Morgunblaðið - 13.11.2009, Blaðsíða 28

28 Umræðan BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. NÓVEMBER 2009
FÉLAG íslenskra félagsliða mót-
mælir harðlega þeim áformum
stjórnvalda sem fram koma í fjár-
lagafrumvarpi að skerða sídegis-
og dreifnám í Borgarholtsskóla um
helming. Telur félagið að hér sé
um vanhugsaða aðgerð að ræða
sem jafnvel geti stefnt fé-
lagsliðanámi í hættu. Skorar félag-
ið því á stjórnvöld að endurskoða
þessi áform. Í ljósi þeirra efna-
hagslegu og félagslegu hremminga
sem nú ganga yfir íslenskt sam-
félag hefur krafan orðið háværari
og þörfin fyrir fullorðinsfræðslu og
starfsmenntun meiri. Með starf-
rækslu á fjölbreyttri framkvæmd
félagsliðanámsins s.s. dag-, síðdeg-
is-, og dreifnáms er Borgarholts-
skóli í raun leitast við að koma til
móts við þessi sjónarmið.
Í þessu sambandi má nefna að
námskostir þessir hafa ekki síst
verið nýttir af konum víðsvegar af
landinu og á öllum aldri, sem af
ýmsum ástæðum hafa orðið að
hverfa frá námi á árum áður án
þess að ljúka námi til starfsrétt-
inda. Með eflingu þessa náms væri
því verið að koma til móts við
þarfir hóps á vinnumarkaði sem
hefur átt verulega undir högg að
sækja og er í verri stöðu en áður í
þeim þrengingum sem nú ganga
yfir samfélagið.
Efling á dreifnáminu og þeim
menntunar- og námsúrræðum sem
það býður upp á, væri því í sam-
ræmi við stjórnarsáttmála núver-
andi ríkisstjórnar varðandi aðgerð-
ir til að sporna gegn atvinnuleysi
og alvarlegum félagslegum afleið-
ingum þess.
Tiltekið er í stjórnarsáttmál-
anum sérstaklega að tryggja þurfi
öfluga fullorðinsfræðslu og gefa
fólki tækifæri til að nýta hæfileika
sína, þekkingu og metnað og að
virkja vinnufúsar hendur með
menntun. Í þessu sambandi skuli
ekki síst horfa til stöðu kynjanna
og mismunandi áhrifa á byggðir
landsins. Sérstök áhersla er lögð á
að stuðla að endurmenntun at-
vinnuleitenda. Kemur þetta og
fram í stöðugleikasáttmála rík-
isstjórnarinnar og aðila vinnu-
markaðarins sl. sumar og fyrri yf-
irlýsingum ríkisstjórnar um sama
mál. Er jafnvel að finna í yfirlýs-
ingum ríkisstjórnarinnar fyrirheit
um aukin peningaframlög til full-
orðinsfræðslu. Félag íslenskra fé-
lagsliða skorar á stjórnvöld að efla
og styrkja síðdegis- og dreifnám í
BHS.
Gera verður skýran greinarmun
á hefðbundnu námi og þessum
námskostum sem eru í boði í Borg-
arholtsskóla. Þeir námskostir sem
Borgarholtsskóli býður upp á í
dreifnámi og síðdegisnámi eru lítt
eða ekki í boði annars staðar, og
því ekki hægt að stunda annars
staðar eða með öðrum hætti. Í
engu er vikið frá framsettum
námsmarkmiðum skv. námskrá og
í kennslu eru bein samskipti nem-
enda og kennara nálægt því þau
sömu og í dagskólakennslu.
JÓHANNES A. LEVY,
formaður félags íslenskra
félagsliða.
