Morgunblaðið - 21.06.2011, Blaðsíða 18

FRÉTTASKÝRING
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
U
mferð hefur aukist á
milli Ísafjarðar og Bol-
ungarvíkur eftir að
Bolungarvíkurgöng
voru tekin í notkun síð-
astliðið haust. Aukningin mælist 6%
það sem af er ári. Aukin aðsókn er í
vissa þjónustuþætti í Bolungarvík á
meðan aðrir missa spón úr aski sínum.
Þegar göngin voru opnuð bundu
Bolvíkingar vonir við að fleiri ferða-
menn legðu leið sína þangað og skipta
meira við fyrirtækin, þegar ekki þyrfti
lengur að óttast grjótflug á Óshlíð.
Erfitt er að meta áhrif ganganna á
ferðaþjónustuna vegna þess hversu
vorið hefur verið kalt og ferðasumarið
byrjar seint. Merkjanleg aukning hef-
ur þó orðið á aðsókn í Sundlaug Bol-
ungarvíkur og smærri þjónustuaðilar
verða meira varir við gesti úr ná-
grannabyggðunum.
Elías Jónatansson, bæjarstjóri
Bolungarvíkur, segir að bærinn hafi
aukið þjónustuna vegna væntinga um
aukna aðsókn með því að lengja af-
greiðslutímann. „Bæjarbúar fá aukna
þjónustu með því að fleiri greiða fyrir
hana,“ segir Elías.
Stefanía Birgisdóttir í Verslun
Bjarna Eiríkssonar segist verða vör
við aukin viðskipti, eftir að göngin
voru opnuð. „Það vantar bara sum-
arið, við höfum enn ekki fengið það,“
segir Stefanía.
Bættar samgöngur nýtast í báð-
ar áttir. Þannig virðist hafa orðið sam-
dráttur í dagvöruverslun. Stærri hluti
hennar færist inn til Ísafjarðar þegar
menn komast ávallt á milli. Áður
komu tímabil þar sem íbúar veigruðu
sér við að fara og versluðu þá meira
heima.
Þrúgandi óvissu aflétt
Elías segir að hvað sem um við-
skiptin megi segja sé meginmálið að
hafa fengið öruggar samgöngur.
„Maður verður sérstaklega var við
þetta á krökkunum sem sækja
menntaskóla á Ísafirði. Þau urðu að
fara á milli hvort sem hætta var á
grjóthruni eða ekki. Göngin hafa
skapað öryggistilfinningu fyrir þau og
foreldrana,“ segir Elías. Annar við-
mælandi segir ekki ofmælt að fjöl-
skyldurnar hafi verið þrúgaðar af
áhyggjum vegna þeirra sem þurftu að
fara á milli daglega. Fólk hafi þó hald-
ið áhyggjunum fyrir sig og ekki verið
tilbúið að ræða þær fyrr en vegurinn
um Óshlíð var lagður af.
Elías segir að með því að Bolung-
arvík sé nú orðin hluti af atvinnusvæði
norðanverðra Vestfjarða skapist ný
tækifæri í atvinnumálum. „Það eru
miklu fleiri þjónustustörf og störf fyr-
ir háskólamenntað fólk á Ísafirði en
hér,“ segir bæjarstjórinn.
Sameinum krafta til sóknar
Rætt var um það að jarðgöng
væru forsenda þess að sameining Bol-
ungarvíkur og annarra sveitarfélaga á
norðanverðum Vestfjörðum kæmi til
greina. Umræður hafa þó ekki leitt til
þess enda bentu niðurstöður athug-
unar sveitarfélaganna ekki til þess að
það væri hagkvæmt fyrir Bolvíkinga.
„Bolvíkingar hafa ávallt haldið
vel á sínu, eins og þeir eiga að gera,“
segir Eiríkur Finnur Greipsson, for-
maður bæjarráðs Ísafjarðarbæjar.
