Teningur - 01.06.1989, Blaðsíða 24

var staðfest af einum hinna. Hann átti
systur sem vann á staðnum. Síðan
var áætlunin gerð. Það hefði vakið
athygli ef hópurinn hefði ekki mætt á
krána á laugardegi, þannig að Ferrari
ákvað að ránið skyldi framið næsta
föstudag. Þeir völdu mig til að vera á
verði. Fram að því var best að við
sæumst ekki saman. Þegar við vorum
einir á gangi - bara Ferrari og ég -
spurði ég hann: „Ertu viss um að þú
getir freyst mér?“
„Já,“ svaraði hann. „Ég veit að þú
munt standa þig eins og maður."
Þá nótt og næstu nætur svaf ég vel.
Síðan kom miðvikudagur og ég sagði
mömmu að ég ætlaði niður í miðbæ
að sjá nýja kúrekamynd. Ég fór í mín
bestu föt og lagði af stað út á Moreno-
götu. Ferðin með sporvagninum var
löng. Á lögreglustöðinni var ég látinn
bíða, en að lokum tók einn af aðstoð-
arvarðstjórunum - maður að nafni
Eald eða Alt - eftir mér. Ég sagði
honum að ég kæmi vegna trúnaðar-
máls og hann sagði að ég þyrfti ekki
að óttast það sem ég segði. Ég skýrði
honum frá áformum hópsins. Það
sem kom mér á óvart var að nafn
Ferraris sagði honum ekki neitt; en
eitthvað annað var uppi á teningnum
þegar ég nefndi herra Eliseo.
„Aha,“ sagði hann. „Hann var einn
úr gamla Montevideo hópnum."
Hann kallaði á annan mann, sem
kom úr sama hluta borgarinnar og ég,
og þeir tveir ræddu málin. Hinn lög-
reglumaðurinn spurði mig svo með
vissri fyrirlitningu í röddinni: „Ertu
kominn hingað með þessar upplýs-
ingar af því þú telur þig vera góðan
borgara?"
Ég vissi að hann mundi aldrei skilja
málið, en ég svaraði: „Já herra, ég er
góður Argentínumaður."
Þeir sögðu mér að vinna verk mitt
nákvæmlega eins og Ferrari hafði
skipað fyrir en ekki að flauta þegar ég
sæi lögregluna koma. Þegar ég var að
fara varaði annar þeirra mig við:
„Farðu varlega. Þú veist hvernig fer
fyrir kúkum."
Lögreglumenn eru alveg eins og
krakkar þegar slangur er annars
vegar. Ég svaraði honum: „Ég vildi að
þeir mundu berja mig - það væri
kannski það besta sem gæti gerst.“
Þann föstudag, frá því snemma
morguns, fannst mér léttir að dagur-
inn væri kominn. Um leið var ég með
slæma samvisku yfir að vera ekki með
samviskubit. Það var sem klukku-
stundirnar rétt dröttuðust áfram. Allan
daginn borðaði ég varla bita. Klukkan
tíu um kvöldið hittumst viö skammt frá
verksmiðjunni. Þegar einn úr hópnum
lét sig vanta sagði herra Eliseo að það
væri alltaf einhver sem gugnaði. Ég
vissi að þegar þessu væri lokið yrði
skuldinni skellt á hann.
Það virtist ætla að fara að rigna. f
fyrstu var ég hræddur um að einhver
annar yrði látinn vera með mér á vakt,
en þegar til kastanna kom stóð ég
einn við eina af bakdyrunum. Eftir
stutta stund birtist lögreglan ásamt
lögregluforingja. Þeir höfðu skilið
hestana sína eftir annars staðar og
komu fótgangandi. Ferrari hafði
þvingað dyrnar aftur þannig að lög-
reglan komst hljóðlaust inn. Síðan
riðu fjögur skot af og gerðu mig
heyrnarlausan. Ég ímyndaði mér að í
öllu myrkrinu þarna inni væru þeir að
slátra hver öðrum, en þá kom lög-
reglan út með nokkra menn í hand-
járnum. Síðan komu tveir aðrir lög-
regluþjónar út og drógu á eftir sér lík
Francisco Ferrari og herra Eliseo
Amaro. í opinberu skýrslunni var því
haldið fram að þeir hefðu sýnt mót-
spyrnu við handtöku og verið fyrstir til
að hefja skothríð. Ég vissi að þetta var
allt saman lygi því ég hafði aldrei séð
neinn í hópnum bera byssu. Þeir
höfðu bara verið skotnir niður; lög-
reglan hafði notað tækifærið til að
gera upp gamla skuld. Nokkrum
dögum seinna heyrði ég að Ferrari
hefði reynt að flýja en verið stoppaður
með einni kúlu. Einsog við var að
búast gerðu blöðin þá hetju úr honum
sem hann hafði aldrei verið nema
kannski í huga mér.
Hvað mig varðar var ég handtekinn
með hinum og stuttu síðar látinn laus.
Úr Skýrslu Brodies 1970
Einar Már Guömundsson þýddi
BLINDA
„Ég á ekki silfur að grafa eins og Egill
og enga þræla að vinna verkið. Tímar-
nir hafa breytzt, þótt fjöllin séu þau
sömu í Mosfellsdal. En blindu mína á
ég sameiginlega með Agli. Um hana
fjallar síðasta bók mín, Lofgjörð til
myrkursins. Þar lofsyng ég blinduna.
Ég held hún hafi gert mér margt bæri-
legt, bærilegra en áður, skerpt skiln-
ing minn. Stytt mér leiðina að sjálfum
mér. Áður þurfti ég alltaf að vera að
lesa og hitta fólk. Nú get ég hugsað.
Enginn á að hafa meðaumkun með
sjálfum sér, segir Kipling einhvers
staðar. Bernard Shaw talaði um, hvað
meðaumkun er niðurlægjandi. Blindan
hefur ekki orðið mér nein sjúkleg
hamingjutilfinning. Sjónleysi er ekki
smávægilegt miðað við margt annað,
eins og Joyce hélt fram. Eins og með-
aumkun er viðurstyggileg, þannig er
ekkert andstyggilegra en eilíft myrkur.
í myrkri finnur maður meira fyrir
nálægð sjálfs síns en í birtu. Mig
langar því einatt að losna við Borges.
En blindu fylgir ekki sársauki. Blinda
er oft arfgengur sjúkdómur. Faðir
minn og amma voru bæði orðin blind,
þegar þau dóu. Þau kvörtuðu ekki. En
heyrnarlaust fólk á verri daga. Það
verður fyrir aðkasti, menn gera oft
grín að því. Ég held - ég verði að
minnsta kosti að líta svo á, því að það
er skylda mín að gera það - að blindan
hafi aukið mér skarpskyggni. Ég held
ég skrifi nú betur en áður. Blindan
kom hægt. Ég gat lesið og skrifað
meira og minna 1955, en sá aðeins
stóra stafi. Nú get ég að vísu skrifað
nafnið mitt, en ég hef ekki séð það í
mörg ár.“
Úr viðtali við Matthías Johannessen
(M-samtöl II)
22