Organistablaðið - 01.01.1986, Blaðsíða 15

Bflum söng kirkjunnar
— söng safnaðarins
Kirkja án söngs, kirkja án sálma?
Þessi setning stenst ekki í huga okkar, svo samofin er söngurinn allri trú-
ariðkun kirkjunnar. Við gætum allt eins sagt: kirkja án lofgjörðar, kirkja án
gleði eða bænar. Það er auðvitað engin kirkja.
Sennilega getur enginn hugsað sér kirkju án söngs og tónlistar. Svo má
heldur aldrei verða. Þvert á móti ber að efla sönginn innan hennar og þá sér-
staklega almennan söng safnaðarins. Það er mjög mikilvægt fyrir helgihald
kirkjunnar og getur aukið að mun þátttöku í messum og safnaðarstarfi
almennt. Aukin þátttaka í trúariðkun skilar sér í auknu safnaðarstarfi. Þessi
fullyrðing byggist m.a. á orðum Jesú í Jóhannesarguðspjalli 15.4: „Verið í
mér, þá verð ég í yður. Eins og greinin getur ekki borið ávöxt af sjálfri sér
nema hún sé á vínviðnum, eins getið þér ekki heldur borið ávöxt nema þér
séuð í mér.“ Ef við fáumst ekki til að iðka trúna og sækja þannig næringu til
Krists, getum viðekki boriðávöxt í daglega lífinu, ekki frekaren greinin sem
ekki er á vínviðnum.
Sálmurinn er eign safnaðarins, ekki bara kórsins.
Söngur og tónlist hefur frá öndverðu gegnt miklu hlutverki í trúariðkuninni
og því er ábyrgð þeirra mikil, sem þessum þætti stjórna.
Ef við skoðum aftur í aldir, þá má sjá að sálmarnir voru samtvinnaðir lífi
fólks, lífi kirkjunnar. Sálmar Biblíunnar sýnaþetta hvað best, en þargefurað
líta mikið úrval sálma, sem nota má við hin margvíslegustu tilefni og í marg-
víslegum aðstæðum. Þeir sálmar eru sá farvegur sem einstaklingurinn eða
kirkjan getur notað til að láta í Ijós þakklæti til skaparans og lífgjafans, jafnt
sem að sýna umkomuleysi sitt, biðja um styrk, eða fela harm sinn Guði. Jafn-
framt notar Guð þá sömu sálma sem farveg fyrir boðskap sinn, fagnaðarer-
indið, til einstaklingsins eða til kirkjunnar allrar. Þannig eru sálmarnir kirkj-
unni lífsnauðsyn, til viðhalds og til starfs.
Til að sálmur verði raunveruleg eign einstaklingsins eða safnaöarins,
verður viðkomandi að fá að flytja hann. Hægt er að lesa sálm en miklu áhrifa-
ríkara er að syngja hann, ekki síst ef margir eru saman komnir eins og í
messunni. Af þessari ástæ&j á kórinn ekki að syngja sálminn fyrir söfnuðinn
heldur með söfnuðinum, leiða söfnuðinn í söngnum. (Organistinn var áður
fyrr kallaðurforsöngvari, og segir það mikið um hlutverk hans í kirkjunni.)
Safnaðarsöngur og kórsöngur. Ekki bara annað hvort.
Skipta má söng kirkjunnar í tvo meginflokka, sálma sem söfnuðurinn
ORGANISTABLAÐIÐ 15