Hann er ekki sáttur við niðurstöðu af
athugunum nefndar bæjarfélaganna á
sameiningu. „Við þurfum að standa
betur saman og nýta sameiginlega
krafta til sóknar í stað varnar,“ segir
Eiríkur Finnur. Hann nefnir að tekjur
Ísafjarðarbæjar dragist stöðugt sam-
an vegna minnkandi umsvifa og að
bærinn hafi ekki undan við að skera
niður útgjöld og þjónustu. „Við þurf-
um að nýta peningana sem best, með-
al annars þá hagræðingarmöguleika
sem felast í sameiningu,“ segir Eirík-
ur Finnur.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Óshlíð Það sást vel í vor, þegar grjótið fékk að standa að mestu þar sem
það féll, við hvaða aðstæður vegfarendur hafa búið. Grjót þakti veginn.
Bættar samgöngur
nýtast í báðar áttir
Bolungarvíkurgöng
» Bolungarvíkurgöng voru
tekin í notkun 25. september
2010. Framkvæmdir stóðu yfir
í rúm tvö ár.
» Göngin eru liðlega 5,4
kílómetrar að lengd, með veg-
skálum.
» Þau liggja á milli Hnífs-
dals og Bolungarvíkur og leysa
af hólmi hættulegan veg um
Óshlíð.
» Bolungarvíkurgöng kost-
uðu um 6,5 milljarða króna.
» Um göngin hafa farið 736
bílar á sólarhring að meðaltali,
það sem af er ári, samkvæmt
upplýsingum umferðardeildar
Vegagerðarinnar.
» Umferð um göngin á
þessu ári er um 6% meiri en
umferðin um Óshlíðarveg á
sama tíma á síðasta ári. Sam-
dráttur er í akstri á flestum
öðrum vegum landsins.
» „Við sjáum fólk sem aldrei
kom út í Bolungarvík vegna
hræðslu við Óshlíð,“ segir
Oddbjörn Stefánsson sund-
laugarvörður.
18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. JÚNÍ 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Skattar hafaverið hækk-aðir svo að
þarflausu að þeir
sliga greiðandann.
Lengi fullyrti fjármálaráðherra
að hækkun skatttekna væri í
samræmi við hækkun skatt-
stofna. Skattaþrælar væru sem
sagt að láta sig hafa það. Sum-
um sköttum komast menn ekki
fram hjá. Þeir geta ekki minnk-
að neyslu sína á skattandlag-
inu. En þá gera þeir það óbeint.
Kaup á varningi minnka
smám saman. Verslun hnignar.
Þetta þarf tíma til að síast inn í
hagkerfið. Bensínskattar eru
ógnvænlegir og leggjast ofan á
hátt markaðsverð. Almenn-
ingur neyðist til að spara við sig
bílinn og draga úr ferðalögum
um landið. Ferðaþjónustan þar
finnur fyrir því. Rekstur Hval-
fjarðarganga skaðast. Færri
fara um göngin. Hvað gera
menn á þeim bæ? Þeir hækka
veggjöldin. Það mun draga enn
úr umferð þegar fram í sækir.
En þeir sem verða að nýta
göngin axla hækkunina. Áfeng-
isgjald er hækkað upp úr öllu
valdi. Smygl eykst. Brugg fer
vaxandi. Merki um þetta eru
þegar komin fram. Tekjur rík-
isins lækka þrátt fyrir hærri
gjaldstofna.
Hvað mun fjár-
málaráðherrann
gera þá? Hann á
aðeins eina hug-
mynd í sínum fór-
um. Hann hækkar skattana
meira. Og allir vita hvað þá ger-
ist. Ráðherrann er kominn eins
langt og komist verður í átt að
uppgötvun eilífðarvélarinnar.