Mótmæla áformum
stjórnvalda um skerð-
ingu á námi félagsliða
Frá Jóhannesi A. Levy
EKKI veit ég, lesandi góður, hversu
mikla þekkingu og reynslu þú hefur
af villtri, íslenskri náttúru, þar sem
hinn sterki leitar sér þar fanga sem
minnst mótstaða er. Allir þekkja
dýrbítinn sem lifir á músum, fuglum
og stundum lömbum en af því fær
rebbi viðurnefni sitt. Og svo rán-
fuglarnir og jafnvel spörfuglar, en
hjá hinum stærsta þeirra, hrafn-
inum, sýnist grimmdin oft rísa
hæst. „Eins og hrafnar í hross-
skrokk“ er gamalt máltæki sem lýs-
ir því þegar margir ráðast að einum
af grimmd.
Það gleymist vart neinum sem
orðið hefur vitni að slíkum atgangi
þegar mergð hrafna hoppar á
skrokknum, kannske varla dauðum,
með háværum skrækjum og góli,
rífandi, tætandi og slítandi, byrja
gjarnan á augunum þar sem við-
kvæmast er fyrir og fljótlegast að fá
kjaftfylli.
Merkilegt er það að hrafnar, eins
og margar aðrar skepnur, virðast
oft hafa foringja, sem stjórnar lið-
inu, hann stendur gjarnan lítið eitt
afsíðis uppi á þúfu, skrækir þar há-
stöfum og sýnist hvetja bræður sína
að duga nú.
Það er ljótt að segja það, en þessi
gamla sýn hvarflaði um hug mér
þegar ég las aðför starfssystkina sr.
Gunnars Björnssonar á Selfossi að
honum í Morgunblaðinu í morgun.
Ég ætla ekki að blanda mér í
fræðilegar umræður kirkjunnar
manna um heiður og siðferði, læt
mér þar nægja íslensk landslög, en
ætli margur sem um vélar mætti
ekki líta í eigið hugskot og skoða
þar sína eigin skugga áður en þeir
taka upp helgislepjuhætti faríseans
í dæmisögunni sem þeir leggja svo
gjarnan útaf.
SIGURFINNUR
SIGURÐSSON,
ellilífeyrisþegi, Selfossi.
Hrafnar í hrossskrokk
Frá Sigurfinni Sigurðssyni
HAFI Ólafur Thor-
dersen, bæjarfulltrúi
A-listans, verið að
senda tvöföld skilaboð
með greinaskrifum sín-
um í síðustu viku tókst
bæjarstjóra Reykja-
nesbæjar að senda frá
sér margföld skilaboð
með grein sinni í Morg-
unblaðinu sl. laug-
ardag. Tilefni skrifa
Ólafs voru að Reykjanesbæ hefur
borist erindi frá eftirlitsnefnd sveit-
arfélaga þar sem óskað er skýringa á
hallarekstri og skuldastöðu sveitar-
félagsins. Það eina sem Ólafur gerði í
greinaskrifum sínum var að vísa til
þessa bréfs nefndarinnar sem metur
skuldastöðu með því að leggja saman
skuldir og skuldbindingar.
Sveitarfélögum er heimilt að halda
skuldbindingum sem verða til vegna
húsaleigu utan efnahagsreiknings.
Aðeins þurfi að geta um slíkar skuld-
bindingar í skýringum með efna-
hagsreikningi. En þessi aðferð hent-
ar bæjarstjóranum margfalda í
samanburðinum við önnur sveitarfé-
lag. Þau sveitarfélög sem byggja fyr-
ir eigin reikning þurfa að færa lán-
tökur vegna þess í bækur sínar en
Reykjanesbær sem byggir í gegnum
félag úti í bæ gerir það ekki og því er
í raun ekki nægjanlegt að bera bara
saman efnahagsreikninga þegar
meta á stöðu þeirra. Húsaleigu-
skuldbindingar Reykjanesbæjar
voru skv. síðasta ársreikningi rúmir
12 milljarðar eða u.þ.b. 860 þúsund á
mann. Inn í þá tölu á eftir að reikna
afleiðingar hrunsins að stórum hluta,
þ.e. gengisfall krónunnar ásamt auk-
inni verðbólgu en rúmur helmingur
húsleigugreiðslna er gengistryggður
eða 55% og hinn hlutinn er verð-
tryggður. Ekki er heldur búið að
reikna inn í þetta skuldbindingu
vegna Hljómahallarinnar en kostn-
aður við byggingu hennar nemur nú
á þriðja milljarði króna. Það er því
ljóst að staðan er miklu verri en Eft-
irlitsnefndin tilgreinir í bréfi sínu. Í
tveimur undirflokkum í grein sinni
gerir bæjarstjórinn margfaldi lítið úr
framsetningu Ólafs og segir hann
tvöfalda skuldir sveit-
arfélagsins. Skoðum
þetta aðeins.
