Morgunblaðið - 10.10.2011, Blaðsíða 11

vildi ekki segja hvers vegna, af því
ég vildi ekki vera veika stelpan. Af
sömu ástæðu fór ég ekki í minn
hverfisskóla MK, heldur í MH. Það
var erfitt að aðlagast lífinu, ég dró
mig inn í skel sem er ólíkt mér. En
svo kom þetta hægt og rólega.“
Eftirminnilegt og fylgir mér
„Þegar maður er 15 ára ung-
lingur og stendur frammi fyrir því
að fá kannski ekki að lifa lengur, þá
fer maður að hugsa öðruvísi. Að fara
í gegnum þetta allt er lífsreynsla
sem er eftirminnileg, og þó hún hafi
verið erfið þá er ég á vissan hátt
þakklát fyrir að hafa farið í gegnum
þetta, því vitundarvakningin varð
svo mikil hjá mér. Ég lít ekki á þetta
sem slæma reynslu og ég hugsa ekki
um þetta á hverjum degi, en þetta
fylgir mér. Ég er þakklát fyrir að
hafa brugðist vel við lyfjameðferð,
því það er ekki sjálfgefið. Ég er líka
þakklát fyrir að hafa ekki þurft að
fara í beinmergsskipti, því það er
rosalega mikið inngrip, og síðbúnar
afleiðingar eins og ófrjósemi og ann-
að sem fylgja því. Auk þess er eng-
inn í minni fjölskyldu sem getur gef-
ið mér merg.“
Jafningjastuðningur er
mjög mikilvægur
Hulda starfar núna með ung-
lingum sem hafa greinst með
krabbamein og hún er líka í stjórn
Krafts, stuðningsfélags fyrir ungt
fólk sem greinst hefur með krabba-
mein og aðstandendur. „Jafningja-
stuðningur skiptir mjög miklu máli.
Ég þurfti mikið á því að halda eftir
að ég greindist, af því ég var að fara
út í svo mikla óvissu. Að kynnast
krökkum sem hafa greinst er mik-
ilvægt, af því þar mætir maður skiln-
ingi og fólki með reynsluna. Ég hef
trú á því að þeir sem hafa gengið í
gegnum þessa lífsreynslu og sigrað,
gefi þeim sem eru nýgreindir mikla
von. Þeir eru lifandi dæmi um að það
er hægt að komast í gegnum þetta,
sem er erfitt að trúa þegar maður er
mikið veikur,“ segir Hulda sem eign-
aðist mjög góðan vin á spítalanum
sem var í krabbameinsmeðferð á
sama tíma og hún. Hann var líka
með hvítblæði og jafn gamall henni.
„Hann heitir Victor og við lærðum
alltaf saman í skólastofunni á spít-
alanum og héngum mikið saman.
Það skiptir miklu máli að hafa slíkan
félagsskap á spítalanum og eftir að
ég lauk meðferð þá urðum við kær-
ustupar og vorum saman í tvö og
hálft ár. Þó við séum hætt saman þá
erum við enn mjög góðir vinir.“
Nú eru liðin átta ár frá því
Hulda kláraði meðferð og hún þurfti
að vera í skoðunum fyrstu fimm árin
eftir það. „Fyrst á eftir þorði ég
varla að trúa því að krabbameinið
væri horfið, en núna hef ég áttað mig
á að það er ekkert sem ég get gert til
að koma í veg fyrir að ég fái krabba-
mein aftur, nema að lifa heilbrigðu
lífi, styrkja mig og hugsa vel um lík-
ama minn og sál,“ segir Hulda sem
horfir björtum augum til framtíðar
og hvetur alla til að leggja átaks-
verkefninu Bleiku slaufunni lið með
því að kaupa slaufu.
tríða
Gaman Hulda með vinkonum sínum að spila Twister vorið
2003, þegar hún var að ljúka meðferð.
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 10. OKTÓBER 2011
Mataræði gegnir mikilvægu hlutverki í heilsu oglíðan fólks. Mælt er með því að borða fjöl-breytt fæði alla daga. Neysla á grænmeti og
ávöxtum, þ.m.t. hreinum söfum, er til að mynda afar
mikilvæg þar sem þessar fæðutegundir innihalda um-
talsvert magn af mikilvægum næringarefnum, svo sem
vítamínum, steinefnum og andoxunarefnum. Ráðlegt
er að borða fimm skammta úr þessum fæðuflokki
hvern dag eða sem svarar 500 g.
Framþróun í drykkjariðnaði á Íslandi hefur verið
mikil og úrval drykkjarvara virðist nær endalaust.
Þannig eru á markaði bæði ávaxtasafar, ávaxtanektar
og ávaxtadrykkir og í raun kemur ekki á óvart að hinn
almenni neytandi virðist eiga erfitt með að greina á
milli einstakra vöruflokka. Framsetning og merkingar
skipta hér sköpum fyrir neytendur svo þeir geti betur
áttað sig á mismuninum á milli safa, nektar og annarra
drykkja. Það er líka lykilatriði fyrir neytendur að lesa
innihaldslýsingar því oft er ekki hægt að sjá á framhlið
umbúða hvort um er að ræða safa eða ekki.