Við þennan ráðherra og þessa
ríkisstjórn gerðu samtök á
vinnumarkaði svo kallaðan
stöðugleikasáttmála. Aðilarnir
eru ekki sammála um allt, en þó
um eitt. Ríkisstjórnin stóð ekki
við sáttmálann. Og hver voru
viðbrögð aðilanna við þeim
svikum? Þeir gerðu nýjan
kjarasamning, fengu ný loforð
frá ríkisstjórninni. Hún hóf að
svíkja þá daginn eftir undir-
skrift þeirra. Á meðan blæðir
fyrirtækjunum og fólkinu í
landinu.
Íslendingar höfðu alla mögu-
leika til að rífa sig fljótt upp úr
áfallinu eftir að útrásarvík-
ingar og handbendi þeirra í
bankakerfinu komu hér öllu á
hvolf. En þá var vandinn auk-
inn með því að velja yfir þjóðina
fólk sem hellir sandi í þann
tank sem á að geyma elds-
neytið, sem knýja á afl vél-
arinnar svo hún fái snúið hjól-
unum.
Skattmann bítur í
sitt eigið skott}Uppgötvar eilífðarvél
ÞingmennVinstri
grænna virðast
ætla að taka svip-
aða afstöðu til
skýrslu sérfræði-
nefndar ríkisstjórnarinnar um
mat á áhrifum stóra fiskveiði-
stjórnarfrumvarpsins og
helsti talsmaður Samfylking-
arinnar í sjávarútvegsmálum.
Í gær var bent á það á þess-
um stað að nú þegar fyrir
lægi að sérfræðingarnir teldu
áform ríkisstjórnarinnar stór-
skaðleg þá gripi Ólína Þor-
varðardóttir til þess ráðs að
segja að hagfræðilegt mat
ætti ekki að ráða heldur „póli-
tísk skoðun“. Og nú hafa
þingmenn Vinstri grænna
viðrað svipaðar kenningar,
enda mega þeir ekki í þessu
frekar en öðru víkja frá þeirri
línu sem Samfylkingin mótar
fyrir þá.
Auðvitað er það ekki svo að
hópur sérfræðinga sem eng-
inn hefur kosið eigi að ráða
lagasetningu hér á landi. Til
þess eru alþingismenn kjörn-
ir. Þetta breytir því hins veg-
ar ekki að ætli þingmenn sér
að hafna samdóma áliti allra
sérfræðinga í tilteknu máli – í
þessu máli hefur enn ekki
fundist neinn sér-
fræðingur sem
styður áform rík-
isstjórnarinnar –
þá hljóta þeir að
verða að tefla
fram sterkari mótrökum en
hingað til hafa komið fram.
Það dugar ekki að hafna áliti
um að öll efnahagsleg rök
mæli gegn breytingum á laga-
umhverfi undirstöðuatvinnu-
vegs þjóðarinnar með því að
segjast ætla að láta pólitíska
skoðun ráða ferðinni.
Í húfi eru miklir hagsmunir
allrar þjóðarinnar, sjálft fjör-
eggið. Stjórnarþingmenn geta
ekki talað sig frá eigin rök-
þroti með innantómum frös-
um. Ríkisstjórnin hefur haldið
því fram að hún vilji halda í
heiðri vönduð og fagleg
vinnubrögð. Mikið hefur hing-
að til skort á að þessu hafi
verið fylgt eftir í verki, en
ætli ríkisstjórnin að hunsa
með öllu samdóma álit hag-
fræðinga á afleiðingum stefn-
unnar verður það sennilega að
teljast nýtt met í óvönduðum
og ófaglegum vinnubrögðum.
Hver ætli teldist ábyrgð
ráðherra sem tæki þátt í að
keyra svo skaðlegt frumvarp í
gegnum Alþingi?
