Teningur - 01.06.1989, Blaðsíða 13

TILGÁTA
Doktor Fransisco Laprida, sem myrtur var af
skæruliðum argentíska herforingjans Atdao
22. september árið 1829, hugsar áður en
hann deyr:
Hvína byssukúlur þennan hinsta dag
vindur blæs og aska í vindinum,
dagurinn sundrast og fálmkennd
orustan, og sigurinn er hinna.
Villimennirnir sigra, gáchóarnir\á sigur.
Ég sem nam lög ríkis og kirkju,
ég, Fransisco Narciso de Laprida,
sem með eigin rödd lýsti yfir sjálfstæði
þessara hrjóstrugu héraða, er yfirbugaður,
andlitið atað blóði og svita,
án vonar og án ótta, glataður,
og flý í Suður um ystu sveitir.
Eins og foringinn í Hreinsunareldinum
sem flýði á hlaupum og heiðin flekkaðist blóði
blindaður og felldur af hrammi dauðans
þar sem myrkt fljót glatar nafni sínu,
þannig mun ég falla. Þetta eru leikslokin.
Mýrarnóttin allt í kring
þrengir að mér og hindrar. Ég heyri fótatak
míns heita dauða elta mig uppi
með reiðmönnum, fnæstum nösum og spjótum.
Ég sem þráði að vera annar maður,
að setja lög, lesa Pækur, kveða upp dóma,
mun hvíla undir berum himni í fenjamýri,
en dularfullur fögnuður óskiljanlegur
fyllir brjóst mitt. Loks mæti ég
mínum suðuramerísku örlögum.
Vísuðu mér veginn að þessu hrörlega kvöldi
margþætt völundargöng skrefa
sem dagar mínir lögðu allt frá einum degi
í bernsku. Loks hef ég fundið
leyndan lykil ára minna,
hlutskipti Fransisco de Laprida,
bókstafinn sem vantaði, hina fullkomnu
mynd sem Guð þekkti frá upphafi.
í spegli næturinnar eygi ég
mitt óvænta eilífa andlit. Hringurinn
er að lokast. Ég bíð þess.
Fætur mínir troða skugga spjótanna
sem leita mín. Bragðvís dauðinn,
reiðmennirnir, hestarnir, föx hestanna
þrengja að mér... Nú ríður fyrsta höggið,
nú ristir harður málmurinn brjóst mitt,
hnífur návígisins við barkann.
EINHVER
Maður sem tíminn hefur sett mark sitt á
maður sem ekki einu sinni væntir dauðans
(sannanir fyrir dauðanum eru tölfræðilegar
og enginn er sá til sem ekki á það á hættu
að verða ódauðlegur fyrstur manna),
maður sem hefur lært að vera þakklátur
fyrir litilfjörlega ölmusu daganna:
svefninn, vanann, keiminn af vatninu,
óvænta uppgötvun um uppruna orðs,
latneska eða engilsaxneska Ijóðlínu,
minninguna um konu sem yfirgaf hann
fyrir svo mörgum árum
að hann getur minnst hennar án beiskju,
maður sem gerir sér Ijóst að nútíðin
er bæði framtíðin og gleymskan,
maður sem hefur svikið
og verið svikinn,
getur skyndilega, þegar hann fer yfir götu,
fundið til dularfullrar hamingju
sem ekki er sprottin úr umdæmi vonarinnar
heldur fornu sakleysi,
af hans eigin rótum eða guðshugmynd
sem enn er í molum.
Hann hefur vit á að gaumgæfa hana ekki
því áð til eru ástæður óskaplegri en tígrisdýr
sem sýna munu fram á að það er skylda
að vera óhamingjusamur,
en auðmjúkur þekkist hann
þessa hamingju, þetta leiftur.
Kannski verðum við um eilífð í dauðanum,
þar sem mold er mold,
þessi óljósa rót
og af henni sprettur um eilífð
í unaði eða ógn
okkar einmana himinn eða víti.
Sigrún Á. Eiríksdóttir þýddi
11