Morgunblaðið - 07.04.2010, Blaðsíða 18

18 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. APRÍL 2010
„ÞAR URÐUM við
varir við hóp af þekkt-
um erlendum brota-
mönnum sem að við
snérum við og komum í
burtu.“
Þessi ummæli má
lesa á visir.is hinn 23.
mars og eru höfð eftir
yfirlögregluþjóninum á
Hvolsvelli. Tilefnið er
að lögreglan hafði rýmt
heimili næst gosstöðvunum og sett
upp vegatálma til eftirlits. Það sem
slær mig og marga aðra sem ég hef
talað við er að þekktir erlendir
brotamenn skuli geta komist upp
með það að athafna sig hér á landi og
með blessun yfirvalda! Hvers vegna
var þessum mönnum ekki vísað úr
landi þegar þessi vitneskja lá fyrir?
Svarið virðist, enn og aftur,
Schengen og samningar tengdir því.
Það er með ólíkindum hversu lengi
íslenskir stjórnmálamenn ætla að
láta það vera að ræða þá þjóðfélags-
ógn sem Schengen hefur fært ís-
lensku þjóðinni. Hvernig skyldi
standa á því? Fólk vill fá svar við
þessu.
Hvaða hagsmunir íslenskra
stjórnmálamanna liggja að baki því
að þeir hafa búið svo um stjórn-
sýsluna að hún getur ekki brugðist
við jafn augljósum aðstæðum og seg-
ir frá í umræddri frétt með því að
vísa þessum „þekktu erlendu brota-
mönnum“ úr landi án tafar.
Í aðdraganda þess að við gegnum í
Schengen birtust í fjölmiðlum grein-
ar eftir fólk úr öllum stjórn-
málaflokkum þar sem skynsemi þess
að ganga í Schengen var dregið í efa.
Sumir vöruðu beinlínis við því að það
ástand gæti skapast sem núna er
orðið staðreynd. Varnaðarorðum
þessa fólks var vísað á bug af stjórn-
málamönnum, sem voru hlynntir
inngöngu, sem óábyrgum, barna-
legum, þar væri á ferðinni fólk sem
sæi ekki út fyrir torfkofann, þetta
voru jafnvel útlendingahatarar.
Þessi sömu orð eru nú notuð um
þá sem vara við ESB-aðild.
Í umfjöllun um Schengen og kosti
þess má sjá ýmislegt
fróðlegt á vefnum log-
reglan.is. Áður en ég
kem að því vil ég minna
á að embættismenn og
stjórnmálamenn hafa,
sem dæmi, notað svo-
kallað SIS-kerfi sem
mikilvæga röksemd
fyrir hversu þarft það
er að vera í Schengen.
SIS-kerfið er kerfi þar
sem yfirvöld í Schen-
gen-löndunum geta
skráð ýmislegt, t.d. þekkta og eft-
irlýsta brotamenn, til upplýsinga
fyrir önnur samstarfslönd. Á vefnum
logreglan.is segir:
„Kemur landskerfi SIS þar að
góðum notum en lögreglumenn alls
staðar á landinu munu hafa aðgang
að því og geta flett upp nöfnum út-
lendinga sem þeir hafa afskipti af,
hvort heldur er vegna venjubundins
eftirlits eða af einhverju öðru sér-
stöku tilefni og kannað hvort þar séu
að finna upplýsingar um viðkomandi
einstakling. Er eftirlit sem þetta hjá
lögreglu einn af lykilþáttum þess að
Schengen-samstarfið virki sem
skyldi og því mjög mikilvægt að því
sé sinnt af kostgæfni.“
Hér er svo sannarlega þörf á að
staldra við! Með vísun til fréttarinn-
ar sem ég vitnaði til hér í upphafi er
rétt að spyrja hvað það er sem virk-
ar? Ég get ekki séð að það hafi komið
að gagni fyrir íslenska þjóðfélagið að
yfirlögregluþjóninn á Hvolsvelli gat
farið í SIS-kerfið og flett upp þessum
erlendu glæpamönnum og fengið það
staðfest að þarna voru á ferðinni er-
lendir glæpamenn! Því hvað segir í
fréttinni að hann hafði gert þegar
þessi vitneskja lá fyrir? Jú, hann
kvaddi þá og beindi þeim annað!