Ríkisstjórnin gerir
mun minni kröfur til
sín en annarra}
Óvönduð vinnubrögð
Á
sama tíma og landsmenn héldu
upp á 200 ára afmæli Jóns Sig-
urðssonar á sjálfan þjóðhátíð-
ardaginn eru íslensk stjórnvöld á
hraðferð með landið inn í Evrópu-
sambandið. Þjóðhátíðardagurinn var hreinlega
ekki jafn hátíðlegur fyrir vikið. Eflaust má
benda á borgarstjórann og kenna kreppunni
um færri skemmtiatriði og íburðarminni
skreytingar, en andvaraleysi þjóðhátíðardags-
ins verður ekki skrifað á neitt annað en aðild-
arumsóknina og verkstjórnina í stjórnarráðinu.
Það orkar tvímælis að forsætisráðherra
landsins skuli heiðra Jón Sigurðsson og sjálf-
stæðisbaráttu Íslendinga á sama tíma og hún
beitir öllum brögðum við að koma landinu inn í
Evrópusambandið. Sjálfstæðisbarátta Íslend-
inga snerist fyrst og fremst um að fá til Íslands ákvörð-
unartöku á okkar eigin málum. Jón Sigurðsson barðist
ekki síður fyrir einstaklingsfrelsi og þjóðfrelsi. Hug-
myndafræði hans byggði þar með á því að ákvarðanir um
menn og málefni ætti að taka sem næst einstaklingnum og
helst af honum sjálfum.
Það er óumdeilt að innganga í Evrópusambandið þýðir
færslu á ákvörðunartöku frá Íslandi til Brussel. Þeir sem
vilja koma Íslandi inn í Evrópusambandið reyna að telja
okkur hinum trú um að það sé gert undir nafni alþjóða-
hyggju og kreppuvarna. Það fólk mætti kynna sér sögu
landsins betur og Evrópusambandið sjálft.
Fyrir rúmum níutíu árum kvöddu Íslendingar sögu-
frægt ár sem fært hafði þjóðinni frosthörkur,
hafís, Kötlugos og mannskæða drepsótt.
Heimsstyrjöld stórvelda Evrópu hafði auk
þess leitt til markaðsbrests og skorts á helstu
nauðsynjum. Kreppan sem nú gengur yfir er
ekkert í líkingu við þau skertu lífskjör sem
hrjáðu íslensku þjóðina fyrstu árin eftir seinni
heimstyrjöld. Samt horfði þjóðin vongóð fram
á betri tíð og kynslóðin sem úr grasi var að
vaxa var framsýn, alþjóðlega þenkjandi og víð-
sýn. Óbilandi sjálfstraust sitt sótti hún í þjóð-
arstolt og umhyggju fyrir landi sínu, sögu og
sérkennum. Engum Íslendingi datt í hug að
lausn við vandamálum þjóðarinnar væri afsal á
nýfengnu fullveldi eða ofsafengin ríkisafskipti
á öllum sviðum samfélagsins.
Ekki er nokkur vafi á því að ýmsir sjálf-
stæðissinnar hafi á árum áður ranglega litið svo á að þjóð-
frelsið væri eina frelsið sem máli skipti.
Það breytir samt ekki þeirri staðreynd að löggjafarvald
Alþingis frá 1874, heimastjórnin frá 1904, Sambandslögin
frá 1918 og lýðveldisstofnunin 1944 voru allt mikilvægir
áfangar að auknu sjálfstæði Íslendinga – ekki aðeins sem
þjóðar, heldur einnig sem einstaklinga.
Íslenskir stjórnmálamenn mættu taka sér Jón Sigurðs-
son til fyrirmyndar og huga að því að byggja hér upp
frjálst og opið samfélag. Það vantar ekki kraftinn og dugn-
aðinn í Íslendinga, en þá skortir hins vegar skjól gegn ráð-
ríkum stjórnmálamönnum sem bæði skortir kraft og
dugnað. vilhjalmur@mbl.is
Vilhjálmur A.
Kjartansson
Pistill
Fyrir frelsið og fullveldið
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon