Birtingur - 01.12.1967, Blaðsíða 51

það, hve gott sé að vera skáld á íslandi? Hvað
er að marka það, þótt íslenzkir rithöfundar
kvarti stundum? Er nokkur á meðal þeirra
sem er annað og meira en það sem kalla mætti
skáldmæltan eða ritfæran kotkarl? Og ef ein-
hver er meira, er hann þá ekki búinn að fá
embætti eða kominn á flakk um landið uppá
kaffi og bakkelse? Eða kannski að tína eitt-
hvað upp úr sjónum við Reykjavík og lifa
flott.
Við sjáum fyrir okkur einhvern nefndarmann
á vegum íslenzku ríkisstjórnarinnar eða t.d.
menntamálaráðherra ganga á fund Nóbelshöf-
undar okkar og spyrja hann eins og gamlan
kunningja: Hvað segir þú, Halldór (ekki Kilj-
an, það er alþýðumál), um þessar kröfur sem
íslenzkir rithöfundar eru sífellt að gera? Þeir
vilja fá hærri styrki, heimta hærri höfundar-
laun hjá ríkisútvarpinu, afnumda tolla á bóka-
pappír og allt eftir því. Og Nóbelshöfundur-
inn okkar bendir á vargana sem fljúga yfir
sjónum við Reykjavík í leit að æti eða rífa í sig
egg andanna á tjörninni: Rithöfundar á ís-
landi? Þeir lifa flott! Nefndarmaðurinn: Já,
ég spurði nú svona, en mikið þótti mér þú
skrifa snilldarlega um þetta í íslendingaspjalli.
Það finnst mér einhver bezta bók þín.
Það er líklega óhætt að gera ráð fyrir því
að yfirbjóðendur hérlendra menningarmála
verði jafnrausnarlegir við íslenzkar bókmennt-
ir (raunverulegar) og þeir hafa verið á síðustu
áratugum, þrátt fyrir gamansemi þessa fræga
höfundar, sem oft hefur brugðið á glens okk-
ur til skemmtunar, enda mega þeir muna að
sá sami höfundur neitaði eitt sinn að taka við
skáldalaunum af því að honum þótti þau ekki
nógu há, og voru skáldalaun þó miklu hærri
á þeim tímum en þau eru nú. Raunar hafði
höfundurinn verið lækkaður, hann hafði ekki
verið í náðinni.
Ef ég hefði verið að skrifa ritdóm um íslend-
ingaspjall, þá hefði mér þótt gaman að minn-
ast á ýmis atriði bókarinnar, sem sum varpa
ljósi á menninguna, önnur á höfundinn sjálf-
an einvörðungu að kalla. En hér er ekki verið
að skrifa ritdóm og þess vegna hefur undir-
ritaður bundið sig við lítilvægt atriði, eins og
hæfa mundi kotkarli blásnauðum. Sögur gæti
hann að vísu sagt til viðbótar íslendingaspjalli
um þá miklu „virðingu“ sem sum skáld (góð
skáld) njóta á íslandi, en það er að sönnu
ákveðin tegund af virðingu sem útlendingar
mundu vart skilja fremur en sumt annað í
fari íslendinga sem bókarhöfundur bendir
réttilega á, að útlendingar geti ekki skilið. En
fyrir engan mun vil ég að menn skilji orð
mín þannig, að ég efist um að það sé gott að
vera sjófugl á íslandi.
BIRTINGUR
49