Á Íslandi gildir reglugerð um ávaxtasafa og sam-
bærilegar vörur (nr. 577/2003) en hún er byggð á til-
skipun frá Evrópusambandinu. Reglugerðin greinir á
milli ávaxtasafa (þ.m.t. ávaxtasafa úr þykkni, ávaxta-
þykknis, þurrkaðs ávaxtasafa) og ávaxtanektar. Þar er
fjallað um skilgreiningar einstakra vöruflokka og skil-
yrði sem varða innihaldsefni, framleiðslu, dreifingu og
merkingu þessara vöruflokka.
Ávaxtasafi er unninn beint úr einni eða fleiri teg-
undum ávaxta og er að lit, ilmi og bragði einkennandi
fyrir safa ávaxtarins/ávaxtanna sem hann er unninn
úr. Ávaxtasafar eru ávallt tilbúnir til neyslu. Hér á Ís-
landi eru ávaxtasafar jafnan búnir til úr ávaxtaþykkni.
Þykkni er framleitt með því að fjarlægja vatn úr upp-
runalega ávaxtasafanum til að minnka rúmmál hans og
auðvelda flutning. Ávaxtasafi úr þykkni fæst svo með
því að bæta neysluvatni út í þykknið í sömu hlutföllum
og var upprunalega í safanum. Aldinkjöti og safabelgj-
um, sem skilist hafa frá við vinnslu þykknisins, má jafn-
framt bæta aftur í safann. Ávaxtasafi úr þykkni skal
samkvæmt reglugerð hafa sömu eiginleika hvað varð-
ar skynmat og samsetningu og upprunalegi ávaxtasaf-
inn. Ávaxtanektar inniheldur minna magn af ávöxtum
en ávaxtasafar. Ávaxtanektar er gerður með því að
bæta vatni, sykri og/eða hunangi og/eða sætuefnum
(innan vissra marka) í ávaxtasafa, ávaxtaþykkni eða
blöndu þeirra. Samkvæmt reglugerð verður ávaxta-
nektar þó að innihalda lágmarksmagn af hreinum safa
sem er þó mismunandi eftir ávaxtategund. Epla- eða
ananasnektar verður sem dæmi að innihalda 50%
hreinan safa.
Þá nær reglugerðin einnig yfir ávaxtaþykkni en
bæta má sykri og/eða sætuefnum í þykkni. Þar fyrir
utan eru fjölmargir ávaxtadrykkir á markaði sem af
framsetningu eða útliti umbúða er ekki hægt að greina
frá hreinum ávaxtasöfum eða ávaxtanektar. Innihald
ávaxtasafa í ávaxtadrykkjum er enn minna en í nektar,
auk þess sem sykurinnihald þeirra getur verið hærra.
Reglugerð um ávaxtasafa nær ekki yfir þessa drykki.
Þeir þurfa því ekki að uppfylla skilyrði hennar en
mega ekki kallast safar eða nektar. Það er því ljóst að
nokkur munur er á einstökum vöruflokkum þegar
kemur að ávaxtasöfum, -nektar og -drykkjum sem gott
er fyrir neytendur að hafa í huga þegar kemur að vöru-
vali.
Zulema Sullca Porta, sérfræðingur hjá Matvælastofnun.
Um muninn á ávaxtasafa, -nektar og -drykkjum
Ekki er sama
djús og séra djús
Skátafélagið Kópar í Kópavogi fékk
nýverið gæðamatsviðurkenningu
Bandalags íslenskra skáta. Við-
urkenningin er kölluð „Skátafélag á
réttri leið“ og felur í sér að skátafé-
lagið hefur unnið og framkvæmt
gæðamat á skipulagi, starfi, fjár-
málastjórn, og fræðslumálum félags-
ins. Þá hefur skátafélagið sett sér
stefnu í friðar-, umhverfis- og for-
varnarmálum og skipulagt samstarf
sitt við heimili skátanna, sveit-
arstjórn, önnur félög á starfssvæði
sínu og önnur skátafélög.
Gæðamatsviðurkenningin „Á réttri
leið“ gildir í þrjú ár og er þetta í ann-
að sinn sem skátafélagið Kópar hlýt-
ur þessa viðurkenningu. Það var
Bragi Björnsson skátahöfðingi sem
afhenti Þorvaldi Sigmarssyni, fé-
lagsforingja skátafélagsins Kópa,
skjal þessu til staðfestingar að við-
stöddum fulltrúum bæjarstjórnar
Kópavogs, fulltrúum Bandalags ís-
lenskra skáta og fjölmörgum skátum
út Kópum.
Skátastarf
Skátastarf Skátar gera sig klára.
Kópar fá viðurkenningu fyrir
skátastarf sitt í Kópavogi
–– Meira fyrir lesendur
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Tíska & förðun
SÉ
RB
LA
Ð
Morgunblaðið gefur út glæsilegt
sérblað um Tísku og förðun
föstudaginn 14. október 2011.
Í Tísku og förðun verður
fjallað um tískuna veturinn 2011
í förðun, snyrtingu og fatnaði,
fylgihlutum auk umhirðu
húðarinnar, dekur og fleira.
PÖNTUNARTÍMI AUGLÝSINGA:
Fyrir kl. 16, mánudaginn 10. október.
MEÐAL EFNIS:
Förðunarvörur
Förðun
Krem
Umhirða húðar
Ilmvötn
Brúnkukrem
Neglur og naglalakk
Fylgihlutir
Skartgripir
Nýjar og spennandi vörur
Haust- og vetrartíska kvenna
Haust- og vetrartíska karla
Íslensk hönnun
Fullt af öðru
spennandi efni