Morgunblaðið - 21.09.2011, Blaðsíða 37

MENNING 37
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER 2011
Hið sígilda ævintýri umGaldrakarlinn í Oz varfrumsýnt í Borgarleik-húsinu á laugardaginn.
Óhætt er að segja að uppsetningin
sé lífleg, litrík og skemmtileg.
Galdrakarlinn í Oz er einn vinsæl-
asti fjölskyldusöngleikur allra tíma.
Hvirfilbylur feykir Dórótheu litlu til
ævintýralandsins Oz. Á leið sinni til
Galdrakarlsins í Gimsteinaborg, sem
á að hjálpa henni aftur heim, hittir
hún fuglahræðu sem hefur engan
heila, tinkarl sem vantar hjarta og
ljón sem skortir hugrekki. Þeir slást
í för með henni og saman lenda þau í
ævintýrum þar sem við sögu koma
nornir og aðrar verur. Þessi söng-
leikur hefur fyrir löng sannað
skemmtanagildi sitt og það vantaði
ekkert upp á það í uppsetningu
Borgarleikhússins.
Þýðing Bergs Þórs Ingólfssonar
er góð, einföld og fyndin. Hann bæt-
ir inn bröndurum úr samtímanum
sem mér fannst virka vel og eru oft
eitthvað sem foreldrarnir fatta og
hlæja að frekar en börnin. Sviðs-
myndin er litrík og skýr en um leið
draumkennd. Myndum er varpað á
tjald í bakgrunni sem skapar dýpt og
er oft notað á sniðugan hátt. Leik-
myndin er viðeigandi, ekki ofhlaðin
en samt er nóg að gerast í henni.
Lára Jóhanna Jónsdóttir fer með
hlutverk Dórótheu og gerir það af
mikilli færni. Ég hef séð Láru í
tveimur öðrum sýningum í Borg-
arleikhúsinu og heillaðist af henni í
upphafi. Hún hefur þetta aukalega
til að skara fram úr. Hún er mjög
góð í hlutverki Dórótheu, leikur af
krafti og tilfinningu og er sannfær-
andi sem saklausa barnið.
Hilmar, Þórir og Halldór eru líka
frábært þríeyki í hlutverkum fugla-
hræðunnar, tinkarlsins og ljónsins.
Þeir eru virkilega sannfærandi og
skemmtilegir. Ljá persónunum mik-
inn karakter og leika fantavel sam-
an. Ég veit ekki hvort það sé hægt að
gera þetta betur.
Katla Margrét er vonda nornin og
það er aðeins hjá henni sem mér
fannst vanta upp á frammistöðuna.
Kannski var það búningurinn sem
virkaði ekki en í hvert skipti sem hún
kom á svið datt mér hljómsveitin
Grýlurnar í hug, það var eitthvað
„eighties“ við hana. Katla var góð
sem Frenja en mér fannst vanta
kraft í nornarleik hennar, það var
eins og hún þyrði ekki að láta illsk-
una flakka. Þriggja og fjögurra ára
leikhúsfélagar mínir voru samt á
öðru máli, þeim fannst nornin hræði-
leg en um leið heillandi.
Að öðrum ólöstuðum eru stjörnur
sýningarinnar krakkahópurinn sem
leikur óteljandi mikilvæg hlutverk í
henni. Leikgleðin, krafturinn og
samhæfingin var ótrúleg hjá þessum
hópi sem fipaðist aldrei. Þau heilluðu
mig upp úr skónum auk hundsins
Myrru sem fer með hlutverk Tótó,
mjög yfirvegaður leikur hjá henni.
Mér finnst Galdrakarlinn í Oz
vera vel heppnuð fjölskyldusýning.
Leikhúsfélagar mínir litlu skemmtu
sér líka konunglega og veltu sýning-
unni mikið fyrir sér. Sagan sjálf hef-
ur fyrir löngu sannað sig og um-
gjörðin utan um hana í þetta skiptið
heppnast vel. Það var aftur á móti
krafturinn og gleðin sem stafaði af
sviðinu sem gerði gæfumuninn. Það
skiptir öllu að hann skili sér til áhorf-
enda og hann gerði það svo sann-
arlega í þetta skiptið.