Miðað við fréttina eru „þekkt er-
lend glæpagengi“ hér með blessun
stjórnvalda.
Dómsmálaráðherra hefur við-
urkennt opinberlega (mbl.is
23.02.’10) að úrsögn úr Schengen
myndi „vissulega auka möguleika ís-
lenskra yfirvalda til að framfylgja
endurkomubönnum“.
Sem sagt Schengen virkar ekki!
Í hinu orðinu segir dómsmálaráð-
herra, í sama viðtali, að ekki sé ráð-
legt að ganga úr Schengen því „að ís-
lensk yfirvöld stæðu samt sem áður
berskjölduð gagnvart margfalt
stærri hóp erlendra glæpamanna
sem hér gæti hlaupið í skjól frá hand-
tökuskipunum sem skráðar hafa ver-
ið i SIS-kerfið“.
Nú! En þegar við vorum ekki í
Schengen og höfðum ekki SIS-
kerfið? Hvað gerðum við þá? Svarið
er: Vorum með landamæragæslu og
snerum þessu liði við á landamær-
unum.
Bretar og Írar eru ekki í Schen-
gen. Þeir fá samt aðgang að þessu
„frábæra“ SIS-kerfi. Bretar hafa
aldrei tekið það í mál að ganga í
Schengen. Af hverju? Það er vegna
þess að Bretland er eyja, segja þeir.
Lögmál Schengen eiga ekki við um
eyju, segja þeir.
Komum aftur að fréttinni sem
minnst var á hér í upphafi. Ég spyr
aftur: Hvers vegna var þessum
þekktu erlendu brotamönnum ekki
strax vísað úr landi?
Öll rök hníga að því að Ísland eigi
að segja sig úr Schengen. Við eigum
að halda uppi virku landamæraeftir-
liti. Bretar og Írar hafa aðgang að
SIS-kerfinu þótt þeir séu ekki í
Schengen. SIS-kerfið er í þeirra aug-
um bara enn einn gagnabankinn sem
hjálpar þeim að halda uppi lögum og
reglu. Það er ekkert sem bendir til
annars en við gætum líka verið í sam-
starfi um lögreglumál við Evr-
ópuþjóðir og fengið aðgang að gagna-
bönkum eins og SIS þótt við séum
ekki í Schengen.
Við getum vel bætt löggæsluna og
eftirlit á Íslandi þannig að erlend
glæpahyski sæju takmarkaðan til-
gang í því að koma hingað. Dóms-
málaráðherra hefur vaxið í áliti fyrir
það sem hann vill og ætlar að gera í
þessum málum. Rót vandans er
Schengen.
Þekkt erlend þjófagengi í
boði Schengen og stjórnvalda
Eftir Helga
Helgason
Helgi Helgason
Höfundur er stjórnmálafræðingur.
»Miðað við fréttina
eru „þekkt erlend
glæpagengi“ hér með
blessun stjórnvalda.
