Morgunblaðið - 24.12.2010, Blaðsíða 16
16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. DESEMBER 2010
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Reykjavíkurdeild Rauða krossins bregst ekki heim-
ilislausum konum á höfuðborgarsvæðinu um jólin,
Konukot verður opið allan sólarhringinn frá Þorláks-
messu til laugardagsins 26. desember, að sögn Krist-
ínar Helgu Guðmundsdóttur verkefnisstjóra. Opið
verður eins og venjulega 27.-30. desember, sem merk-
ir að lokað er frá kl. 12 til 17, en síðan er opið allan sól-
arhringinn á gamlársdag og nýársdag.
Hátíðarkvöldverður er á aðfangadag, gestirnir fá þá
gjafir frá velunnurum Konukots, sem var opnað 2004.
„Sjálfboðaliðar standa vaktir um hátíðarnar ásamt
starfsmanni Konukots og fjórða árið í röð gaf sig fram
sjálfboðaliði, þaulreyndur kokkur, sem vildi fá að mat-
reiða fyrir gestina á aðfangadagskvöld,“ segir Kristín
Helga.
Jónheiður Pálmey Halldórsdóttir átti með öðrum
frumkvæði að stofnun Konukots.
Yfir 50 heimilislausar konur
„Rauði krossinn hefur staðið mjög vel að Konukoti
og hugur minn og hjarta er svolítið í þessu,“ segir Jón-
heiður sem er þrítug. „Ástæðan er sú að vinkona mín,
Sigrún Tryggvadóttir, hafði sjálf verið á götunni með
öllu því sem því fylgdi. Þegar hún varð sjálf edrú fann
hún til með hinum og okkur langaði til að hjálpa þeim,
vildum reisa þeim heimili. En tölur sem við fengum
hjá Hagstofunni og Þjóðskrá um fjölda heimilislausra
kvenna voru út í hött. Okkur var sagt að það væru
varla fleiri en 5-6 heimilislausir á Íslandi!
Allir sem mögulega geta það láta skrá sig að nafn-
inu til einhvers staðar, hjá ættingjum, vinum, kunn-
ingjum með lögheimili. Annars eru þeir ekki til í kerf-
inu og geta t.d. ekki fengið neinar félagslegar bætur,
heyra ekki undir neitt sveitarfélag,“ segir Jónheiður.
Rannsaka verði málið til að komast að sannleikanum,
hve margir séu í reynd á götunni.
„Rauði krossinn ákvað að nota þarfagreiningu sem
við gerðum og við gátum bent á einar 52 heim-
ilislausar konur. Sigrún vinkona mín dó tæplega þrí-
tug í febrúar af völdum alkóhólisma, sjúkdómurinn
bugaði hana. Þegar Konukot var opnað héldum við
tónleika og söfnuðum peningum. Mig langaði að gera
það aftur í minningu Sigrúnar en það tókst ekki.
Þá ákvað ég að safna því sem vantaði helst og við
höfum fengið kodda, sængurverasett, flottar snyrti-
vörur, nammi frá Góu, bækur og margt fleira. Við
vildum að þær gætu dekrað svolítið við sig á jólunum.
Ég fann mér hjálp á netinu, Sunnu, sem hefur verið
ómetanleg, við mættum alveg ótrúlegri gjafmildi. Ég
er bíllaus en hef fengið hjálp hjá hinum og þessum
sem hafa skutlast með mig. Ég held að það vanti núna
betri rúm í Konukot og mig langar að fara af stað eftir
jólin og safna fyrir þeim. Það er næst á dagskrá.“
Morgunblaðið/Kristinn
Frumkvöðull Jónheiður Pálmey Halldórsdóttir við athvarf heimilislausra kvenna, Konukot, í Reykjavík.
Hlýja í Konukoti
Ungar konur söfnuðu hjá fyrirtækjum og einstakling-
um með góðum árangri handa heimilislausum konum
Lilja Mósesdóttir, þingmaður VG,
segir umræður á Alþingi fremur
snúast um persónur en rök og að
þingmenn séu ekki tilbúnir að end-
urskoða efnahagsstefnuna í ljósi
nýrra gagna. „Þetta er gamli hugs-
unarhátturinn. Þetta gengur út á að
vera saman í liði og verja sinn mál-
stað án tillits til þess hvort það koma
einhver haldbær mótrök,“ segir hún.
Þau Atli Gíslason og Ásmundur
Einar Daðason hafi reynt að koma
með málefnalegar skýringar á af-
stöðu sinni til fjárlagafrumvarpsins
en allir fjölmiðlar og meirihluti
stjórnarliða hafi ákveðið að hunsa
gagnrýni þeirra og fara í þau per-
sónulega. „Það var byrjað á mér og
ég ásökuð um að geta ekki verið hluti
af liðsheild. Það er kannski eitthvað
til í því vegna þess að í umhverfinu
sem ég kem úr, akademíunni, er
þetta ekki spurning um skiptingu í
lið heldur að setja fram rökstudda
skoðun og reyna að verja hana.“
Hættulegur niðurskurður
Lilja óttast að niðurskurðurinn og
vaxtagreiðslur ríkissjóðs geti orðið
til þess að Íslendingar lendi í víta-
hring líkt og Bandaríkjamenn gerðu.
Vaxtagreiðslurnar á næsta ári án
Icesave verða 73 milljarðar. „Víta-
hringurinn felst í því að mæta þarf
samdráttaráhrifum af niðurskurði
síðasta árs með enn meiri niður-
skurði árið á eftir,“ segir Lilja.
Hægt hefði verið að forðast þann
vítahring með því að flýta skattlagn-
ingu séreignarsparnaðar og nota
hann til að draga úr atvinnuleysi,
örva eftirspurn og greiða niður
skuldir en það samræmist hins veg-
ar ekki efnahagsáætlun AGS.
Morgunblaðið/Kristinn
Ásakanir „Það var byrjað á mér.“
Lilja Mósesdóttir, þingmaður VG.
Gengur út
á að vera í
sama liði
Segir niðurskurð
leiða til vítahrings
BAKSVIÐS
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Forsvarsmenn samtaka eldri borg-
ara segja marga þeirra vera afar
uggandi um sinn hag. Þeir hafa kraf-
ist leiðréttingar á kjörum sínum, en
segjast engin svör hafa fengið. Á
sama tíma er aldurslágmark þeirra
sem fá frítt í sund og strætó í
Reykjavíkurborg hækkað.
„Í öllu góðærinu fyrir hrun mátti
aldrei leiðrétta kjör eldri borgara, en
stjórnvöld stálu þó ekki af okkur. En
það gerir núverandi ríkisstjórn. Hún
jók skerðingarnar,“ segir Helgi K.
Hjálmsson, formaður Landssam-
bands eldri borgara. „Skrefið var
stigið til fulls 1. júlí í fyrra þegar
grunnlífeyrir eldri borgara var
tekjutengdur. Við lítum á það sem
hreinan þjófnað, við vorum búin að
greiða til þessara eftirlauna.“
Allar forsendur brostnar
Helgi segir að forsendur fyrir
áætlunum fólks um afkomu sína á
efri árum hafi brostið. „Það er litið á
vexti og verðbætur sem hreinar
tekjur. Ef Tryggingastofnun telur
sig hafa greitt of mikið, fær fólk bak-
reikning. Fólk tekur við bótum frá
Tryggingastofnun í góðri trú og býst
alls ekki við því að þurfa að greiða
þær til baka.“
Frítekjumark vegna fjármagns-
tekna er nú 8.220 krónur á mánuði.
Helgi segir að það sé krafa eldri
borgara að fá að eiga að minnsta
kosti fimm milljónir á bankareikn-
ingum án þess að til skerðinga komi.
Landssamband eldri borgara
lagði fram ályktun og kjarakröfur í
október. Helgi segir að engin svör
hafi borist við þeim. „Við krefjumst
þess að þegar samið verður um
lægstu laun gleymist eldri borgarar
ekki. Við vorum búin að neita okkur
um ýmislegt svo við værum ekki upp
á aðra komin í ellinni.“
Verðtrygging er gleðiefni
Unnar Stefánsson, formaður Fé-
lags eldri borgara í Reykjavík, segir
að verðtrygging bóta, sem taka á
gildi um áramótin, sé vissulega gleði-
tíðindi. „En okkur þykir það ekki
vera stórmannlegt af borginni að
hækka þann aldur, sem fær frítt í
strætó og sund, úr 67 í 70 ára,“ segir
Unnar og segist þess fullviss að
sundiðkun eldri borgara leiði til um-
talsverðs sparnaðar í heilbrigðis-
kerfinu. „Við erum að tala um nokk-
ur hundruð manns á aldrinum 67-70
ára sem stunda sund reglulega, þetta
geta varla verið háar upphæðir og al-
veg með ólíkindum að borgin skuli
láta sig þetta varða,“ segir Unnar.
Eldri borgurum gert erfitt fyrir
„Stjórnvöld stela af okkur með því að auka við skerðingarnar“ Áætlanir fólks um afkomu á efri
árum brostnar „Ekki stórmannlegt af borginni að hækka aldur þeirra sem fá frítt í sund og strætó“
Helgi K.
Hjálmsson
Unnar
Stefánsson
10.000
krónur á mánuði vegna tekna
úr lífeyrissjóði eru skattfrjálsar
8.220
krónur á mánuði í fjármagnstekjur
eru undir skerðingarmörkum TR
‹ FRÍTEKJUMARK ›
»
Starfandi formaður þingflokks VG,
Árni Þór Sigurðsson, lagði fram
greinargerð á þingflokksfundi í
fyrradag vegna deilnanna um fjár-
lögin. Er þar m.a. fullyrt að hvorki
Atli Gíslason né Ásmundur Einar
Daðason hafi gert athugasemd eða
fyrirvara við framlagningu þess.
„Ekki hefur komið fram hvað olli
sinnaskiptum þeirra milli 2. og 3.
umræðu, enda þótt verulega hafi
verið dregið úr niðurskurði til vel-
ferðarmála, menntamála og lög-
gæslumálefna við lokaumræðu máls-
ins,“ segir í greinargerðinni.
Því er mótmælt í greinargerðinni
að efnahagsstefnan byggist á því að
„verja fjármagnskerfið á kostnað
velferðarþjóðfélagsins“ eins og Lilja
Mósesdóttir, Atli og Ásmundur Ein-
ar hafi sagt. Alþjóðagjaldeyrissjóð-
urinn sé á móti því að velta frekari
byrðum yfir á skattgreiðendur, segir
Árni Þór. „Í síðustu skýrslu AGS
hrósar sjóðurinn einbeittum vilja ís-
lenskra stjórnvalda til að verja nor-
ræna velferðarmódelið og hefur sú
setning vakið athygli erlendra fræði-
manna, t.d. Paul Krugman.“
Þremenningarnir segja tillögur
sínar í samræmi við grunnstefnu VG
og ályktanir flokksráðsfunda. Árni
Þór segir að ef þetta merki að af-
staða meirihluta þingflokksins sé
ekki í samræmi við grunnstefnuna sé
það „einfaldlega rangt og sérlega
ódrengilegt að saka 12 af fimmtán
þingmönnum, formann og varafor-
mann flokksins og alla ráðherra
flokksins um slíkt“. kjon@mbl.is
Harkaleg
gagnrýni
Árna Þórs
Morgunblaðið/ÞÖK
Ádrepa Árni Þór Sigurðsson, starf-
andi þingflokksformaður VG.
Notar orðin „sér-
lega ódrengilegt“