekki velferðar
Það er hárrétt hjá Neyt-
endasamtökunum að
breyta þarf lögum um
greiðsluaðlögun þannig
að einyrkjar í atvinnu-
rekstri og smáatvinnurek-
endur geti sótt um
greiðsluaðlögun. …
Hugmyndin um greiðsluaðlögun á
jafnt við um smáatvinnurekendur sem
launþega og þess vegna er mér það
óskiljanlegt af hverju mátti ekki láta lög-
in ná til þessara aðila.
Meira: jonmagnusson.blog.is
BLOG.IS