Lífleg og litrík sýning
Borgarleikhúsið
Galdrakarlinn í Oz bbbbm
Eftir L. Frank Baum. Íslensk þýðing og
leikstjórn: Bergur Þór Ingólfsson. Leik-
arar: Lára Jóhanna Jónsdóttir, Hilmar
Guðjónsson, Þórir Sæmundsson, Hall-
dór Gylfason, Jóhanna Vigdís Arn-
ardóttir, Jóhann Sigurðarson, Katla
Margrét Þorgeirsdóttir, Þórhallur Sig-
urðsson. Leikmynd: Snorri Freyr Hilm-
arsson. Lýsing: Þórður Orri Pétursson.
Búningar: Helga I. Stefánsdóttir. Tón-
list: Kristjana Stefánsdóttir. Dans: Katr-
ín Ingvadóttir. Stóra sviðið í Borgarleik-
húsinu, 18. september.
INGVELDUR
GEIRSDÓTTIR
LEIKLIST
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Galdrakarlinn í Oz Dóróthea og Pinklarnir í töfralandinu Oz.
Börkur Gunnarsson
borkur@mbl.is
Það var gert opinbert í vikunni að
rithöfundurinn Jón Kalman Stef-
ánsson hlýtur bókmenntaverðlaun
Per Olov Enquist fyrir árið 2011.
Verðlaunaathöfnin fer fram á bóka-
messunni í Gautaborg á morgun,
fimmtudaginn 22. september.
Dómnefndin er aðallega að verð-
launa bókina Himnaríki og helvíti
en í fréttatilkynningu frá nefndinni
kemur fram að reynt sé að veita
þessi verðlaun höfundi sem er við
það að ná alþjóðlegri útbreiðslu og
viðurkenningu og má af því ætla að
önnur verk Jóns Kalmans hafi ver-
ið metin.
Úrskurð sinn rökstuddi nefndin
með eftirfarandi orðum: „Bók Jóns
Kalman Stefánssonar er um strák
sem er milli himnaríkis og helvítis,
milli lífs og dauða, ástar og sorgar,
hafsins og fjallanna. Bókin er bæði
stórfengleg og yfirnáttúrleg. Saga
sem skapar miklar bókmenntir úr
lífinu og ljær bókmenntum nýtt
líf.“
Jón Kalman fæddist árið 1963 og
byrjaði ferilinn sem ljóðskáld.
Hann varð fyrst landsþekktur fyrir
bók sína Sumarið bakvið brekkuna
en segja má að ferill hans á al-
þjóðavettvangi hafi ekki byrjað
fyrr en í framhaldi af því að hann
fékk Hin íslensku bókmenntaverð-
laun árið 2005 fyrir skáldsöguna
Sumarljós og svo kemur nóttin.
Útgáfa um allan heim
Verðlaunabókin var þýdd á mörg
tungumál. Við það vaknaði áhugi
erlendis á þessum höfundi og brátt
fóru að takast bókasamningar um
fyrri verk hans og farið var að
fylgjast með honum erlendis. Þegar
Himnaríki og helvíti kom út á
norsku í fyrra vakti hún mikla at-
hygli. Í ársuppgjöri bókmennta-
gagnrýnenda norska Dagblaðsins
það árið valdi einn gagnrýnandinn,
Cathrine Krøger, skáldsöguna eina
af þremur bestu bókum ársins.
Hún hafði áður fengið mjög góða
dóma í Frakklandi, en í viku-
tímaritinu Hebdomadaire hafði
birst lofsamlegur dómur um hana
þar sem sagt var að Jón Kalman
væri einn mesti höfundur Íslands á
vorum tímum og með ólíkindum að
þetta væri fyrsta þýðingin á bók
eftir hann.
Jón Kalman verð-
launaður í Svíþjóð
 Jón Kalman veitir verðlaununum viðtöku á morgun
Morgunblaðið/RAX
Verðlaun Frá árinu 2005 hefur hróður Jóns Kalmans erlendis aukist mjög.
Á föstudaginn, 23. september, setur
Vigdís Finnbogadóttir námstefnu á
Grand hóteli Reykjavík í tengslum
við Lærum og leikum með hljóðin,
séríslenskt námsefni samið af Bryn-
dísi Guðmundsdóttur talmeina-
fræðingi. Námstefnan mun standa
yfir frá klukkan 13-17.
Lærum og leikum með hljóðin er
fjölbreytt framburðarefni sem ætl-
að er öllum börnum, foreldrum og
fagfólki til að undirbúa rétta hljóð-
myndun og styrkja undirbúnings-
færni fyrir lestur. Bryndís Guð-
mundsdóttir var nýlega ein margra
íslenskra kvenna sem hlutu al-
þjóðlega viðurkenningu Euwiin.
Leikum og lærum
Setning Vigdís setur námstefnuna.