Ný saga - 01.01.1999, Qupperneq 9

Confessio turpissima
aldar. Hann rekur þar ýmsar sagnir um Ólöfu
og nefnir m.a. ritaðan „skriftagang" sem
henni hafi verið eignaður og sé „ófagur, ef
satt væri“. Skriftaganginn telur hann róg,
„upplostinn af klerkum" sem hafi viljað ná
undir sig auði hennar.141 skýringu neðanmáls
segir Steinn Dofri að hér sé átl við „skrifta-
mál Ólafar Loptsdótlur, sent eru prentuð í ís-
lensku fornbréfasafni". Telur hann þau „sýna
betur en flest annað ofstæki og strangleik
klerkanna, er hafa ritað skriftamál þessi, að
líkindum að mestu leyti eftir eigin geðþótta,
án tillits til orða þess, er skriftamálin eru til-
einkuð.“ Með þessu hafi þeir ætlað að afla
fjár, og því hafi þeir gert sér „far um að fá
auðuga menn til að játa sem flestar yfirsjónir,
og setja þeim svo harðar skriftir, sem þeir sáu
sér framast fært.“
Steinn Dofri þvertekur sem sagt ekki fyrir
að skriftamálin kunni að vera komin frá
Ólöfu en færð í stílinn af klerkum. Svipaðan
vafa má sjá hjá Edvard Bull sem telur að þau
séu „rimeligvis den rike Olof Loptsdatters
skriftemál.“ Hann segir að þau beri „et sterkt
personlig præg; bekjennelsen er skrevet ned,
sd/Zry/jC'Tr* X-/*’ //^y/*» c//y/-/><>Z/ZÍÍcj ~
/yt* J/Z/y V32) p-
Or-f?/-é-*'--t/s}-r<-tZÍ’ -e&ý-r*- //Lzdj-
*/, -------------- ' s / _
^/pzo/y/
ettersom tingene er faldt henne ind, eller
eftersom skriftefaren har spurt.“15 Því sé varla
nokkur sérstök ástæða til að efast um að
skriftamálin séu ekta, „selvorn det rigtignok
har været litet almindelig, at skriftemálene
var skriftlige.“16 I lokin tekur hann fram að
ekki sé vitað „hvor meget i dette skriftemál
der skyldes Olof selv, hvor meget en eller
anden prest“.17 Oluf Kolsrud gagnrýnir þetta
sjónarmið Bulls í ritgerð sinni „Kirke og folk
i middelalderen“ og sýnir fram á að Ólöf hef-
ur verið „en religiós rigorist, hvilket gj0r hen-
des skriftemaal meget troværdigt."18
Hugmyndin um að skriftamálin séu komin
frá Ólöfu hefur síðan gengið aftur allt fram á
þennan dag. Arnór Sigurjónsson ljallar um
þau í Vestfirðingasögu og vill hlut Ólafar í
Mynd 4.
Úr fundargerðar-
bók Hins íslenska
bókmenntafélags.
Mynd 5 (t.v.).
Kona skriftar hjá
presti og grætur
iðrunartárum.