SunnudagsMogginn - 05.12.2010, Blaðsíða 18

18 5. desember 2010
Á
rni Bergmann rithöfundur og blaðamaður er höfundur ævisögu
Gunnars Eyjólfssonar leikara en hún ber titilinn Alvara leiksins.
Þeir Gunnar eru vel kunnugir og báðir uxu þeir úr grasi í Kefla-
vík. „Gunnar er níu árum eldri en ég en í Keflavík þekktust allir
og þegar ég byrjaði í blaðamennsku árið 1962 þá var það fyrsta sem ég gerði
að fylgjast með Gunnari æfa Pétur Gaut,“ segir Árni. „Ævisaga sem þessi er
að mestu leyti sjálfsmynd og þá sakar ekki að sá sem hana skrifar hafi góðar
forsendur til að setja sig í spor viðmælandans. Við Gunnar vorum aldir upp í
þessu litla fiskiplássi, önduðum að okkur sömu saltfisklyktinni og þekktum
sama fólkið. Samskipti okkar teygja sig lengra. Ég, sem hef starfað við blaða-
mennsku og bókmenntaskrif, þurfti oft að koma í leikhús og fjalla um leikrit.
Svo er Gunnar kaþólikki og sú trú er áberandi þáttur í hans persónu og ég
þekki þann heim nokkuð vel því ég skrifaði tvær bækur í kaþólsku klaustri.“
Það er mikil dramatík í lífi Gunnars í æsku og framan af. Kom það þér á
óvart?
„Gunnar hefur sagt kunningjum sínum allmargar af þessum sögum en það
er alltaf margt ósagt um líf hvers og eins og vonandi kemur sem mest af því í
ljós þegar menn tala saman og vinna að bók eins og þessari. Svo er eitt með
ævisögur af þessu tagi: þær eru alltaf litríkastar framan af því minni manna
vinnur þannig. Þegar menn lýsa æskuárum sínum, þegar allt sem kemur
fyrir þá er nýtt og þar með merkilegt, verða til annars konar lýsingar en þeg-
ar menn lýsa því sem gerist þegar þeir eru orðnir fullorðnir og búnir að finna
sér ævistarf. Og þá er að leysa það á annan veg, til dæmis með því að spyrða
minningabrot og ályktanir saman í þemu.“
Gott að vera í klaustri
Snúum okkur að þér. Þú sagðist hafa skrifað tvær bækur í klaustri. Af
hverju kaustu að skrifa þar?
„Þegar ég skrifaði skáldsögu mína um Þorvald víðförla taldi ég vænlegast
til árangurs að vera í umhverfi sem tengdist einsetu og kaus að vera í and-
rúmslofti klausturs. Ég notaði kunningsskap minn við íslenska kaþólikka til
að komast í þýskt klaustur. Þetta gerði ég líka þegar ég skrifaði bókina Glím-
an við Guð. Það er afskaplega gott að vera í klaustri. Maður er laus við
heimskulegt áreiti og skynjar hversu mikið af því sem berst að eyrum er
óþarfi. Og maður nær þrisvar sinnum meiri árangri en ella í því sem maður
er að vinna vegna þess að kyrrðin greiðir allar götur um heilabúið.“
Það kom mörgum á óvart þegar vinstrimaður eins og þú skrifaðir Glím-
una við Guð, bók sem er hugleiðingar um trúmál. Hafa hugmyndir þínar
um Guð breyst mikið frá barnæsku og til dagsins í dag?
„Það er óhjákvæmilegt að svo verði. Flestir eru fæddir til ákveðinna trúar-
hugmynda og taka þeim sem sjálfsögðum hlut, því börnum finnst það eðli-
legt sem að þeim er haldið. Svo ganga menn af þessari barnatrú með ein-
hverjum hætti. Kannski verða þeir fyrir miklum vonbrigðum með hana og
síðan er spurningin hvað þeir kjósa sér í hennar stað því eins og Rússar segja:
Helgur staður mun ekki lengi standa auður. Síðan verða menn einatt fyrir
vonbrigðum með það líka sem kom í staðinn, hvort sem það er pólitísk
Viðtal
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Morgunblaðið/Golli
Hrifinn
af fjöl-
breytileika
tilverunnar
Árni Bergmann segist dæmdur til þess að
efast um allt sem sé honum mikils virði. Í
viðtali ræðir hann um ritstörf, menning-
arskrif, pólitík, trúarviðhorf og blaða-
mennsku.
Ég þoli illa fól og fanta en ég hef
verið svo heppinn að ég á auðvelt
með að umgangast alls konar fólk
í pólitík og trú.