Birtingur - 01.12.1967, Page 52

Birtingur - 01.12.1967, Page 52
CHRISTOPHER ALEXANDER: BORG ER EKKI TRÉ Grein þessi hefur unnið höfundi sínum — arkitekt og stærðfrseðingi — sérstakan sess meðal allra þeirra, sem skrifað hafa um skipulag siðustu árin. Hún fékk ein af verðlaunum Kaufmann International Design árið 1965, ásamt greinum eftir Ada Louisc Huxtable og tveim rit- gerðum eftir Lewis Mumford. Verðlaunin, sem hann hlaut, voru framhald á sams konar verðlaunaveitingu, er Edgar J. Kaufmann stofnunin veitir og Institute of International Education stjómar. Síðustu verðlaunin voru veitt fyrir „beztu umsögn á sviði skipu- lags og formsköpunar, sem birzt hefur á síðustu fimm árum", og eru þau fyrsta dæmi þess, að framlag, sem inniheldur gagnrýni á þróun skipulagssviðsins. hafi verið opinberlega viðurkennt. Greinin birtist fyrst í april- og maí-hefti „Architectural Forum" 1965; marz-hefti „Design" 1966 og júlí-hefti „Bauen und Wohnen“ 1967. Tréð í yfirskrift minni er ekki grænt laufgað tré. Það er nafn á óhlutbundnu skipulagi. Ég mun bera það saman við annað flóknara skipu- lag, er nefnist hálf-net (semi-lattice). Borgir eru hálf-net, þær eru ekki tré. Til þess að geta sett þessi óhlutbundnu skipulög í samband við eðli borgarinnar verð ég að gera einfalda aðgreiningu. Náttúrlegar borgir og tilbúnar borgir Ég vil nefna þær borgir, sem hafa vaxið í aldaraðir að meira eða minna leyti af sjálfu sér „náttúrlegar borgir". Og ég mun nefna þær borgir og borgarhluta, sem hafa verið skipulagðar frá grunni af teiknurum og skipu- lagsmönnum, „tilbúnar borgir“. Siena, Liver- pool, Kyoto og Manhattan eru dæmi um nátt- úrlegar borgir. Levittown, Chandigarh og hinar brezku New-Towns eru dæmi um til- búnar borgir. Það er æ víðar viðurkennt nú á tímum. að það vantar einhvern veigamikinn þátt í til- búnar borgir. Tilraunir okkar nútíma- manna, að skapa tilbúnar borgir, eru gersam- lega misheppnaðar frá mannlegu sjónarmiði, þegar þær eru bornar saman við fornar liorg- ir, sem hafa öðlazt virðuleik ellinnar. Arkitektarnir sjálfir viðurkenna æ fúslegar, að þeir vilji í rauninni miklu fremur búa í gömlum húsum en nýjum. Fólk almennt, sem að jafnaði gefur ekki Iistum gaum, er ekki þakklátt arkitektunum fyrir það, sem þeir gera, heldur álítur þessa tilkomu nútíma bygginga og borga alls staðar vera óumflýj- anlegan og fremur sorglegan þátt af öðru mikilvægara, sem sé því, að veröldin sé á hraðri leið niður á við. Það er allt of auðvelt að segja, að þessar skoð- anir sýni aðeins berlega, hve fólk er ófúst að gleyma fortíðinni og fastheldið á gamlan arf. Hvað mig snertir, þá set ég traust mitt á þessa fastheldni. Venjulega er fólk reiðubúið að fylgjast með tímanum og þvf sýnir þessi vax- andi tregða manna að viðurkenna nútíma- borgina greinilega þrá eftir einhverju raun- 50 BIRTINGUR

x

Birtingur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.