Ný saga - 01.01.1999, Side 79

„Þín frænka Lóa“
þjóðrækin en samt í andstöðu við ríkjandi
þjóðernisviðhorf Vestur-íslendinga. Eftirfar-
andi brot úr bréfi frá 17. nóvember 1947 sýn-
ir það: „Það er mikið talað um þjóðrækni hér
vestanhafs, fjórði parturinn af því er vitleysa
en þrír partar af því bara hrein lygi eða hvað
er þjóðrækni? Þeir sem eru mest útblásnir af
þjóðrækni kenna ekki einu sinni börnunum
sínum íslensku.“ Þess má geta að synir Lóu
lærðu allir íslensku og Anna móðir hennar
var ein þeirra sem talaði aldrei annað en ís-
lensku þau 40 ár sem hún bjó í Kanada.
Hinn 1. maí 1951 skrifar Lóa eftirfarandi
um landa sína:
Margir eru ánægðir hér en einstaka fólk
hefi ég átt tal við sem segist aldrei geta fest
hér rætur og vildi heldur vera heima og
þótt það ætti að búa við hörð kjör og búa í
dimmum moldarkofum heldur en búa í sól-
ríkum sumarbústöðum hér. Ekki veit ég
hvort þetta blessað fólk meinar neitt af því
sem það segir, en eitt er víst að þegar þeir
hinir sömu fara til gamla landsins þá hafa
þeir komið fyrr til baka en hinir sem minna
gaspra um þetta. Svona eru landar okkar,
gaspra um allt og ekkert og meina lítið af
því.
Það eru fyrst og fremst ættingjarnir sem hún
vill sjá en ekki landið. Þann 16. mars 1948
skrifaði hún:
Já, en elsku Dóra mín, það sem að kvelur
mig einna mest núna er að mig langar bara
nokkuð mikið að fara heim til fslands, ekki
fyrir tettjarðarást, langt í frá, mig bara lang-
ar að sjá ykkur öll, mína góðu og tryggu
vini, það væri svo mikið gaman svona áður
en maður skilur við þennan heim.
Ári seinna skrifar hún enn um löngun sína að
fara til íslands:
Nú er Kristján frændi dáinn. Svona fer það,
óðum fækkar frændfólkinu okkar vina mín.
Ég hefi sterka löngun til að sjá ættfólk okk-
ar, ég held að við eigum betra ættfólk en al-
mennt gerist, kannske er þetta ekki rétt hjá
mér. Mig langar ekki eins lil að sjá landið
því bæði hefi ég séð falleg lönd hér vestra,
einkum er Utah afar fallegt land og fjöll
þar sem að mormónar búa.
Lóa fór ekki í manngreinarálit eftir uppruna
fólks, kynþætti eða litarhafti. Hún bar um-
hyggju fyrir öllu fólki burtséð frá ætt eða kyn-
stofni og virðist þar vera að nokkru leyti í
andstöðu við umhverfi sitt. Eftirfarandi skrif-
ar hún frænku sinni árið 1958 um afskipti sín
af indíánum:
Ég hugsa oft um hvað get ég eða einstak-
lingar gert til að bæta heiminn. Ekki mikið,
nú eru allar misfellur teknar fyrir í landi
hverju og settar fyrir þennan allsherjar
dómstól, en ég er nýtekin uppá því að hjálpa
hér sérstökum mannflokki, auðvitað í litl-
um stíl, en sumt hefur komið að gagni.
Þetta fólk eru indíánar, fólk sem var hér í
landi þegar hvíta fólkið kom hér fyrst.
Stjórnin á að líta eftir þessu fólki en það er
bara háborin skömm að vita hvernig þetta
fólk er komið ofaní skítinn. Jæja, ein frænka
okkar Ásta, dóttir Jóns Ólafssonar hefur
unnið fyrir stjórnina að líta eftir indíánum
í nokkur ár. Hún fékk mig að fara út í byggð-
ir og kenna þeim að höndla ull. Ég fann þá
út að þetta mannfólk er mjög vel gefið,
bæði andlega og verklega, og mest af því
vandað. Líka lærði ég að eiga við þetta
verk hjá mormónunum. Mormónar eru nú
Mynd 3.
Hús Halldóru (Lóu)
í Vancouver. Þar
hafði hún leigjendur
og kostgangara.
Það er mikið
talað um þjóð-
rækni hér vest-
anhafs, fjórði
parturinn af því
er vitleysa en
þrír partar af því
bara hrein lygi
eða hvað er
þjóðrækni?