Í Alþingisræðu hinn
1. marz 2010, sagði for-
sætisráðherra lands-
ins:
„Maður veltir fyrir
sér: Er þetta ekki hálf-
gerður hráskinns-
leikur? Er þessi þjóð-
aratkvæðagreiðsla
ekki „marklaus“ þegar
fyrir liggur annað til-
boð á borðinu sem við
gætum fengið? Maður
veltir líka fyrir sér að ef svo færi að
samningar tækjust í þessari viku, og
eru bæði stjórn og stjórnarandstaða
að vinna í því, er þá ástæða til að
halda þessari þjóðaratkvæðagreiðslu
til streitu ef það liggur allt annar og
betri samningur á borðinu?“
Ummæli Jóhönnu Sigurðardóttur
um „marklausa“ þjóðaratkvæðið sem
fór fram 6. marz 2010, vöktu heims-
athygli og hlutu þá athygli ekki bein-
línis fyrir að mælt væri af djúpri
speki. Ætli margir landsmenn beri í
hjarta hljóðar þakkir til forsætisráð-
herrans, að nefna þjóðaratkvæðið
„hráskinnsleik“, eða séu henni sam-
mála um að þjóðaratkvæðið hafi ver-
ið „marklaust“? Ummæli forsætis-
ráðherrans vitna varla um virðingu
hennar fyrir Stjórn-
arskrá Íslands.
Efnahagsstríðið sem
nýlenduveldin Bretland
og Holland hafa háð
gegn Íslandi af grimm-
úðlegri hörku, hefur
fjarað út. Hið svonefnda
„marklausa“ þjóð-
aratkvæði almennings á
Íslandi, hefur stöðvað
harðsvíraðar árásir rík-
isstjórna í þessum ríkj-
um, sem beitt hafa fyrir
sig forsendulausri
kröfugerð og blygð-
unarlausu ofbeldi.
Ríkisstjórnir Bretlands og Hol-
lands hafa haldið því fram að þær
hafi greitt viðskiptavinum Icesave-
útibúanna fjármuni, sem þær hafa
ekki gert. Með þessar lygar að for-
sendu, hafa nýlenduveldin reynt að
innheimta himinháar upphæðir hjá
Íslendingum og notað til þess sví-
virðilegar þvinganir. Þjóðaratkvæðið
hefur þaggað niðri í þessum sjóræn-
ingjum og atburðarásin er loksins að
verða hliðholl almenningi í landi íss
og fárs.
Fram að því að Landsbankinn var
þjóðnýttur í október 2008, hafði
bankinn árum saman greitt iðgjöld
til innstæðutryggingakerfanna í
Bretlandi og Hollandi. Þess vegna
höfðu Icesave-útibúin í þessum lönd-
um fulla tryggingavernd, þegar
hrunið átti sér stað. Í Bretlandi
höfðu viðskiptavinir Icesave lág-
markstryggingu sem nam £50.000
(55.800) og í Hollandi lágmarks-
tryggingu sem nam 100.000.
Í Bretlandi greiddi Landsbankinn
tryggingaiðgjöld til FSCS (Financial
Services Compensation Scheme) frá
desember 2001 og í Hollandi til DNB
(De Nederlandsche Bank) frá marz
2006. Tryggingabæturnar sem þessir
tryggingasjóðir greiddu eru miklu
hærri en lágmarks-upphæðin,
20.887, sem reglur Evrópusam-
bandsins skilyrða. Þar af leiðandi
hefur Evrópusambandið engar lög-
legar ástæður til að leggja Bretum
og Hollendingum lið í efnahagshern-
aði þeirra gegn Íslandi.
Innstæðutryggingakerfin í Bret-
landi og Hollandi eru fjármögnuð af
starfandi bönkum í þessum ríkjum.
Þar af leiðandi hafa réttir aðilar
greitt viðskiptavinum Icesave-
útibúanna tryggingabætur og rík-
issjóðir landanna hafa ekki þurft að
inna neinar greiðslur af hendi. Hvers
vegna ætti almenningur á Íslandi að
vera nauðbeygður til að bæta rík-
issjóðum Bretlands og Hollands út-
gjöld, sem ekki eru til staðar?
Staðan er sú, að réttlát barátta al-
mennings á Íslandi er að vinna sigur
gegn ríkisstjórnum Bretlands og
Hollands. Ríkisstjórnir þessara
landa hafa ennþá einu sinni afhjúpað
einbeittan vilja ríkjanna til nýlendu-
kúgunar. Með réttu ættu allar þjóðir
heims að sameinast gegn þessum of-
beldisseggjum, sem nota sérhvert
tækifæri til að gera atlögu að varn-
arlausu fólki, með vopnavaldi eða
með efnahagshernaði eins og beitt
hefur verið gegn Íslandi.
Ef íslenskir ráðamenn hefðu bein í
nefinu, myndu þeir núna snúa vörn í
sókn. Gera þarf kröfu um bætur úr
hendi Breta, vegna beitingar hryðju-
verkalaganna gegn íslenskum hags-
munum. Gera verður þá bótakröfu að
skilyrði fyrir frekari samræðum við
nýlenduveldin um Icesave-málið.
Jafnframt er forgangsmál, að af-
nema lög númer 96/2009. Mikill
meirihluti þjóðarinnar hafnar for-
sendulausum kröfum Bretlands og
Hollands. Afnema verður öll merki
um þá smánarsamninga og smán-
arlög sem núverandi ríkisstjórn hef-
ur staðið fyrir, með einstæðum und-
irlægjuhætti.
Eftir Loft Altice
Þorsteinsson
Loftur Altice
Þorsteinsson
»Hvers vegna ætti
almenningur á
Íslandi að vera nauð-
beygður til að bæta
ríkissjóðum Bretlands
og Hollands útgjöld,
sem ekki eru til staðar?
Höfundur er verkfræðingur
og vísindakennari.
Nýlenduveldin niðurlægð með
„marklausu“ þjóðaratkvæði
ÞAÐ ER með ólík-
indum hvað við Íslend-
ingar erum skýrsluglöð
þjóð. Á hverju ári eru
sennilega framleiddar
hér á landi skýrslur alls
konar fyrir marga
milljarða króna ef allt
er reiknað. Venjulegar
skýrslur, ársskýrslur,
áfangaskýrslur, fram-
vinduskýrslur, hval-
veiðiskýrslur, starfsskýrslur,
byggðaskýrslur, svartar skýrslur,
kolsvartar skýrslur og bara nefndu
það. Þessi litla þjóð er með hundruð
manna í vinnu, ef ekki þúsundir, sem
hafa það helst fyrir stafni að búa til
skýrslur um allt milli himins og jarð-
ar. Og því lengri sem skýrslan er,
þess betra fyrir land og lýð.
Margir skýrslugerðarmenn kunna
sér ekki hóf og hafa alveg gleymt því
að oft er í löngu máli lítið sagt. Þar er
netið ekki undanskilið, nema síður sé,
en það er annar handleggur eins og
Svejk sagði forðum. Hvað er svo gert
með allar þessar blessuðu skýrslur?
Jú, þeim er flett af einhverjum. Svo
eru þær settar upp í hillur til augna-
yndis, niður í skúffur eða hreinlega
fleygt. Síðan oft ekki söguna meir.
Sannleikurinn er nú sá, að það er
löngu kominn tími á að segja hingað
og ekki lengra. Minnka þetta
skýrslufargan um 90% og banna
hreinlega að opinberar skýrslur séu
lengri en segjum 25 blaðsíður. Í
hæsta lagi 50 ef algjör lífsnauðsyn
krefur og þá með sérstöku leyfi Rík-
isendurskoðunar. Spara með því há-
ar fjárhæðir sem við þurfum nauð-
synlega að nota í annað. Spyrja má:
Er ekki heppilegra að skera niður
skýrsluflóðið og hlynna til dæmis
betur að einstæðum mæðrum og
sjúklingum? Maður hlýtur að vor-
kenna því blessaða fólki sem þarf að
pæla í gegnum allt þetta skýrslufarg-
an. Sjáið þingmennina okkar. Þarna
sitja þeir í skýrslustökkunum og geta
sig ekki hreyft! Og svo er það skýrsla
skýrslnanna upp á þúsundir síðna.
Guð veri með okkur.
