Morgunblaðið - 16.11.2010, Blaðsíða 29

MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. NÓVEMBER 2010
Gardar Eide Einarsson erungur Norðmaður af ís-lenskum ættum sem vak-ið hefur athygli í alþjóð-
legum listheimi. Verk hans eru nú
sýnd í þremur sölum Listasafns
Reykjavíkur, Hafnarhúsi, undir yf-
irskriftinni „Power has a Fra-
grance“. Titillinn vísar til loft-
kennds efnis og verkin á
sýningunni fjalla um birtingar-
myndir valds sem eru í senn óá-
þreifanlegar og efnislegar.
Yfirbragð sýningarinnar bendir
til þess að „ilminn“ megi helst
tengja þvölum, óttablöndnum svita
og karlhormónum, lykt sem kann
að þykja sæt í vitum valdhafa. Í
verkinu Kaligúla sést svarthvítt,
geómetrískt form sem vísar í senn
til fallöxarinnar og til hesthöfuðs
(nánar tiltekið Incitatusar, eft-
irlætishests Kaligúla). Kolsvört
málning „drýpur“ af blaðinu, eða
höfðinu, líkt og ferskt blóð. Tvíræð
myndin gefur til kynna martrað-
arkennt ofbeldi, geggjun og óvissu.
Karlhormónar eiga vel við í þessu
samhengi, því myndir og textar
Gardars eru að miklu leyti sótt í
myndmál og orðfæri karllægrar
menningar í samtímanum, þ. á m.
táknmál götunnar; graffítí, bretta-
skreytingar, húðflúr, dreifibréf,
flögg og annað í þeim dúr – allt
hæfilega stíliserað og pönkað.
Samhengið er fyrst og fremst stór-
borgarlífið, ekki síst í Bandaríkj-
unum. Gardar sækir efnivið verk-
anna einnig í táknmyndir,
hugtakanotkun og tungutak lög-
reglunnar, í liti, efni og formgerð
opinberra stofnana. Vísanir í að-
ferðir auglýsingaiðnaðarins eru
áberandi í grafískum útfærslum.
Rastapunktar eru sýnilegir í upp-
stækkuðum ljósmyndum en þeir
leiða hugann að popplistamönnum,
auk þess sem formhyggja mínimal-
ismans, op-listarinnar og geómetr-
ískrar afstraksjónar svífur yfir
vötnum, enda vinnur Gardar mark-
visst með listsamhengi verkanna,
jafnvel þótt þau eigi rætur í skilta-
og auglýsingamenningu, ýmsum
menningarkimum og umfram allt
netinu þar sem þrífst ýmiss konar
óhugnaður tengdur undirheimum.
Listamaðurinn tekur tákn eða
upplýsingar sem eru á sveimi og
vinnur inn í sýningarsamhengi þar
sem ríkjandi litir eru svartur, hvít-
ur og grár. Verkin eru vel útfærð
og úthugsuð, og því sjónrænt gríp-
andi. Táknin eru svipt uppruna-
legu samhengi og ásýnd, merking
þeirra er brengluð enn frekar og
eru formræn útlitseinkenni ein-
stakra liststefna þar ekki undan-
skilin. Þannig leitast Gardar á
gagnrýninn hátt við að draga fram
hvernig uppreisn og andóf, hvort
sem er í listum, borgaralegri
óhlýðni eða í götumenningu, hefur
dagað uppi í útlitsiðnaðinum. Úr
verður sýning sem miðlar enda-
lausum óræðum upplýsingum og
um leið er merkingarleysið allsráð-
andi.
Loftið er þó lævi blandið og það
er andrúmsloft hins ósýnilega
valds sem listamaðurinn leitast við
að sviðsetja. Upplýsinga- og tákn-
mergðin endurspeglar hvernig
hegðun borgaranna er stýrt, hvort
sem það er af opinberu valdi og
hugmyndakerfum, peninga- og
markaðsöflum, samfélagshópum
eða af skilyrtu sjálfinu. Valdið er
alltumlykjandi, ofbeldi hefur grafið
alls staðar um sig eins og undir-
strikað er með myndum þar sem
byssumenn leynast á bak við ljósa-
staura, póstkassa og brunahana.
Yfirbragð sýningarinnar er
myrkt og torrætt, jafnvel fráhrind-
andi – það er ef til vill hinum töff-
aralega dauðarokksblæ að kenna.
