SunnudagsMogginn - 05.09.2010, Side 15

5. september 2010 15
Joly gagnrýndi brottflutning sígaun-
anna harðlega og sagði að hann bæri vitni
kynþáttafordómum á vegum ríkisins.
„Ég notaði þau orð og var á undan
Sameinuðu þjóðunum og katólsku kirkj-
unni, sem notuðu svipað orðalag,“ segir
hún. „En þessar aðgerðir voru einnig
ólöglegar og stönguðust á við tilskipanir
Evrópusambandsins um ferðafrelsi fólks.
Þetta er leið til að höfða til verstu til-
hneiginga fólks. Sumir hugsa þegar þeir
sjá fólk betla að þeir vilji ekki þurfa að
hafa það fyrir augunum. Ef hægt væri að
láta þetta fólk hverfa yrði heimurinn
betri. Raunveruleikinn er sá að við höf-
um ekki fundið lausn á innflytj-
endavandanum í Evrópu og innflytj-
endur skipta milljónum.“
Ómennskt og stangast á við lög
Joly segir að flökkulíf sígaunanna sé ekki
í takti við kyrrsetusamfélög samtímans í
Evrópu. „Við tókum ákvörðun og ætlum
í næstu viku að leggja ályktun fyrir Evr-
ópuþingið í Strasbourg, sem ég vona að
fái meirihluta, þess efnis að tekið verði á
málefnum innflytjenda, ekki bara sí-
gauna, því að þeir eru evrópskir rík-
isborgarar og eiga rétt á heilbrigðisþjón-
ustu og menntun. Það er skylda okkar að
tryggja að börnin þeirra geti gengið í
skóla. Kannski verður það gert með því
að fá þeim kennara, sem getur ferðast
með þeim, ég veit það ekki. En þetta
verður ekki leyst í hverju þjóðríki fyrir
E
va Joly er komin í forseta-
framboð. Árið 2012 ætlar hún
að bjóða Nicolas Sarkozy, for-
seta Frakklands, byrginn undir
merkjum nýs stjórnmálaafls, sem heitir
Europe Ecologie og leggur áherslu á um-
hverfismál án þess að geta kallast hefð-
bundinn græningjaflokkur. Joly segir að
hugmyndafræðilegur grunnur framboðs
hennar verði margþættur og áhersla
verði lögð á umhverfismálin.
„Við teljum að það sem Europe Ecolo-
gie hefur fram að færa, sé það sem fólk
þurfi og vilji,“ segir hún. „Þetta getur
orðið til að breyta lífi fólks, gefa athöfn-
um einstaklinga merkingu og þá tilfinn-
ingu að vinna í þágu framtíðarinnar, fyr-
ir barnabörnin, að stöðva eyðingu
umhverfisins með því að breyta venjum
okkar, til dæmis einangra húsin okkar
betur og fara betur með orkuna. Við
verðum að búa okkur undir það að auð-
lindirnar þverri og breyta neyslunni.
Þessum skilaboðum mun ég koma á
framfæri.“
Út með kjarnorkuna
Joly bendir á að Frakkar hafi gengið
þjóða lengst í Evrópu í að nota kjarnorku
til að framleiða rafmagn.
„80% af raforkunni okkar koma frá
kjarnorkuverum,“ segir hún. „Við viljum
hætta að nota kjarnorku til að framleiða
rafmagn, en munum gera það með skyn-
samlegum og yfirveguðum hætti. Það
verður ekki gert með því að skrúfa fyrir
daginn eftir kosningar. Við munum byrja
á að fjárfesta í sólarorku, vindmyllum og
öðrum endurnýjanlegum orkugjöfum. Í
Frakklandi hefur fjárfesting í kjarnorku
tekið fé frá öðrum kostum. Í heiminum
er kjarnorka aðeins notuð til að framleiða
2% af orkunni, sem er notuð. Jafnvel
þótt við tvöfölduðum kjarnorkunotk-
unina myndi það aðeins draga úr út-
blæstri koltvísýrings um 5% og auk þess
myndi þá ganga hratt á birgðirnar af
úrani. Þannig að það er ekki lausn og er
auk þess hættulegt vegna þess að við vit-
um ekki hvernig á að fara með úrgang-
inn. Þá er þetta dýr kostur. Í verðið á raf-
magninu er ekki reiknaður kostnaðurinn
við að reisa kjarnorkuverin og rífa þau.
Við teljum að þetta sé gamaldags tækni í
ætt við jarðefnaeldsneyti. Ég vil draga úr
neyslunni og leita annarra kosta.“
Joly segir einnig að hún vilji að land-
búnaður verði sjálfbær og maturinn
framleiddur í grennd við heimili neyt-
enda.
„20% af útblæstri gróðurhúsaloftteg-
unda má rekja til viðskipta,“ segir hún
og vísar þar til hinna gríðarlegu flutn-
inga, sem eiga sér stað á varningi heims-
horna á milli. „Það þýðir að ef við mynd-
um hætta að borða vínber frá Argentínu í
janúar myndum við spara. Þetta er nýr
hugsunarháttur.“
Joly hefur áhyggjur af fjölbreytni í líf-
ríkinu. „Allt í einu eru býflugur, sem
frjóvga blóm, að hverfa. Við verðum að
taka náttúruna með í reikninginn. Þetta
er til marks um að við þurfum að breyta
viðmiðunum, sem við notum til að mæla
auðlegð. Kostnaðurinn við tortímingu
býflugnanna er hvergi mældur í þjóð-
arframleiðslunni. Hins vegar eru slys og
útfarir jákvæðir þættir í þjóðarfram-
leiðslunni. Þess vegna viljum við breyta
því hvernig hún er mæld.“
Hvernig á að tryggja öllum hlutdeild?