Spaugstofan hefur líka framleitt
skýrslur eins og aðrir, en sá er mun-
urinn, að hjá þeim
drengjum er allt í
myndum og mæltu
máli sem allir skilja. Og
það sem meira er:
Húmorinn alls ráðandi!
En öllu gamni fylgir
nokkur alvara. Ef við
þurfum til dæmis að fá
að vita eitthvað um
hrunið, er ekkert annað
en renna yfir gamlar
Spaugstofur. Þetta er
allt þar. Allt sem máli
skiptir frá fyrsta degi.
Nú þurfum við eina nefnd og eina
skýrslu í viðbót upp á til dæmis 10
blaðsíður. Sú nefnd þarf að rannsaka
svart á hvítu hvað öll þessi skýrslu-
gerð kostar á ári og hvað við getum
sparað með því til dæmis að hafa Ís-
lendingasögurnar að leiðarljósi við
skýrslugerðina. Stutta og gagnorða
texta, öllum til yndisauka. Nefnd-
armenn ættu að vera venjulegt fólk
með almenna skynsemi í lagi. Þetta
er ekki margbrotið verk en þarf svo-
litla útsjónarsemi. Ætti ekki að kosta
mikið. Nú þurfa góðir þingmenn úr
öllum flokkum að koma með laglega
þingsályktun í málinu. Kannski er
það til of mikils mælst. Besti flokk-
urinn gæti þá hugsanlega tekið þetta
upp sem baráttumál með sínum
skemmtilega neikvæðu formerkjum,
sem þó segja mikinn sannleika. Hver
veit. Besti flokkurinn og Spaug-
stofan benda á vankantana sem
hvarvetna blasa við í okkar þjóð-
félagi og draga það sundur og saman
í beittu háði. Besti flokkurinn er yf-
irlýst grínframboð. En öllu gamni
fylgir nokkur alvara, jafnvel mikil al-
vara.
Eftir Hallgrím
Sveinsson
» Það er löngu kominn
tími á að segja hing-
að og ekki lengra.
Minnka skýrslufarganið
um 90% og banna að op-
inberar skýrslur séu
lengri en 25-50 bls.
Hallgrímur Sveinsson
Höfundur er bókaútgefandi og starfs-
maður á plani á Brekku í Dýrafirði.
Oft er í löngu máli
lítið sagt
MORGUNBLAÐIÐ birtir alla út-
gáfudaga aðsendar umræðugreinar
frá lesendum. Blaðið áskilur sér rétt
til að hafna greinum, stytta texta í
samráði við höfunda og ákveða hvort
grein birtist í umræðunni, í bréfum til
blaðsins eða á vefnum mbl.is. Blaðið
birtir ekki greinar, sem eru skrifaðar
fyrst og fremst til að kynna starfsemi
einstakra stofnana, fyrirtækja eða
samtaka eða til að kynna viðburði,
svo sem fundi og ráðstefnur.
Innsendikerfið
Þeir sem þurfa að senda Morgun-
blaðinu greinar eru vinsamlega beðn-
ir að nota innsendikerfi blaðsins.
Formið er undir liðnum „Senda inn
efni“ ofarlega á forsíðu mbl.is. Einnig
er hægt að slá inn slóðina
www.mbl.is/sendagrein.
Ekki er lengur tekið við greinum
sem sendar eru í tölvupósti.
Í fyrsta skipti sem formið er notað
þarf notandinn að nýskrá sig inn í
kerfið, en næst þegar kerfið er notað
er nóg að slá inn netfang og lykilorð
og er þá notandasvæðið virkt.
Ekki er hægt að senda inn lengri
grein en sem nemur þeirri hámarks-
lengd sem gefin er upp fyrir hvern
efnisþátt en boðið er upp á birtingu
lengri greina á vefnum.
Nánari upplýsingar gefur starfs-
fólk greinadeildar.
Móttaka
aðsendra
greina