Þessi blær er um leið helsti ljóð-
urinn þar eð hann þrengir sjónar-
hornið. Power has a Fragrance er
þó engu að síður ögrandi sýning
sem fjallar um það hvernig dulvit-
aðar hvatir og yfirvald togast á í
samfélagskerfinu.
Meitlað, kalt og beitt
Listasafn Reykjavíkur –
Hafnarhús
Gardar Eide Einarsson –
Power has a Fragrance
bbbnn
Til 9. janúar 2011. Opið alla daga kl. 10-
17. Aðgangur ókeypis. Sýningarstjórn:
Sara Arrhenius, Bonnier Konsthall,
Gunnar B. Kvaran og Hafþór Yngvason.
ANNA JÓA
MYNDLIST
Merki „Gardar sækir efnivið verkanna einnig í táknmyndir, hugtakanotkun
og tungutak lögreglunnar, í liti, efni og formgerð opinberra stofnana.“
Bókin Raddir úr fjarlægðhefur að geyma fimmtánsmásögur eftir Ingva ÞórKormáksson. Sögurnar
eru um Íslendinga í hversdeginum,
oft endurlit sögumanna til fortíðar.
Það er svolítið eins og höfundur
standi við barinn í pásunni (vísun í
fyrstu setninguna í bókinni) og rifji
upp með sjálfum sér sögur sem
hann hefur heyrt og annað sem hef-
ur komið fyrir hann sjálfan í gegn-
um tíðina, eitthvað sem er honum
eftirminnilegt úr hversdeginum.
Þetta eru hversdagslegar sögur, yf-
irleitt með óvæntum snúningi.
Ingvi Þór er ágætur penni og
skrifar fínan texta en það vantar
eitthvað í sumar sögurnar til að
gera þær áhugaverðar, þær eru
sumar hverjar of hversdagslegar.
Það er ekki á allra færi að gera
hversdaginn áhugaverðan og óá-
hugaverðar persónur spennandi.
Ingva Þór tekst það í nokkrum sög-
um en aðrar eru bara þreytandi
lesning eins og „When in Rome …“,
„Só hó!“, „Kallaðu mig Kurt“ og „Í
fylgd með Jesú“. Þessar ofantöldu
sögur eru kannski fyndnar í góðra
vina hópi í matarboði en annars
ómerkilegar og eiga ekkert erindi í
bók. En bókin hefur að geyma
fimmtán sögur og eru sumar þeirra
góðar. Ingvi Þór getur verið
spaugilegur penni og byggt upp
skemmtilegar sögur, eins og í
„Maggi fer í meðferð“, „Sungið“,
„Andlit“ og „Hliðarspor“; allt ágæt-
is smásögur sem halda athyglinni.
Raddir úr fjarlægð er auðlesin
bók, vel skrifuð, oft skondin en óá-
hugaverð.
Hversdagslegar
smásögur
Raddir úr fjarlægð bbnnn
Eftir Ingva Þór Kormáksson.
Sögur útgáfa 2010
INGVELDUR
GEIRSDÓTTIR
BÆKUR
Morgunblaðið/RAX
Höfundur Ingvi Þór Kormáksson.
Tríó Blonde heldur tónleika í kvöld,
þriðjudagskvöld 16. nóvember, kl.
20.00 í Tónbergi á Akranesi.
Tríóið var stofnað fyrir ári af
sópransöngkonunum Erlu Björgu
Káradóttur og Hönnu Þóru Guð-
brandsdóttur og Sólveigu Samúels-
dóttur mezzósópran og héldu þær
jólatónleika í desember 2009 bæði í
Reykjavík og á Akranesi.
Að þessu sinni leggja söngkon-
urnar áherslu á óperutónlist og því
eru á efnisskránni aríur, dúettar og
tríó úr ýmsum áttum.
„Við syngjum margar af okkar
uppáhalds aríum og dúettum,“ segir
Sólveig. „Þannig eru þrír af fjórum
dúettum á tónleikunum úr smiðju
Mozarts. Svo flytjum við líka dúett
sem mig hefur lengi langað að
syngja, úr Normu eftir Bellini. Það
er dásamleg tónlist.
Margar af aríunum eru kunn-
uglegar, algjör stjörnunúmer,“ segir
Sólveig og lofar líflegum tónleikum.
Ásamt söngkonunum koma fram
þau Hrönn Þráinsdóttir píanóleikari
og Sindri Birgisson leikari.