Greiðslur sem skila
auknu virði?
Bæjarstjórinn segir
Ólaf tvöfalda skuldir
þegar hann leggur sam-
an greiðslur til fyr-
irtækja í eigu sveitarfé-
lagsins eins og hann
orðar það í grein sinni.
Bæjarstjórinn segir
„hann á að vita að leigu-
greiðslur standa undir að greiða fjár-
festingu sem eykur virði okkar í fé-
laginu“. Hvaða röksemdafærsla er
þetta nú eiginlega? Það sama hlýtur
þá að gilda um skuldir sem hvíla á
sveitarfélaginu sjálfu. Því meira sem
við borgum upp í skuld því hærri
verður höfuðstóll okkar. Megum við
sem sagt sleppa því að bókfæra
skuldir sem við ætlum að greiða nið-
ur. Eru þá ekki öll sveitarfélög
skuldlaus skv. þessari túlkun bæj-
arstjórans? Hvar lærði hann þessa
hagfræði? Er nema von að illa gangi.
Tölur beint úr Árbók sambands
íslenskra sveitarfélaga?
Bæjarstjórinn þykist aldeilis hafa
náð vopnum sínum þegar hann les
það út úr Árbók sveitarfélaga 2008
að Reykjanesbær skuldi aðeins 1,3
milljónir á mann en meðaltal annarra
sveitarfélaga er 1,5 milljónir. Árbók-
in er þannig unnin að þar eru birtir
rekstrar- og efnahagsreikningar
sveitarfélaganna. Þar inni eru ekki
húsaleiguskuldbindingar en bæj-
arstjórinn margfaldi er ekkert að
benda á það. Þegar eftirlitsnefndin
skoðar rekstur sveitarfélaganna
skiptir það engu hvort um sé að ræða
skuld eða skuldbindingu. Hvort
tveggja þarf að greiða. Ekkert annað
sveitarfélag er með jafn mikið af
húsaleiguskuldbindingum utan efna-
hagsreiknings og Reykjanesbær. Því
hentar það bæjarstjóranum ágæt-
lega að nota bara tölurnar beint úr
Árbókinni en ekki aðferðina sem eft-
irlitsnefndin viðhefur. Ef þessar töl-
ur sem hann birtir í grein sinni eru
réttar á talan úr Reykjanesbæ að
viðbættum húsaleiguskuldbind-
ingum frá 2008 að vera 2,2 milljónir á
móti 1,5 að meðaltali. Íbúar í Reykja-
nesbæ skulda því 50% meira en íbúar
annarra sveitarfélaga að jafnaði. Það
er sú tala sem fæst með aðferðinni
sem eftirlitsnefndin viðhefur. Þessi
aðferð er ekki eitthvað sem bæj-
arfulltrúinn Ólafur Thordersen fann
upp, heldur aðferð lögskipaðrar
nefndar hverrar hlutverk er að fylgj-
ast með því að rekstur sveitarfélaga
á Íslandi sé í lagi og bregðast við
þegar rekstur þeirra er kominn á
ystu brún. Og á þeirri brún er
Reykjanesbær nú staddur.