Næst víkur Joly að þjóðfélaginu sjálfu:
„Við teljum einnig að við höfum búið til
hræðilegt samfélag, auði er safnað á fáar
hendur og stöðugt fleiri eru útilokaðir. Í
Frakklandi eru fjórar og hálf milljón
manna án atvinnu. Milljónir innflytj-
enda, sem við sóttum á sjöunda áratugn-
um, eru einangraðar. Þetta er annað
stórmál: hvernig á að tryggja að enginn
verði útilokaður frá þjóðfélaginu, að allir
fái hlutdeild í því.“
Mál innflytjenda hafa klofið franskt
samfélag. Komið hafa fram tillögur um
að banna múslímskum konum að bera
slæður og hart hefur verið deilt um
ákvörðun stjórnar Sarkozys um að flytja
sígauna úr landi. Spjótin beinast meira að
segja að framboði Joly, sem fluttist til
Frakklands frá Noregi á yngri árum.
„Hægri öfgamenn hafa stigið fram og
sagt: Hún getur ekki boðið sig fram til
forseta vegna þess að hún er ekki með
beina tengingu við franska jörð, við
Frakkland. Þetta þýðir að skilningur ný-
lendutímans á þjóðerni er enn við lýði,
það eru fyrsta flokks ríkisborgarar og
annars flokks. Ég held að í höfði núver-
andi forseta séu hinir raunverulegu
Frakkar hvítir, ungir, fallegir, klárir og
svo framvegis. En heimurinn er ekki
svona lengur. Við erum land margra
kynþátta og menningarheima. Ef það á
að reyna að afneita því komumst við ekki
áfram.“
sig. Ísland, Noregur og Belgía geta ekki
gert þetta hvert í sínu lagi. Það þarf að
gerast innan Evrópu.
Sá sem heimsækir búðir sígauna sér að
þeir búa við skelfilega fátækt og að-
stæður. Óbærilegt er að horfa upp á þeg-
ar ruðst er á jarðýtum inn í búðir þeirra
og vagnalestirnar eyðilagðar. Við verðum
að byrja á að segja að reglurnar verði
virtar, sem þýðir að hætta verður að fara
í búðirnar og senda hópinn burt. Þess í
stað á að taka fyrir mál hvers og eins og
fara yfir það hvort viðkomandi hafi verið
í landinu þrjá mánuði eða meira. Þeir,
sem hafa verið lengur, verða að fara, en
þeir, sem aðeins hafa verið í tvær vikur,
fá að vera. Þetta er ómennskt og stangast
á við lagalegar skuldbindingar í Evrópu.
Ekki bætir úr skák þegar maður veit
hvers vegna hann gerir þetta. Hvers
vegna byrjaði Sarkozy þessa herferð?
Vegna þess að hann hélt að það mundi
auka vinsældir sínar og draga athyglina
frá máli Liliane Bettencourt, erfingja
L’Oreal, og ráðherrans Erics Woerth sem
er hættulegt fyrir hann. Þetta finnst mér
einnig óbærilegt. Svona viljum við ekki
hafa stjórnmál.“
Sama dag og viðtalið fór fram kom í
ljós að Woerth hafði þvert á yfirlýsingar
um að hann hefði engin afskipti haft af
málinu sent bréf til að þrýsta á að vinnu-
veitandi konu hans yrði heiðraður af rík-
inu. Sami maður stjórnar hluta af auð-
æfum Bettencourt og því hafa komið
fram ásakanir um hagsmunaárekstur.
„Daglega komumst við að því að þeir
ljúga upp í opið geðið á okkur og þetta er
skelfilegt fyrir trúverðugleika stofnana
okkar.“
Joly rekur annað spillingarmál, sem á
sér lengri aðdraganda.
„Flokkur Sarkozys, UMP, hefur und-
irritað samkomulag við borgarstjóra Par-
ísar um að hann greiði borginni 2,2 millj-
ónir evra vegna tjónsins út af skálduðum
störfum, sem Jacques Chirac veitti vin-
um sínum þegar hann var við völd. Það
er engin ástæða í heiminum til að þessi
stjórnmálaflokkur borgi persónulegar
skuldir Chiracs eða persónulegar skuldir
eiginkvenna ráðherra, ráðherrasona eða
annarra einstaklinga, sem Chirac vildi
gera vel við. Þetta er ólöglegt og það er
það ótrúlega: hvernig dirfast þeir að gera
ólöglegt samkomulag. Stjórnmálaflokkar
eða fyrirtæki þurfa að virða tilgang sinn.
Það má ekki nota peninga félaganna til að
Eva Joly ætlar að bjóða sig fram til forseta í Frakk-
landi árið 2012. Verkefni hennar á Íslandi áttu ekki
að vera til frambúðar og nú hillir undir lok þeirra,
en hún er ánægð með gang rannsóknar sérstaks
saksóknara á bankahruninu.
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Þurfum að endur-
heimta hugrekkið
’
Og ég trúi því að hægt
sé að breyta hlutum
og það geti smitað út
frá sér. Ég hef fundið það á
fundum græningja í Frakk-
landi. Þúsundir manna
koma og maður finnur og
vonar að hægt sé að vekja
meiri vonir. Ekki er vanþörf
á, við höfum aldrei verið
ríkari en í dag, en þessi til-
finning óréttlætis og ein-
angrunar gerir fólk mjög
óhamingjusamt. Mikilvægi
einstaklingsins hefur aldrei
verið meira.