Óperutónlist á efn-
isskrá á Akranesi
Tríó Blonde Söngkonurnar Erla
Björg, Hanna Þóra og Sólveig.
568 8000 – borgarleikhus.is – midasala@borgarleikhus.is
Fólkið í kjallaranum (Nýja svið)
Þri 16/11 kl. 20:00 Ný auka Lau 27/11 kl. 19:00 22.k Fös 10/12 kl. 19:00 27.k
Lau 20/11 kl. 19:00 17.k Lau 27/11 kl. 22:00 aukas Fös 10/12 kl. 22:00
Lau 20/11 kl. 22:00 18.k Mið 1/12 kl. 20:00 23.k Lau 11/12 kl. 19:00
Sun 21/11 kl. 20:00 19.k Sun 5/12 kl. 20:00 24.k Sun 12/12 kl. 20:00
Þri 23/11 kl. 20:00 20.k Mið 8/12 kl. 20:00 25.k
Fim 25/11 kl. 20:00 21.k Fim 9/12 kl. 20:00 26.k
Sýningum lýkur í desember
Gauragangur (Stóra svið)
Mið 17/11 kl. 20:00 aukas Sun 28/11 kl. 15:30 Aukas
Fim 18/11 kl. 20:00 14.k Sun 28/11 kl. 20:00 15.k
Sýningum lýkur í nóvember
Fjölskyldan (Stóra svið)
Fös 19/11 kl. 19:00 4.k Lau 4/12 kl. 19:00 8.k Lau 15/1 kl. 19:00
Mið 24/11 kl. 19:00 5.k Lau 18/12 kl. 19:00 9.k Sun 23/1 kl. 19:00
Fös 26/11 kl. 19:00 6.k Fim 30/12 kl. 19:00
Fös 3/12 kl. 19:00 7.k Fös 7/1 kl. 19:00
"Stjörnuleikur sem endar með flugeldasýningu", BS, pressan.is
Enron (Stóra svið)
Lau 20/11 kl. 20:00 15.k Fim 25/11 kl. 20:00 16.k Lau 27/11 kl. 20:00 17.k
Sýningum lýkur í nóvember
Jesús litli (Litla svið)
Fös 19/11 kl. 20:00 5.k Fim 2/12 kl. 20:00 11.k Mið 8/12 kl. 20:00 14.k
Sun 21/11 kl. 19:00 6.k Fös 3/12 kl. 19:00 8.k Fim 9/12 kl. 20:00 15.k
Mið 24/11 kl. 20:00 7.k Fös 3/12 kl. 21:00 9.k Sun 12/12 kl. 20:00 16.k
Fös 26/11 kl. 19:00 aukas Lau 4/12 kl. 19:00 12.k Fim 16/12 kl. 20:00
Mið 1/12 kl. 20:00 10.k Lau 4/12 kl. 21:00 13.k Lau 18/12 kl. 19:00
Fim 2/12 kl. 18:00 aukas Þri 7/12 kl. 20:00 aukas Lau 18/12 kl. 21:00
Sýningar 2/12 kl 18 og 7/12 kl 20 verða túlkaðar á táknmáli
Faust (Stóra svið)
Fim 6/1 kl. 20:00 Sun 16/1 kl. 20:00
Fös 14/1 kl. 22:00 Fim 20/1 kl. 20:00
Aukasýningar á Íslandi vegna fjölda áskorana
Harry og Heimir - leikferð (Samkomuhúsið Akureyri)
Fös 19/11 kl. 19:00 Lau 20/11 kl. 22:00 Fös 26/11 kl. 19:00 aukas
Fös 19/11 kl. 22:00 Sun 21/11 kl. 17:00 aukas Lau 27/11 kl. 19:00 aukas
Lau 20/11 kl. 19:00 Sun 21/11 kl. 20:00
Sýnt í Samkomuhúsinu hjá LA á Akureyri
Horn á höfði (Litla svið)
Lau 20/11 kl. 14:00 16.k Lau 27/11 kl. 14:00 18.k
Sun 21/11 kl. 14:00 17.k Sun 28/11 kl. 14:00 19.k
Gríman 2010: Barnasýning ársins
Gauragangur – síðustu sýningar!
Ath. Sýningar hefjast kl. 19:00
Nánar á leikhusid.is
Sími miðasölu 551 1200
Mbl, GSP
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