Villurök
Það var í sjálfu sér fyrirséð að
bæjarstjórinn margfaldi myndi
bregðast við með þessum hætti. Nú
er hann kominn út á berangur með
allt í rugli og eina leiðin til þess
breiða yfir skelfilegan árangur í
rekstri sveitarfélagsins að grípa til
villuraka. Ein ástæða hallareksturs
segir bæjarstjóri vera þá að sjálf-
stæðismenn hafi verið svo fyr-
irhyggjusamir að grípa til út-
gjaldaauka til þess að forðast
atvinnuleysi. Því er til að svara að
það sem mest fór úrskeiðis í rekstri
sveitarfélagsins á síðasta ári var að
tekjur vegna offjárfestinga í bygg-
ingarlóðum brugðust. En þarna er
bara um að ræða árið 2008. Bæj-
arstjórinn ætti hins vegar að skýra
það út fyrir íbúum Reykjanesbæjar
hvers vegna sveitarfélagið hefur
nánast undantekningarlaust verið
rekið með halla frá því að hann tók
við stjórnartaumunum árið 2002. All-
an góðæristímann var Reykjanes-
bær rekinn með halla. Ætli ástæðan
fyrir bréfaskriftum eftirlitsnefnd-
arinnar sé ekki sú að gríman er fallin.
Bæjarstjórinn margfaldi
Eftir Guðbrand
Einarsson »Ekki er heldur búið
að reikna inn í þetta
skuldbindingu vegna
Hljómahallarinnar en
kostnaður við byggingu
hennar nemur nú á
þriðja milljarð króna.
Guðbrandur Einarsson
Höfundur er oddviti A-listans
í bæjarstjórn Reykjanesbæjar.
Sú var tíðin að næga
atvinnu var að hafa á
Akranesi og nágrenni,
nægur fiskur, Sem-
entsverksmiðjan,
sjúkrahúsið og heilsu-
gæslan, skólarnir o.fl.
Seinna bættist Járn-
blendiverksmiðjan við
inn á Grundartanga.
En svo breyttust tím-
arnir, mikið atvinnu-
leysi skall á og fólk tók
að flýja bæinn. Þá voru góð ráð dýr,
eitthvað þurfti að gera því á Akra-
nesi hefur alltaf verið duglegt fólk
með mikið vinnuþrek. Margar hug-
myndir voru ræddar og sú sem varð
ofan á hjá þáverandi stjórnvöldum
var álver við hliðina á Járn-
blendiverksmiðjunni. Amerískur álr-
isi vildi reisa verksmiðju og nú byrj-
aði ballið. Stofnuð voru samtökin
„Sól í Hvalfirði“, landinu til varnar
og alls konar hópar settu sig upp á
móti þessum áformum. Sagt var hátt
og skýrt: „Verið rólegir Skagamenn,
ef álverið kemur ekki fáið þið bara
eitthvað annað.“ Í fyrstu trúðu þessu
sumir því einn stjórnmálaflokkurinn,
Vinstri grænir, gerði sérstaklega út
á þetta og því hélt fólk að þeir væru
með hugann við stórt og mikið fyr-
irtæki með kennitölu og fram-
kvæmdastjóra. Var í því ljósi tekin
frá allstór spilda á Akranesi. Sem
betur fer tókst þessum öflum ekki að
leiða okkur yfir hvern lækinn á fæt-
ur öðrum í leit að sæl-
unni því stjórnvöld,
með Framsóknarflokk-
inn í broddi fylkingar,
voru með einn fugl í
hendi sem gaf af sér
tækifæri fyrir fólkið.
En sælan sem Vinstri
grænir lofuðu reyndist
tálsýn ein, enda hvíla
nú bara skuldir á spild-
unni góðu hér á Akra-
nesi sem enn stendur
tilbúin fyrir fyrirtækið
góða.
Við viljum „eitthvað
annað“. Þennan ljóta leik hafa nú-
verandi stjórnvöld verið að leika
gagnvart Húsvíkingum enda ráða nú
ríkjum Vinstri grænir með sína
töfralausn um „Eitthvað annað hf.“
Norðurál og Járnblendiverksmiðjan
hafa í mörg ár skapað fjölda fjöl-
skyldna góða afkomu og ekki má
gleyma öllum störfunum sem tengj-
ast þessum vinnustöðum og verða til
vegna margvíslegrar þjónustu og
vörukaupa í kringum þá. Nyti þess-
ara fyrirtækja ekki við væri Akranes
og nærsveitir illa staddar. Það þarf
oft kjark og áræði til að sigla á móti
straumnum, ef hann er þá í raun til.
Framsóknarfólk eins og aðrir nátt-
úru- og umhverfissinnar gerir sér
þrátt fyrir þetta grein fyrir því að
það getur verið dýrt að vera til og oft
þarf að taka ákvarðanir í atvinnu-
málum sem geta hugsanlega haft
áhrif á umhverfið. Það eru hinsvegar
til ýmsar lausnir til að koma í veg
fyrir þessi áhrif og fylgja þarf eftir
þeim stöðlum og þeim kröfum sem
við þurfum að gera. Á því sviði ættu
hinir sjálfskipuðu umhverfissinnar
að koma að málum og fylgjast með
mælingum á umhverfisáhrifum og ef
út af bregður þurfa fyrirtækin að
sjálfsögðu að bregðast við, ella verði
þeim lokað eftir tilskilinn frest. Slíkt
á jafnt að gilda um lítil sem stór fyr-
irtæki, í hvaða atvinnugrein sem þau
eru.
Það væri auðvitað mjög gott ef all-
ir gætu setið heima og skrifað bækur
eða gert kvikmyndir. Lífið er hins-
vegar ekki svo einfalt og ég hvet alla
til að kynna sér af sanngirni þá
miklu uppbyggingu sem átt hefur
sér stað í kringum verksmiðjurnar á
Grundartanga. Þetta segi ég þótt ég
vilji setja þessum verksmiðjum
strangari kröfur varðandi meng-
unarmál en þar treysti ég auðvitað á
stofnanir sem hafa eftirlitshlutverk á
því sviði og umhverfisráðuneytið. Ég
treysti því líka að umhverfissinnar
fari í auknum mæli að vinna með
samfélaginu sem þeir búa í í stað
þess að vinna á móti því.
Við viljum „eitthvað annað hf.?“
Eftir Kristján
Heiðar Baldursson »… ég hvet alla til að
kynna sér af sann-
girni þá miklu uppbygg-
ingu sem átt hefur sér
stað í kringum verk-
smiðjurnar á Grund-
artanga.
Kristján Heiðar
Baldursson
Höfundur er smiður.
ÉG VIL benda Ingibjörgu og öðr-
um þeim sem eru að verja gerðir
Baldurs Guðlaugssonar og slíkra
manna á eftirfarandi:
Maður í hans stöðu ætti að falla
með eigin braski og taka fallinu
„like a man“ eða eins og sú persóna
sem vinir hans og vandamenn hafa
verið að lýsa honum undanfarið.
Hann stendur einfaldlega ekki und-
ir þessum guðalýsingum, þvert á
móti var hann með gjörðum sínum
að lýsa sjálfum sér sem undirlægju
og óhæfum ríksstarfsmanni. Hver
tapaði peningum á því að hann fékk
sína og hvernig eignaðist hann þá
o.s.frv. Þetta vekur líka spurningu
um spillingu innan fjármálaeftirlits-
ins eins og frægt er orðið. Bullið í
ykkur er með eindæmum. Hinn al-
menni borgari fær ekkert nema
skuldir út úr braski slíkra manna
sem þú ert að verja. Aðgát skal
höfð í nærveru sálar ætti því frekar
við um þá sem núna standa uppi
með ekki neitt nema reiði, sundr-
aðar fjölskyldur og marga harm-
leiki sem nú eru að dynja á fjöl-
skyldum um land allt svo ekki sé
meira sagt.
Ég skora á þá sem verja slík fyr-
irmenni að hætta því, það veldur
einungis meiri reiði, hatri og fyr-
irlitningu í garð slíkra manna.
Við þurfum að losa okkur við
spillingaröflin til að geta öðlast
trúna á landi og þjóð að nýju.
Stattu með okkur kæra Ingibjörg.
„Guð hjálpi Íslandi.“
ÓLAFUR GUNNARSSON,
Hjallavegi 8, Reykjavík.
Guð hjálpi Íslandi
Frá Ólafi Gunnarssyni